Schots pootgoed heeft last van nat weer

Dat zei de Schot Finlay Dale vorige week dinsdag in Wehe-den Hoorn op de bijeenkomst van de Pootaardappelacademie Groningen. Dale was jarenlang veredelaar bij het James Hutton Institute en is nu pootgoedexporteur voor Caithness van Schotland naar Israël.

Dale maakt duidelijk dat het overgrote deel van het Schotse pootgoed wordt geteeld aan de oostkust, in een regio ten noorden van Edinburgh. Hier zitten ongeveer 250 pootgoedtelers met een areaal van 11.374 hectare, goed voor zo'n 264.000 ton pootgoed. De teelt van consumptieaardappelen vindt vooral plaats in Engeland.

Buiten Europa

Zo'n 30 procent van het pootgoed uit Schotland gaat naar landen buiten Europa, goed voor zo'n 65.000 ton per jaar. De belangrijkste exportlanden buiten de EU zijn Egypte (53 procent), Israël (14 procent) en Marokko (11 procent).

Schotland stelt hoge eisen aan de kwaliteit van het pootgoed en import van pootgoed is aan strenge voorwaarden gebonden. Daarnaast luistert het classificatieschema heel nauw. Elke veldklasse kent een officiële limiet aan het aantal generaties dat mag worden gereproduceerd. De monitoring door overheidsambtenaren is zorgvuldig.

Hoge kwaliteit

Dale: 'Schotland staat in de EU bekend om zijn hoge kwaliteit pootgoed. De teelt is gericht op de teelt van prebasis- en basispootgoed. Er wordt in Schotland geen prebasismateriaal geïmporteerd. Minimaal 99,5 procent is geproduceerd van eigen uitgangsmateriaal. Dit beschermt ons tegen ringrot.'

De pootgoedcontroles in Schotland zijn streng. 'Alle aardappelinspecties worden uitgevoerd door ambtenaren. Er zijn in het groeiseizoen ten minste twee inspecties van alle pootgoedpercelen.'

Ruime rotatie

Karakteristiek voor de Schotse pootgoedteelt is volgens Dale de ruime rotatie. 'Voor prebasispootgoed bedraagt deze minimaal 1-op-7 en voor basispootgoed 1-op-5. Door die ruime rotatie is Schotland vrij van aardappelmoeheid. Het zal er misschien wel zijn, maar in veel lagere populaties dan elders in Europa.'

Het Schotse klimaat is ideaal voor de teelt van pootgoed. De temperaturen zijn laag, er is veel wind en de winters zijn streng. De virusdruk is daardoor laag. 'Schotland is een veilige haven voor veilig pootgoed. We hebben geen last van ring- en bruinrot. Dat komt mede door een verbod op invoer van uitgangsmateriaal', zegt Dale.

Zwartbenigheid

Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Door het koude en natte klimaat is zwartbenigheid een probleem. Vorig jaar werd in 55 procent van de percelen zwartbenigheid aangetroffen. De agrarische sector en de overheid werken nauw samen om deze schimmelziekte zoveel mogelijk te voorkomen, maar volgens Dale is dat lastig.

Daarnaast heeft de sector last van het tabaksratelvirus. Het wordt overgebracht door trichodoriden, die in grote delen van Europa voorkomen. Het aaltje prikt de wortel of knol van een zieke plant aan, neemt het virus op met het speeksel en kan het zo verspreiden. De besmetting kan van veld tot veld gaan zonder dan er symptomen zijn te zien.