Blauwe bes gebaat bij mix van bestuivers

De diversiteit – dus niet alleen honingbijen en hommels, maar ook wilde bijen zoals de metselbij - is daarbij belangrijk. Dat is de conclusie uit een onderzoek van het Louis Bolk Instituut bij Limburgse bessentelers.

De teelt van blauwe bessen is de laatste jaren sterk gegroeid en beslaat met 737 hectare bijna de helft van het areaal kleinfruit in Nederland. Het grootste areaal aan kleinfruit naast zwarte en rode bes.

Limburg

De opbrengst van blauwe bes is sterk afhankelijk van bestuiving. In het blauwe bessenras Liberty verliest een teler zo’n 80 procent van de opbrengst als er geen bestuivers op zijn bedrijf aanwezig zijn.

Het Louis Bolk Instituut heeft het onderzoek uitgevoerd op vijf locaties in Limburg, waarbij de effecten van het inzetten van verschillende bestuivers vergeleken zijn. Ook is gekeken naar verschillen tussen natuurlijke bestuiving en optimale bestuiving met de hand.

Bedrijven missen tot 30 procent opbrengst (zo’n 4 tot 5 ton per hectare) door suboptimale bestuiving. ‘Een brede mix van bestuivers, waaronder wilde bijen, is dus belangrijk’, licht onderzoeker Willemijn Cuijpers toe.

Eigen rol

Iedere soort bestuiver heeft een eigen rol en functie. Honingbijen zorgen door hun massaliteit voor een goede vruchtzetting. Metselbijen zorgen voor een hoog vruchtgewicht.

Een interessante wilde bestuiver is de bosbesbij, die gespecialiseerd is in bosbes en blauwe bes. Alle verschillende functies van deze bestuivers zijn belangrijk voor de uiteindelijke opbrengst.

Op de blauwe bessenbedrijven zijn in het algemeen erg weinig wilde bijen en hommels aanwezig. Het stimuleren van wilde bijen is een lange termijninvestering. ‘Geef drachtplanten zoals esdoorn en wilg de ruimte, en creëer nestgelegenheid bij de randen van het perceel’, zegt Cuijpers.

‘Wilde bijen hebben namelijk een klein fourageergebied, dus nestgelegenheid in de buurt van het gewas is cruciaal. Denk ook aan het inzetten van metselbijen: die dragen bij aan de opbrengst. En ga spaarzaam om met gewasbeschermingsmiddelen: ze zijn funest voor bestuivers, en dat heeft een negatief effect op de opbrengst.’