Pionieren met een agrarisch voedselbos

Boeren en tuinders wagen zich op een nieuw terrein in agrarisch Nederland: het voedselbos. Wat zijn de verwachte opbrengsten en de benodigde investeringen?

Pionieren+met+een+agrarisch+voedselbos
© Archief

Op de Zeeuwse Akker in Graauw start biologisch groenteteler Emiel van de Vijver dit voorjaar met de aanleg van 1,5 hectare voedselbos. Hij plant meer dan honderd plantensoorten en gaat kippen en varkens houden voor bemesting en de bestrijding van ongewenste kruiden. De ondernemer en zijn gezin combineren het voedselbos met een kookstudio en toerisme. 'We willen een serieuze neventak, dus we gaan fors investeren.'

In het Brabantse Udenhout hebben Mark Vonk en Josèt Vermeer het concept voedselbos omarmd met een combinatie van biologische groente- en fruitteelt. Kippen kunnen zich via een mobiel systeem over het land bewegen. Op hun boerderij Sprankenhof combineert het stel de teelt met een pluktuin, een kookstudio en een winkel. 'We zijn nu vijftien jaar bezig', zegt Vonk. 'Waar we in het begin weinig interesse kregen, hebben nu vooral boeren belangstelling voor wat we doen en hoe we het doen.'

Metamorfose

In het Overijsselse Heino ondergaat de biologische varkenshouderij van Jeroen en Nieske Neimeijer een metamorfose. De omliggende weiden worden beplant met nootdragende bomen, bessenstruiken en kruiden. Het is op de eerste plaats voedsel voor de varkens, die in het najaar vrij rond kunnen scharrelen tussen de oude eiken op het bedrijf.

Ons ideaalplaatje is dat het voedsel dat we leveren, de apotheek van de toekomst is, voor mens en dier

Jeroen Neijmeier, biologische varkenshouder in Heino

Ideologische drijfveren zijn de pionierende ondernemers niet vreemd. Monocultuur, zoals maisakkers, kunstmestgebruik en chemische gewasbescherming heeft zijn langste tijd gehad, vinden ze.

'We lopen voor de muziek uit', stelt Van de Vijver. Jeroen Neimeijer: 'Een biocertificatie zoals alleen Skal zegt mij niet alles. We willen onophoudelijk stappen zetten met een gezonde bedrijfsvoering die niet belastend is voor mens en milieu.'

Frisse blik

Architect Xavier San Giorgi en zijn zakenpartner Andrew Dawson kijken met hun bedrijf Food Forestry Development met een frisse blik naar de huidige land- en tuinbouw. Ze zien dat grootschalige bedrijven, banken en alle multinationals in de voedingsindustrie gezamenlijk 'een mammoettanker zijn, die heel langzaam van koers verandert'.

Het duo heeft op tal van plaatsen in de wereld gezien dat het concept voedselbos kan werken, ook op grote schaal. Zoals in Amerika bij de Badgersett Farm, van de Universiteit van Illinois en innovatieboer Joel Salatin, maar ook bij Australische bedrijven die 'stinkend rijk worden met het vastleggen van CO2'.

Drie pijlers

Op Nederlandse schaal ziet San Giorgi drie belangrijke pijlers die altijd in een voedselbos met elkaar samenhangen: voedselproductie, natuurherstel en recreatiewaarde. 'En juist bij agrarische bedrijven kijken we ook naar efficiënt beheer en het financiële plaatje. Geen voedselbos dat we aanleggen is hetzelfde.'

Voor de familie Neimeijer is het best wennen om hun bedrijf als één geheel te zien en niet als afzonderlijke percelen en activiteiten. Ze hebben het advies gekregen om kippen achter de varkens te laten scharrelen. 'Het zal ons weinig inspanning kosten, bespaart wat groenonderhoud en levert met eieren nog wat productie op', zegt Jeroen Neimeijer. 'We hebben al een schaap dat bij ons het gras maait.'

Dierenwelzijn

Voor het echtpaar spelen diergezondheid en dierenwelzijn een belangrijke rol. Met voeding kunnen ze daarop sturen. Ook hun voedselleverancier is bij het ontwerp betrokken en de plantenkeus wordt nauwkeurig afgestemd.

Nieske Neijmeijer: 'Neem de paardenbloem. Omdat deze diep wortelt, levert ze weer een nieuwe bron aan mineralen voor de varkens.' Jeroen Neijmeier: 'Ons ideaalplaatje is dat het voedsel dat we leveren, de apotheek van de toekomst is, voor mens en dier.'

Onderzoek

De Universiteit Utrecht doet met bodemanalyses en ecologische kennis de komende jaren verder onderzoek naar voedselbossen. Over een jaar of tien moet het concept volgens San Giorgi rijp zijn om grootschalig uit te rollen.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 6°
    70 %
  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
Meer weer