'Korte keten verdient meer steun'

Vergeleken met andere Europese landen bemoeien de Nederlandse overheden zich weinig met de korte keten, gaf Van der Schans maandag aan tijdens het collegediner van Drechtstadsboeren in Dordrecht. Dat heeft ermee te maken dat het plattelandsgeld vanuit Brussel in Nederland vooral wordt gebruikt om de negatieve effecten van de langere ketens te verzachten, zoals vergoedingen voor akkerrandenbeheer.

Er zijn wel provincies die vooroplopen, maar dat is beperkt, vindt de onderzoeker. 'Zij ondersteunen alleen nieuwe initiatieven. Wanneer het op uitvoering aankomt, houdt de steun op. Het onlineplatform Rechtstreex krijgt bijvoorbeeld wel provinciaal geld, maar een akkerbouwer die al jarenlang groenteabonnementen aanbiedt niet. Terwijl Rechtstreex zijn productstroom verdunt door ook met een busje over het platteland te rijden.'

Prioriteit

Dat de provincies vanuit Brussel gedicteerd krijgen wat ze moeten doen, is volgens Van der Schans niet zo. 'Zij kunnen bij het rijk aankaarten dat het plattelandsbeleid anders moet. Dat Nederland ook korte ketens tot beleidsprioriteit verheft. Dan verloopt bijvoorbeeld de staatssteuntoets ook anders. Dat is nu ook veelal juridisch gedoe.'

Want de korte keten kan niet alleen de consument heropvoeden, maar ook supermarkten, ziet Van der Schans. 'Albert Heijn heeft van de korte keten geleerd om gek gevormde groentes te verkopen. In de korte keten bleek dat heel hip, terwijl inkopers van supermarkten graag optisch perfecte producten willen. In de korte keten snapt men dat je niet alleen varkenshaas kunt verkopen, maar ook de minder courante onderdelen.'

Marktaandeel

Van der Schans denkt dat voor sommige producten het marktaandeel korte keten binnen tien jaar 50 procent kan zijn. 'Dat is niet te optimistisch. De korte keten is dan volwaardig aanvullend aan de lange.'

De korte keten komt dit jaar ook voor het eerst aan bod in de Gecombineerde opgave. 'Dan kunnen we zien hoe groot die markt is. Groter dan iedereen denkt, groter dan de biologische markt, die rond de 5 procent ligt.'

Goed verdienmodel

Dat korte ketens een redding voor de boer zijn is overtrokken, volgens bestuurder Arie Verhorst van LTO Noord West. 'Het is een goed verdienmodel voor sommige boeren. Maar als ze allemaal hun kaas in Rotterdam gaan verkopen, werkt dat niet.'

Volgens Verhorst kan LTO de boer op weg helpen richting afzetmarkt. 'Op den duur moet het lonend zijn. Een op subsidie gedreven productenstroom is niet lang houdbaar. En kijk naar de macht van de supermarkten. Die willen de regie in handen houden. Dat Willem & Drees niet meer aan supermarkten levert is een teken aan de wand.'