Iedereen mag meepraten over nieuwe wegen

'Absoluut', antwoordt Marc Raessen van adviesbureau Arcadis op de vraag of overheden meer dan voorheen betrokkenen betrekken bij de aanleg van een weg.
'Er zijn meer wettelijke procedures waar je aan moet houden, er is meer informatie voorhanden over zulke projecten en de burger wordt steeds mondiger. Het is daarom beter vooraf bij elkaar te zitten dan elkaar te treffen bij de Raad van State.'

Overheden stellen volgens Raessen participatie van belanghebbenden op prijs omdat ze een betrouwbare partij willen zijn die zorgvuldig opereert.

Meepraten

De afdelingsdirecteur van Arcadis legt uit dat mensen steeds meer willen meepraten over de aanleg van een weg bij hen in de buurt omdat die meestal niet hun belang dient. 'Dat is goed te begrijpen. Meestal liggen nut en noodzaak om een weg aan te leggen op een hoger niveau, om een probleem op te lossen. Zoals veiligheid, leefbaarheid of stagnatie van de economische groei. Dat probleem is meestal niet het probleem van de mensen die te maken krijgen met het nieuwe traject.'

Raessen is als projectleider betrokken bij de planvorming van een verbindingsweg tussen de A13 en A16 bij Rotterdam. 'Veel bewoners zijn het niet eens met de komst van die weg. We proberen zo zorgvuldig mogelijk te werken om te voorkomen dat er bezwaren worden ingediend bij de Raad van State. Dat betekent veel alternatieven onderzoeken samen met omgeving. Vroeger werd gewoon een weg van A naar B gepland. Dat was veel simpeler.'

Paradox

Volgens LTO Noord-beleidsadviseur Andries Middag zitten er veel meer partijen dan vroeger aan tafel bij infrastructurele projecten. 'Dat is in de afgelopen tien jaar enorm toegenomen', constateert hij. 'Maar het is wel een paradox. Hoe meer partijen meepraten, hoe minder de invloed is van individuele partijen.'

Middag noemt als voorbeeld de adviesgroep voor de Duinpolderweg tussen de A4 bij Hoofddorp en de kust. Daarin praat LTO Noord mee, samen met meer dan tien andere belangengroepen.

Democratie

De beleidsadviseur vraagt zich af of de toegenomen democratie bij grote projecten niet te veel doorslaat. 'Democratie is goed, maar kan ook vertragend werken. Complexe processen duren jaren. Vaak zijn er in die tijd verkiezingen en kan alles weer veranderen.'

De democratisering van grote projecten vraagt ook een andere opstelling van belangenbehartigers. Het komt nog meer aan op goede bestuurders en een goed onderbouwde inbreng. 'Dan kun je het verschil maken. Dat is absoluut meer nodig dan in verleden.'

Veel vergaderen

Dat vergt volgens Middag wel meer van de LTO Noord-bestuurders, die 'even' hun agenda moeten vrijmaken om soms elke twee weken te vergaderen en elke keer uitgebreide stukken moeten doorlezen.

Maar een goede inbreng is niet altijd voldoende. Steeds vaker is het ook nodig om samenwerking te zoeken met andere partijen. Dat kunnen per project verschillende partijen zijn, afhankelijk van het belang van de leden, legt Middag uit. 'Soms met rechts, zoals ondernemersorganisatie VNO-NCW, en soms met links, namelijk natuur- en landschapsorganisaties.'

Boereninitiatief

Een andere optie is zelf een plan maken. Boeren rond Bedum deden dat als reactie op het plan voor een rondweg om een deel van hun dorp. Makelaar en melkveehouder Albert van Burgsteden adviseerde de betrokken boeren daarbij.

'Als groep kun je elkaars problemen oplossen. De een wil stoppen, de ander wil verplaatsen, een derde wil een perceel op afstand kwijt en graag een ander perceel dichterbij. Als je elkaars verhaal hoort, kun je samen oplossingen vinden.'

Bijeenkomsten

Van Burgsteden organiseerde in opdracht van de boeren een traject met een bijeenkomst waar beleidsmakers uitleg gaven en waar iedereen kon aangeven wat hij wilde, gevolgd door kleine bijeenkomsten en overleg met de boeren.

Volgens de ondernemer is het essentieel om alles concreet in beeld te brengen, met bedragen erbij. 'Pas dat kun je een plan indienen dat past binnen bandbreedte van die overheid.'
Van Burgsteden benadrukt dat je de gekozen aanpak strikt moet volgen, anders ontstaan er frustraties bij de betrokkenen.

Weerstand

De ondernemer raadt overheden aan zulke initiatieven serieus te nemen. 'Als een overheid te snel schermt met onteigening, komt er per definitie weerstand. Iedereen die het niet met zo'n weg eens is, kost 5.000 euro aan procedures. Dat kan de overheid voorkomen met openheid in het voortraject. Dat is vaak goedkoper én zorgt voor lokaal draagvlak.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst