'Gevoel van ruimte geeft zeug rust'

Vader Jaap en zoon Jan Kreuger uit Woerden zijn trots op de skybox annex ontmoetingsruimte in het front van hun nieuwe varkensstal. Van daaruit biedt de glaspartij over de volle breedte van de stal zicht op de zeugen en separatieruimte.

Het is licht in de stal. De overwegend liggende en op stro kauwende zeugen stralen rust en tevredenheid uit. Een mooi plaatje, dat de varkenshouders graag willen laten zien aan bezoekers aan de Buitendag van Albert Heijn op Tweede Paasdag.

Vierdageneis

Het besluit om een nieuwe stal voor de dragende zeugen annex dekstal te bouwen viel in september 2015. De dekstal uit 1997 was af en de bestaande dragende zeugenstal uit 2004 voldeed sinds de invoering van de vierdageneis niet meer.

'We werkten met stabiele groepen en zeugen aan de lange trog. Toen de vierdageneis van kracht werd, konden we het voer niet goed meer reguleren en kregen we meer problemen met terugkomers', vertelt Jaap Kreuger.

Ervaringen toetsen

Wat volgde was een intensief half jaar van oriëntatie. Eigen ideeën toetsen bij collega's en goed luisteren naar hun ervaringen. De ruime opzet van de stal vindt daarin zijn oorsprong. Zo is de ruimte tussen het lignest en de voerstations 5,5 meter breed, de separatieruimte 5 bij 10 meter en de ruimte bij de ingang van de voerstations – die naast elkaar staan – 5 meter diep.

'Een zeug die zich beknelt voelt, gaat vechten. Een zeug ervaart bijvoorbeeld een open separatieruimte anders dan een gang van soms nog geen 2 meter breed', zegt Kreuger.

Vergunningaanvraag

In februari 2016 deed agrarisch adviesbureau Van Westreenen de vergunningaanvraag bij gemeente Woerden. In juni werden de twee oude stallen gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw. Op 17 oktober bevolkten de eerste zeugen de nieuwe stal.

'Het helpt wanneer je een gedegen adviesbureau de aanvraag laat verzorgen. Zorg dat alles meteen klopt en er geen enkele onduidelijkheden zijn. Hoe concreter hoe beter', stelt Kreuger.

Geen luchtwasser

De familie koos ervoor om qua uitstootnormen binnen de huidige vergunning te blijven waardoor een luchtwasser niet nodig is.

De nieuwe stal is 40 meter lang en 33 meter breed. In het groepshuisvestingsgedeelte is ruimte voor vierhonderd zeugen en in de dekstal kunnen nog eens tachtig zeugen. De stal is uitgerust met acht voerstations en een berenhok.

Arbeidsgemak

In het front van het berenhok zit een rond gat met ontvanger. Een zeug die haar snuit er te lang doorsteekt, wordt tijdens de volgende voerbeurt gesepareerd en gaat naar de dekstal. 'In de praktijk hoeft ze dan nog niet direct te worden geïnsemineerd, maar een zeug liegt niet en de computer heeft het nooit mis', merkt Kreuger op. De werkwijze scheelt de varkenshouders veel tijd en controleren.

De nieuwe strostal is gebouwd met oog voor het welzijn van de zeugen, geeft Jan Kreuger aan. Hij is geïsoleerd en uitgerust met mechanische ventilatie. Over de volle lengte van de stal bevinden zich luchtinlaatventielen die via de computer worden gestuurd op onderdruk. Vader en zoon houden daarmee het stalklimaat goed in de hand.

Relaxed

'Toen het afgelopen winter vroor, hadden we over een week niet meer dan een graad temperatuurverschil tussen de dag- en nachttemperatuur. Onder alle omstandigheden bleven de zeugen relaxed in het strobed liggen.'

De lichtplaten zitten zo in het dak dat de zeugen geen last hebben van de invallende zon, terwijl de lichte stal bij het werk zorgt voor veel arbeidsplezier.

Ventilatieroosters

De vloer in de ruimte tussen de ligbedden en de voerstations bestaat uit betonnen ventilatieroosters, die ook worden gebruikt bij de aardappelbewaring. De spleten zijn smaller dan in voor zeugen gangbare roostervloeren en er kan op worden gereden.

'De dunne en dikke fractie worden gescheiden. De vloer is daardoor altijd zo goed als droog, de lucht frisser – want minder emissie – en de zeugen schoon', zegt Kreuger.

Stro

Twee keer per week wordt de dikke fractie met de verreiker van de roosters geschoven en worden de ligbedden bij gestrooid. Wat opvalt, is dat geen strootje ongekauwd blijft. De maatschap rekent op jaarbasis 200 kilo stro per zeug nodig te hebben.

Overal in de stal zit ledverlichting. De energie daarvoor komt van 129 zonnepanelen op het dak. Daar worden nog eens 357 zonnepanelen aan toegevoegd, zodat het bedrijf op het gebied van stroom volledig energieneutraal is. 'Ook dat is tegenwoordig een onderdeel van duurzaam en toekomstgericht ondernemen.'