Kennis weidevogels nog onder de maat

De Vogelbescherming wil zich meer op het onderwijs richten om daarmee jonge boeren te bereiken. Directe ingang bij het agrarisch onderwijs heeft de ze niet, kant-en-klare onderwijsmethodes evenmin.

'Het zijn langzame veranderingen die je tot stand probeert te brengen', zegt De Pater. 'Het gaat om bewustwording. Natuurinclusieve landbouw wordt steeds meer een maatschappelijke wens. Daarmee wordt het ook noodzakelijk om het in het onderwijs een steviger plek te geven.

'Dat vinden niet alleen wij, maar ook Boerennatuur. De nadruk ligt in het agrarisch onderwijs te veel op de productiekant.'

Geïntegreerd in andere vakken

In de mbo-opleiding veehouderij van het Clusius College in Alkmaar zijn weidevogelbeheer en agrarisch natuurbeheer in het algemeen – omgaan met ganzen bijvoorbeeld – in drie vakken geïntegreerd, vertelt docent Sijbren Mulder. Studenten krijgen ermee te maken bij de vakken weidebouw en graslandbeheer, veevoeding en economie.

'Als school willen we inspelen op de actuele ontwikkelingen, maar niet op ad-hocdingen die na een half jaar weer zijn verdwenen. Dat geeft wel eens een spanningsveld. Bij agrarisch natuurbeheer gaat het om een ontwikkeling die thuishoort in het onderwijs. Maar we gaan geen regeltjes uitleggen, want die zijn te veel aan verandering onderhevig', stelt Mulder.

Op de opleiding melkveehouderij van het Wellantcollege in Houten worden weidevogelbeheer en agrarisch natuurbeheer ook in een aantal lessen verwerkt, vertelt teammanager Ton Westerveld.

Te klein onderwerp

'Het is niet zo dat er specifiek naar weidevogelbeheer wordt gekeken. Ik denk ook niet dat we dat snel zullen invoeren, omdat het onderwerp te klein is om er een vak aan te wijden.'

De studenten tonen ook niet meer interesse voor weidevogelbeheer dan enkele jaren geleden, ervaart Westerveld. 'De keuze om er wel of niet veel aan te doen is vaak thuis al op het bedrijf gemaakt.'

Behalve in de bewustwording van jonge boeren kunnen de agrarische onderwijsinstellingen ook een rol spelen in het overbrengen van kennis, vindt Vogelbescherming Nederland. Deze zit nu nog vooral bij de boeren en de weidevogelcoördinatoren van de collectieven, die het op hun beurt weer overdragen op andere boeren.

'Maar je moet dit een stapje voor zijn en deze kennis in het onderwijs zien te krijgen', legt De Pater uit.

Adviseurs

Een andere doelgroep die natuurinclusief boeren onder de aandacht van boeren kan brengen, is die van de erfbetreders. Een boer krijgt veel adviseurs op het erf die ieder op zijn of haar manier kan wijzen op de mogelijkheden om meer rekening met weide- en akkervogels te houden. Dat gebeurt nu nog te weinig, vindt De Pater.

Het meest concreet ziet de woordvoerder van Vogelbescherming Nederland de rol van de weidecoaches. Deze begeleiden een melkveehouder met het weiden van de veestapel en hierin kunnen de natuurinclusieve aspecten gemakkelijk worden meegenomen. 'We hebben hier al overleg over met de Duurzame Zuivelketen.'

De Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs (VAB) heeft 350 leden in veel verschillende disciplines. De vereniging organiseert studiebijeenkomsten, trainingen, studiereizen en dergelijke over verschillende onderwerpen, maar weidevogelbeheer of natuurinclusieve landbouw zat daar tot nu toe niet bij, vertelt secretaris/projectmanager Paul Daniëls. Dat onderwerp is te specialistisch.

'Wel is het onderdeel van andere workshops, zoals die over de Omgevingswet die nu in de steigers staat.'

'De ene adviseur is de andere niet. Als adviseur op fiscaal of financieel-economisch gebied heb je minder snel met weidevogels te maken. Het ligt aan de adviseur zelf in hoeverre hij of zij hieraan aandacht besteedt.'

Magazine Slimme Vogels

Vogelbescherming Nederland brengt het magazine Slimme Vogels uit. Het magazine, in nauwe samenwerking met BoerenNatuur gemaakt, staat vol praktijkvoorbeelden van boeren die natuurinclusieve landbouw bedrijven en daarmee een boterham verdienen.

Het magazine verschijnt in het kader van de conferentie 'Succesvol Boeren met natuur: ontmoet de praktijk' op 7 april in Velp. 'We kijken steeds meer hoe je op een directe wijze producten kunt koppelen aan beheer. Het zuivelmerk Weide Weelde is hier een goed voorbeeld van, maar ondertussen zijn er meer van dergelijke initiatieven die bijna marktrijp zijn', vertelt woordvoerder Kees de Pater van Vogelbescherming Nederland.