'De meesten komen hier omdat ze eenzaam zijn'

'Johanneke, die jaren in de ouderenzorg heeft gewerkt, zag op haar werk dat er steeds minder tijd was voor persoonlijke contacten en begeleiding. Daarnaast is er een groep ouderen die nog thuis woont, maar wel een zorgbehoefte heeft, bijvoorbeeld vanwege beginnende dementie', legt Reinier Geluk uit. 'Daar wilden we iets mee. Na een bezoek aan een zorgboerderij hebben we plannen gemaakt.'

Vanwege de kwetsbare doelgroep koos het echtpaar ervoor om een nieuw gebouw neer te zetten. 'Deze mensen kun je niet in een schuur opvangen; we wilden een omgeving bieden waarin ze zich thuis konden voelen', legt Geluk uit. 'Het vergunningentraject met de gemeente heeft vijf jaar geduurd, omdat het buiten het bestemmingsplan viel. Nu de gemeente merkt dat het in een behoefte voorziet, zijn ze enthousiast en verlenen ze alle medewerking.'

Eenzaamheid is een probleem

Op het zorgerf komen per dag vijftien tot twintig ouderen. Ze komen twee tot vijf dagen per week, vervoerd door de drie eigen bussen van het zorgerf. Naast een grote woonkamer met keuken is er een moestuin, een hobbyschuur en wat kleine dieren, zoals geiten, kippen, ezels en alpaca's.

'De bezoekers hoeven hier niets, maar de meesten vinden het fijn om actief bezig te zijn. Ze kunnen hier naar buiten, om te helpen in de moestuin of om vogelhuisjes te maken. Anderen helpen met groenten schoonmaken en aardappels schillen voor de gezamenlijke maaltijd', schetst de boer.

'Johanneke heeft er een volledige dagtaak aan en daarnaast hebben we vier gediplomeerde verzorgers vast in dienst. Verder helpen verschillende vrijwilligers met koken, klussen en met het vervoer. Ik spring in waar nodig en houd me bezig met ons kwaliteitssysteem. We hebben het keurmerk van de Federatie Landbouw en Zorg. Ik vind het heel belangrijk dat we alles kunnen verantwoorden.'

Geluk heeft gemerkt dat de behoefte aan dagopvang de afgelopen jaren is gegroeid. 'Eenzaamheid is een probleem. We hebben hier een mevrouw die hier vijf dagen per week komt en het liefst als eerste wordt opgehaald en als laatste thuisgebracht. Via mond-tot-mond-reclame weten nieuwe kandidaten ons te vinden, en ook de gemeente stuurt mensen door. Ze komen hier dan vrijblijvend kennismaken en moeten vervolgens zorgen voor een indicatie voor dagbesteding vanuit de WMO. Het papierwerk wordt daarna geregeld door Stichting Landzijde, waarbij zo'n honderd zorgboeren in Noord-Holland zijn aangesloten. Zij doen de intake, bezoeken de mensen thuis en stellen een zorgovereenkomst op.'

Met de seizoenen leven

De ouderen werken niet mee op het akkerbouwbedrijf. 'Dat is fysiek te zwaar, maar als mensen het willen, betrek ik ze wel bij werkzaamheden als schoonmaken of onderhoud van het machinepark. Het belangrijkste vind ik dat ze merken hoe we met de seizoenen leven. Ze zien ons ploegen en aardappelen rooien en krijgen zo een verbinding met de akkerbouw. Dat geeft meer reuring dan een huiskamerproject', zegt Geluk.

'We willen onze bezoekers het gevoel geven dat ze in de huiselijke sfeer van een gezin terechtkomen, affiniteit met het boerenleven is daarvoor niet vereist.'

Hoe het zorgerf zich in de toekomst zal ontwikkelen, kan Geluk nog niet zeggen. 'We zijn hier vrijblijvend ingestapt en hadden geen notie waar we aan begonnen. Na verloop van tijd zijn we gegroeid en hebben aan de hand van de praktijk dingen aangepast, zoals een afdak aan de schuur. Daarbij kijken we altijd naar wat praktisch en haalbaar is.

Misschien willen we in de toekomst ook een woonvoorziening aanbieden, maar dat weten we nog niet. We zijn pas sinds september vijf dagen per week open, daaruit blijkt wel dat iedereen het hier naar zijn zin heeft.'

'Mensen hebben het naar hun zin'

'Vanaf augustus werk ik hier als vrijwilliger', zegt Coby van der Lip. 'Ik paste elke woensdag op mijn kleinkinderen, maar die gingen naar de middelbare school, dus dat hoefde niet meer. Meestal help ik met koken, zoals vandaag boerenkoolstamppot. Dat is veel werk voor zoveel mensen, maar de aardappels zijn door de ouderen geschild. Het bevalt me hier heel goed; je merkt dat de mensen het hier naar hun zin hebben. En lang niet alle bezoekers zijn dement, de meesten komen hier omdat ze eenzaam zijn.'