CRV bundelt topgenetica in Wirdum

Het te bouwen Dairy Breeding Center (DBC) bundelt de werkzaamheden van het Delta Nucleus kernfokbedrijf dat nu nog in Terwispel en voorheen ook in Harfsen werd uitgevoerd. Deze locaties zijn verouderd en daarom wordt de embryoproductie op een nieuwe plek gecentreerd.
Jakomien Schouten-Noordman is hoofd van de afdeling embryoproductie en stierlocaties van CRV en projectleider van het DBC. Haar collega Michiel Meindertsma is teamleider van de stal in Terwispel en nauw betrokken bij de praktische uitvoering van de bouw.
De nieuwbouw komt op de plaats van een bestaande melkveehouderij. Het karakteristieke woonhuis van het bedrijf blijft bestaan, de rest van de gebouwen wacht de sloophamer. De twee hoofdstallen van de nieuwbouw bieden ruimte aan 300 vrouwelijke dieren: 150 jonger dan een jaar en 150 ouder dan een jaar. Daarnaast komen er quarantaineruimtes voor zowel binnenkomende als uitgaande dieren.
Aan de voorkant van de stallen zijn twee ruimtes waar de dieren worden behandeld. Hier vindt het winnen van embryo's en eicellen plaats, die centraal staan in het verdere fokkerijproces. 'Dit is onze productieruimte', zegt Meindertsma. 'Hier gaat het om op dit bedrijf.' De dieren kalven niet af in het nieuwe centrum; drachtige dieren worden verkocht aan testbedrijven.
Op het bedrijf wordt de basis van het Europese Holsteinfokprogramma van CRV gehuisvest. De 300 dieren zijn de moeders van de toekomstige fokstieren. Ze stammen af van koeien uit diverse Europese landen en worden geselecteerd via merkeronderzoek. Dit gebeurt onder meer op satellietbedrijven. Deze bedrijven ontvangen de embryo's van de stiermoeders.

Merkeronderzoek

Via merkeronderzoek wordt bepaald of het kalf met het oog op de erfelijke aanleg goed genoeg is om door te stromen naar het DBC of, als het een stiertje betreft, naar de ki-stations. Kalveren die deze kwalificatie niet halen, worden als stierkalf in het reguliere circuit afgezet of blijven als vaarskalf op het satellietbedrijf.
CRV blijft deze dieren volgen. 'De praktijk is en blijft belangrijk voor de betrouwbaarheid. Met de genomictechnologie bepalen we de genetische aanleg en die kunnen we een waardering geven door te vergelijken met praktijkgegevens. Bovendien willen boeren ook melklijsten van de donoren zien', legt woordvoerder Bertil Muller uit.
Met de merkertechniek is de fokkerij in een stroomversnelling geraakt. Stieren krijgen meteen een merkerfokwaarde waarmee ze als InSire-stier kunnen worden ingezet. Met deze techniek is het niet meer nodig om te wachten tot de nakomelingen aan de melk zijn voor een betrouwbare fokwaardeschatting.
De belangrijkste reden voor structurele embryowinning in een nucleus is het beter kunnen benutten van het vrouwelijk fokmateriaal. Sinds de start van het Delta-fokprogramma in de jaren 90 worden al embryo's en eicellen van topkoeien gewonnen en met de komst van de merkertechniek heeft dit een grote vlucht genomen. Een paar jaar geleden werden er nog ruim drieduizend embryo's gewonnen op jaarbasis, inmiddels is dat bijna achtduizend.
'We groeien flink', zegt Schouten. 'In het nieuwe DBC willen we verder groeien naar tienduizend embryo's per jaar. Efficiëntie is erg belangrijk vanwege de snelheid waarin de fokkerij nu zit. Wij zorgen ervoor dat de top van de vrouwelijke dieren voldoende nakomelingen krijgt.' Van deze tienduizend embryo's worden jaarlijks uiteindelijk zestig stieren geselecteerd tot Insire Selectstier of InSire Topstier. Hiervan zullen uiteindelijk vijftien stieren ook nog als dochtergeteste fokstier in het aanbod komen.
Behalve het spoelen van embryo's worden ook de opu/ivp-activiteiten (ovum pick-up/in-vitroproductie) in het nieuwe centrum ondergebracht. Bij deze techniek worden eicellen gewonnen en in het laboratorium bevrucht. Het voordeel van deze techniek is dat het nog sneller gaat dan de spoeltechniek, legt Schouten uit. ‘Ivp kun je één keer in de week toepassen, bij het spoelen van embryo's zit je vast aan een cyclus van vijf weken.'

Transparantie

De fokkerijmethode is voor een ingewijde vrij normaal, maar CRV is zich ervan bewust dat het voor de buitenwacht best vreemd kan klinken. Daarom is transparantie erg belangrijk, weten Schouten en Meindertsma.
'We huisvesten hier de topkoeien van Europa en willen daar zoveel mogelijk nakomelingen uit. Daar is niets geheimzinnigs aan en dat willen we ook laten zien. Daarom wordt er veel glas gebruikt op de nieuwe locatie en is er ruimte om – vanachter glas – mee te kijken. We gebruiken technologieën die in de humane sector ook worden gebruikt en de dieren worden niet in hun welzijn aangetast. Sterker nog: voor een goede embryoproductie is een goede gezondheid van het dier een belangrijke voorwaarde.'
De ligging vlak bij de Dairy Campus Leeuwarden is ook niet toevallig gekozen. CRV zoekt hiermee aansluiting bij de onderzoeks- en onderwijsfaciliteiten op de campus.