'Verspilling uitbannen eerste winst voor boer en tuinder'

'LEAN-management klinkt misschien ingewikkeld, maar het is eigenlijk zo simpel als wat. Adviseurs zijn vaak gefocust op het verbeteren van technische resultaten en zijn diergericht', zegt Pieter Swinkels van LEAN in de Veehouderij in Helmond.
'Als LEAN-coach pak ik het anders aan: ik kijk naar de ondernemer en zijn medewerkers en hoe de werkprocessen op een bedrijf verlopen. Ik ondersteun medewerkers op bedrijven om samen beter te presteren, een team zijn met mensen die het elke dag beter willen doen. Oftewel: met de beschikbare menskracht continu werken aan het optimaliseren van het bedrijfsrendement. Er wordt nog veel te veel tijd verspild.'

LEAN-management moet tussen de oren van agrarisch Nederland gaan zitten?

'Jazeker, anders had ik dit vak niet opgepikt uit de industrie om het toe te passen in de land- en tuinbouw. Overal waar een of meer mensen werken, is efficiëntiewinst te boeken. Maar het is natuurlijk wel zo: hoe meer mensen samen moeten werken, hoe meer vooruitgang er te boeken is.
'De meeste verspilling in tijd en kwaliteit ontstaat doordat mensen niet goed met elkaar communiceren, op elkaar wachten, de verkeerde dingen doen of niet in de juiste volgorde iets afwerken. Elke stap vooruit, hoe klein dan ook, draagt bij aan het aanscherpen van de kostprijs en de kwaliteit van je eindproduct.'

De mensen maken het verschil?

'Ja. Geen enkel veehouderijbedrijf is identiek. Dat geldt ook voor de mensen die er werken en de werkprocessen. Werkprotocollen van vergelijkbare bedrijven kopiëren en een-op-een inpassen in je bedrijfsvoering, leidt nooit tot optimale resultaten.
'Eerst zullen alle medewerkers hun werkprocessen in beeld moeten brengen en eventueel moeten proberen aan te scherpen met hun eigen inzichten en ervaringen. Daarna zijn de processen pas te verankeren in bedrijfsspecifieke protocollen.'

En dat is het dan?

'Nee, dan begint het echte werk pas. Je moet iedereen mee zien te krijgen in de constantverbetermodus. Protocollen zijn het uitgangspunt, maar in de loop van de tijd blijkt dat handelingen of werkwijzen op de werkvloer, maar ook in het management sneller of beter kunnen.
'De kunst is om elke medewerker van hoog tot laag in de organisatie te motiveren om daarmee bezig te zijn.
'Als iedereen de gelegenheid krijgt om zijn of haar bevindingen in te brengen en er gebeurt daadwerkelijk wat mee, dan zal de betrokkenheid van medewerkers bij een onderneming alleen maar groeien.'

Wilt u een 'fout' voorbeeld geven?

'Liever niet natuurlijk, maar het kan de ogen openen bij sommige ondernemers met personeel. Zo was ik voor LEAN-begeleiding bij een groot zeugenbedrijf en sprak ik met een kraamstalmedewerker. Hij vertelde dat de voeropname bij de zeugen slecht was en dat hij deze opmerking al dagen geleden had doorgegeven aan het 'management'.
'Vervolgens bleef het oorverdovend stil op de lijn en was hij licht gefrustreerd geraakt. Er werd niets teruggekoppeld. Het gebrek aan communicatie en informatie ondermijnt de motivatie.'

Wat is een van uw goede ervaringen?

'Bij een groot varkensbedrijf met elf medewerkers heb ik een 5 procent tijd gewonnen. De ondernemer had mij als doel meegegeven om zijn team efficiënter te laten draaien en de teamleden beter samen te laten werken.
'Naast de weggewerkte overuren is ook nog een deel van de 'bespaarde' tijd anders ingevuld: er is ruimte gekomen voor extra zorg en aandacht in de kraamstal. Dit gaat zich uiteindelijk uitbetalen in meer biggen van een betere kwaliteit.'

Wat is er nodig om als LEAN-coach succes te hebben?

'Als ik een net en opgeruimd erf betreed, dan weet ik direct dat deze ondernemer al bezig is met LEAN-management. Hygiëne en orde zijn ontzettend belangrijk bij het efficiënt kunnen produceren, zeker bij de productie van voedsel.
'En als je dan je auto ook nog netjes tussen twee rijtjes witte stenen kunt parkeren, voetstapjes leiden je naar de hoofdingang van het bedrijf en je ziet bij het betreden van het gebouw al pictogrammen, dan weet ik dat het echt serieus is.'

Hoezo?

'Deze ondernemer wil iedereen die op zijn bedrijf komt, op een zo eenvoudig en efficiënt mogelijke manier naar de gewenste plek leiden. Welke nationaliteit iemand ook heeft of welke taal hij of zij ook spreekt, de gebruikte beelden spreken voor zich.
'Zo'n ondernemer beseft dat iedereen die iets op zijn bedrijf komt halen of afleveren of mee gaat draaien in het productieproces, moet worden betaald.'

Kunt u dit toelichten?

'Als een vleesvarkenshouder zijn zaakjes bij bijvoorbeeld de aan- en afvoerplaats van dieren goed voor elkaar heeft, dan kan hij dit benutten bij de onderhandelingen over de toeslag.
'Als een handelaar heel vlot biggen kan lossen op een ruime, goed bereikbare plek en de vrachtwagen is snel en grondig schoon te maken, dan kost hem dat de minste tijd.
'Voor de service en de te behalen tijdswinst kan de varkenshouder financieel worden gecompenseerd.'