Van gele bieten tot paarse peen

Zonneheerdt kent een traditioneel bouwplan met een vruchtwisseling van een op vier. Aardappelen, uien, bieten, tarwe en gerst worden geteeld op de 34 hectare rondom het akkerbouwbedrijf in Dronten. Teler Martin Topper heeft daarbij ook nog kroten, wortelen en pastinaak op 20 hectare huurgrond.

De onderneming in Dronten onderscheidt zich door peen en kroten in diverse kleuren: paars, geel, wit en rainbow. Het kleurenpalet doet een bijzondere wijze van veredeling vermoeden. Niets is minder waar.

Terug naar basis

'Eigenlijk ga ik terug naar de basis. Niet oranje, maar paars en wit zijn de oorspronkelijke kleuren van peen. In een tijd dat consumenten in toenemende mate eerlijke en oorspronkelijke producten wil, zie ik dit als een kans', licht Topper toe.

Het idee ontstond op het Flevo Food Festival in Dronten. Consumenten zagen hoe gewassen groeien. 'Daar hebben we verteld en laten zien dat oranje niet de originele kleur van peen is. Ik liet een oud ras zien. Meteen ontstond de vraag waar de paarse peen te krijgen is. Nergens dus.'

Kruispunt

Het akkerbouwbedrijf in Dronten stond op dat moment op een kruispunt. Topper is de derde generatie in het pachtbedrijf. 'Groei zonder eigen grond is lastig. Dan zoek je naar andere mogelijkheden om het bedrijf te ontwikkelen', vertelt hij.

'De horeca- en foodmarkt zoekt onderscheidende producten. Nicheproducten zijn dus een kans, maar dan moet je wel afzet creëren. Ik heb daar ontzettend veel tijd in gestoken.'

Over de grens

De ondernemer kijkt vooral over de grens. 'Nederland is een provincie van Europa. Bovendien geldt hier: onbekend maakt onbemind', constateert hij.

'Ik lever overigens wel aan een boerderijwinkel in Emmeloord, aan een lokale groenteboer en Vitamientje verkoopt mijn producten op de markt. Ook zijn er twee horecagelegenheden in de omgeving die groenten van mij serveren. De omloopsnelheid is echter kritisch. Met 5 tot 10 kilo per week houd ik mijn bedrijf niet draaiende.'

Vlakke smaak

Volgens Topper is de Nederlander bovendien een lastige klant. 'Ons bord kent over het algemeen een vlakke smaak. Het verschil tussen bitter en zuur en zout en zoet is kleiner gemaakt. Witlof is zo gekweekt dat het minder bitter is. Door het gebruik in kookprogramma's wordt pastinaak steeds populairder, maar een geel bietje is lastiger. Om volume te krijgen, moet ik de grens over.'

Via beurzen, mond-tot-mondreclame en een goede website neemt de vraag naar de 5 en 10 kiloverpakkingen van Zonneheerdt toe. 'Ieder jaar proberen we er een Europees land bij te krijgen. We werken met verschillende distributeurs in binnen- en buitenland, maar ik ga zelf naar de landen om te kijken wat de eetgewoonten en wat de behoeftes zijn.'

Veldleeuwerik

In tegenstelling tot Nederland maken andere landen in Europa minder onderscheid tussen duurzaam en biologisch geteeld. Topper is als gangbare akkerbouwer aangesloten bij Stichting Veldleeuwerik.

'Nutriënten vormen de medicijnkast die je moet blijven voeden met onder andere organische stof en groenbemesters. Dat deed ik ook al voor ik me aansloot. De stap naar certificering was daarom niet zo groot.'

Bulk

Biologische en gangbare akkerbouw groeien volgens de teler steeds meer naar elkaar. 'De biologische sector heeft het communicatieverhaal daarentegen beter voor elkaar. Misschien komt dat ook wel omdat wij nog te veel in bulk denken en niet verder kijken dan het eigen erf. Maar ook bulk kun je een verhaal geven.'

Topper neemt als voorbeeld Pure Oorsprong-tarwe van Koopmans Koninklijke Meelfabrieken. De gang van korrel tot knapperig brood, het benadrukken van de oorsprong van het product, is de kern van dit project. 'Een plusje moet je niet altijd zien als financieel. Duurzaam telen geeft ook gemoedsrust en een goed gevoel.'

Jaarrond levering

Flexibiliteit is voor Zonneheerdt cruciaal. 'De klant verwacht jaarrond levering. Daarom hebben wij ook teelt in Limburg en België. Om het teeltrisico te spreiden zoeken wij nog hectares in bijvoorbeeld Zeeland en Groningen of Drenthe.'

De ondernemer hoopt met zijn aanpak nog meer voet aan wal te krijgen. 'Nieuwe rassen en andere concepten. Denk aan verpakkingen gericht op de eindgebruiker, bijvoorbeeld door een recept toe te voegen.'