'Ze hebben ons als buffer gebruikt'

Donderdag 2 juni zetten de weergoden recht boven de gemeente Boxmeer de hemelwatersluizen wagenwijd open. Toch leek het die avond nog mee te vallen met de wateroverlast. 'Er stond wel wat water in de percelen, maar niet alarmerend veel', stelt boomkweker Marcel Heiming uit Beugen.

'Maar de volgende dag stonden we ineens bijna tot aan onze knieën in het water. Zeer waarschijnlijk is het vanaf de snelweg A77 en ook vanuit Boxmeer in onze richting afgevoerd. Het is nu woensdag en we zijn nog steeds aan het pompen.'

Vijf dagen

Van de 8 hectare laanbomen heeft minstens de helft zeker vijf dagen onder water gestaan. Door zuurstofgebrek sterven de wortels af. De schade is enorm. Het bedrijf zat juist in een omschakeling naar grotere maten laanbomen. Dit jaar zijn de grotere maten aangeplant.

Heiming: 'Die aanplant plus de aanplant van vorig jaar zijn verloren. Het gaat om 16.000 bomen. We zijn totaal in paniek. Als niemand ons gaat helpen, kunnen wij onze deuren sluiten. We proberen wie dan ook schuldig is hier aansprakelijk voor te stellen. Dat er fouten gemaakt zijn, mag duidelijk zijn.'

Feiten verzamelen

Volgens de Beugense boomkweker schort er, naast de wijze van afvoeren van overtollig regenwater, ook het één en ander aan het onderhoud van de watergangen. 'Duikers zitten dicht en sloten zijn niet goed geveegd.'

Heiming wil een zaak aanspannen. 'Wij gaan nu feiten verzamelen waaruit blijkt dat het water allemaal één kant op geloosd is. Ze hebben ons als buffer gebruikt. Bewust of onbewust, dat maakt niet uit. Als ze het maar oplossen.'

Bij fruitteeltbedrijf Houben-Meuwissen in Grathem stond op vrijdag 3 juni het water in de Uffelse Beek extreem hoog en liep de aanliggende perenboomgaard onder water. 'Het stond bijna tot kniehoogte', zegt Chantal Houben. Zaterdagavond werden op verschillende plekken tien pompen ingezet om het water in de beek versneld af te voeren naar het kanaal Wessem-Nederweert.

Bedenkingen

De perenbomen hebben niet langer dan twee dagen onder water gestaan. Houben denkt dat de schade zal meevallen. Ze is tevreden over de inzet van het waterschap Peel en Maasvallei, maar heeft haar bedenkingen over de oorzaak.

'De beken zijn de laatste jaren natuurlijker ingericht met een meanderende loop en een aangepast maaibeleid. Er is minder onderhoud en dus is de afvoercapaciteit afgenomen. Bij deze extreme weersomstandigheden lopen de aanliggende percelen dus sneller onder water. De beken zijn daar gewoon niet op ingericht. Het waterschap zou daar eens kritisch naar moeten kijken. Er moet wat gebeuren.'

Akkerbouwer Marius Martens uit Rijkevoort beschouwt 2 tot 3 hectare aardappelen en 5 hectare suikerbieten als verloren. 'Ook in de wintertarwe en mais heeft veel water gestaan, maar ik kan nog niet inschatten hoeveel schade ik daarvan heb', vertelt Martens. 'Ik hoor verhalen dat er in de buurt 10 hectare aardappelen of meer ondergeploegd moeten worden.'

Terug naar de beek

Woensdagochtend is het laatste water van zijn percelen terug naar de beek gestroomd. 'Maar dan ben je dus wel vijf tot zes dagen verder. Ik moet de mais spuiten, maar ik kan het land echt nog niet op.'

Hij stelt dat het probleem ligt bij het beleid van het waterschap. 'Vier jaar geleden is in deze regio precies hetzelfde gebeurd. Er zijn een paar knelpunten in de waterafvoer en dat hebben we als agrarische sector toen al aangekaart. Het bestuur beloofde beterschap, maar er is tot op heden niets mee gedaan. Dat begint mensen tegen te staan.'

Ook de gemeente Boxmeer schiet tekort, volgens Martens. 'De gemeente maait als je geluk hebt eens in de drie jaar de sloten, en veel waterdoorvoeren zitten verstopt. Wij laten daarom ieder jaar op eigen kosten de aangrenzende watergangen maaien.'