Beter berengedrag door inuline in voer

Het balletje tussen de verschillende partijen kwam twee jaar geleden aan het rollen, toen varkenshouder Edwin Michiels uit Melderslo en Gé Backus van Connecting Agri & Food in Brussel met elkaar in gesprek raakten.

'Aanleiding was de berenkorting van 3 euro waarmee wij werden opgezadeld. Een generieke korting, waaraan jammer genoeg geen bonus-malus is gekoppeld voor de mate waarin het berenvlees stinkt', geeft Michiels aan.

Spaans onderzoek

De basis van het voer dat Vitelia en VOF Michiels in samenwerking met Sensus en VION met ondersteuning van Connecting Agri & Food ontwikkelden, ligt in Spaans onderzoek naar inuline. Dit product wordt gewonnen uit cichorei. Bij het onderzoek is gekeken naar het effect van verschillende percentages inuline in varkensvoer op berengeur.

Angela van der Sanden van Connecting Agri & Food heeft voor en tijdens de proeven in Nederland ervaringen uitgewisseld met diverse onderzoekers, ook uit Spanje.

Financiële steun

Met het percentage inuline dat het best uit de test kwam, ging het kwartet met financiële steun van provincie Limburg aan de slag. Gerard Raedts van Vitelia zorgde voor een samenstelling die ook uit de mal wil komen. Het voer is eerst getest in het Feed Design Lab.

In Nederland heeft Schothorst Feed Research veel onderzoek gedaan naar de werking van inuline. Het is een natuurlijke stof die aanwezig is in verschillende planten. In de natuur blijkt cichorei er met 16 procent in het verse product het rijkst aan.

Zuurgraad

Inuline is een polyfructose ofwel een snel fermenteerbaar koolhydraat. Het stimuleert de productie van vluchtige vetzuren waardoor de zuurgraad in de dunne en dikke darm omlaaggaat. Dit leidt tot een hogere opname van calcium, fosfor en andere kationen waaronder zink en ijzer.

In de dunne darm stimuleert inuline de omzetting van stikstofverbindingen in microbieel eiwit. Dat werkt positief op de darmgezondheid. In de dikke darm wordt inuline gefermenteerd en dient het als voedingsstof voor bacteriën die de darmflora positief beïnvloeden. Ook bindt inuline een aantal stikstofrijke stoffen die tijdens de afbraak van eiwitten in de dikke darm ontstaan.

Getest

Het met inuline verrijkte voer is getest op het vleesvarkenbedrijf van Edwin en Elly Michiels in Melderslo (Tempo-eindbeer) en op het praktijkbedrijf van Vitelia (Duroc-eindbeer). De vleesvarkens kregen het voer minimaal drie weken voor de slacht. Aan de proef namen 837 varkens deel. Binnen de afdelingen kreeg steeds een aantal varkens het met inuline verrijkte voer verstrekt.

Volgens Michiels lieten de technische cijfers in Agrovision weinig verandering zien. De dierdagdosering bleef onveranderd op 0,1. 'Maar het percentage stinkers veranderde wel. Dat zit bij ons op 1,2 en bij de beren in de proef daalde dat naar 0,6, terwijl de mate waarin ze stinken ook daalde. De proef op het andere praktijkbedrijf liet eenzelfde beeld zien.'

Blij met resultaten

De varkenshouder is blij met de resultaten. 'Minder stinkers bij de consument was mijn drive achter de proef. Je wilt hun waardering voor het varkensvlees in de Nederlandse supermarkt niet in de waagschaal leggen', motiveert hij.

Berengeur komt in Nederland bij 3 à 4 procent van de geslachtsrijpe mannelijke varkens voor. Twee lichaamseigen stoffen zijn daarvoor verantwoordelijk, namelijk skatol en androstenon.

Sociale gedrag

Door met inuline verrijkt voer te voeren daalt niet alleen de skatolwaarde in het vlees, maar verandert ook het sociale gedrag van de beren. 'Ik zag dat ze zich anders gedroegen, maar kon er in eerste instantie niet de vinger achter krijgen. Elly en onze dierenarts bevestigden het beeld: significant minder van dat typische berengedrag', vertelt Michiels.

De Limburgse varkenshouder noemt dat een onverwachte bijvangst. 'Wanneer je meer rust in de berenhokken hebt, wordt je voederconversie gunstiger en zijn er duidelijk minder poot- en huidbeschadigingen. Heb je een procent minder uitval onder je beren, dan kan dat een behoorlijk economisch verschil per varkensplaats maken.'

Huidbeschadigingen

Daarnaast verwacht Michiels dat er in de toekomst gemonitord gaat worden op huidbeschadigingen als graadmeter voor dierenwelzijn.

Een aanvraag voor financiële steun voor een vervolgonderzoek ligt bij provincie Limburg, waar net als in Noord-Brabant veel cichorei wordt geteeld. In de beoogde tweede fase wordt gekeken of een lager percentage inuline in het voer hetzelfde effect heeft en of bijvoorbeeld het goedkopere cichoreipulp gevoerd kan worden in plaats van zuiver inuline.

Duur

Michiels: 'Met inuline verrijkt voer is in de proefopzet zoals we dat hebben gedaan nog te duur. In het beoogde vervolg gaan we kijken naar economische componenten.'