Lat ligt steeds hoger bij bigvitaliteit

Na het verschijnen van het Plan van Aanpak Bigvitaliteit in juni 2016 zijn gerichte acties in gang gezet. Wageningen University & Research startte een onderzoek naar de economisch optimale toomgrootte. Die kan van bedrijf tot bedrijf verschillen. Daarnaast is het vinden van kritische succesfactoren om de uitval van biggen te verlagen opgepakt.

Tien dierenartsenpraktijken nemen enquêtes af bij 110 varkenshouders. Op 15 mei is dat afgerond. John Vonk, varkensarts bij De Varkenspraktijk en voorzitter van de Vakgroep Gezondheidszorg Varken KNMvD: 'De sector heeft biggensterfte serieus opgepakt door ketenpartijen bij elkaar te zetten en een expertgroep in te stellen.'

Selectie van bedrijven

Een belangrijk onderdeel van de enquêtering is het selecteren van de bedrijven. Elke praktijk moet vijf bedrijven met een lage uitval van biggen tot spenen (minder dan 10 procent) bevragen en vijf met een uitval van 17 procent of meer.

Vonk: 'Normaal kom je één of twee keer per maand bij een varkensbedrijf. Dan heb je geen tijd om zo veel vragen te stellen. Stapsgewijs de vragen doorlopen, geeft je een veel beter totaalbeeld van het reilen en zeilen op het bedrijf. Voer voor discussie en eyeopeners.'

Richtlijn

Voor de sector leveren de enquêtes informatie op die overeenkomt met de realiteit. Na het statistisch toetsen en destilleren van kritische succesfactoren wordt volgens Vonk gewerkt aan het opstellen van een Richtlijn Bigvitaliteit.

'Handige checklists en tools waarmee een varkenshouder aan de slag kan gaan om de bigoverleving de positieve kant op te bewegen. Ook moet er aandacht komen voor het goed communiceren naar varkenshouders, de politiek én de maatschappij.'

Voeding

De diervoederbranche werkt eveneens hard aan het verbeteren van de bigvitaliteit. Volgens Geert Wouters, productmanager varkens bij Fransen Gerrits, is de grote uitdaging om een zeug levenslang goed te voeden.

'De aandacht is al verbreed van de kraamstal tot het insemineren, naar het cyclusrond goed voeren van zeugen. Maar in de opfokfase is nog veel voedingswinst te behalen, zodat een zeug zich optimaal ontwikkelt, uniformere tomen werpt, meer biggen groot kan brengen en langer meegaat.'

Bijvoeren

Na de biestperiode starten steeds meer vermeerderaars direct met het bijvoeren van melk, pap en korrels. De steeds uitgekiendere biggenvoeders en voersystemen ondersteunen zeugen om zoveel mogelijk biggen groot te brengen.

Wouters: 'Dat vergt veel discipline en aandacht voor hygiëne, anders kun je uit oogpunt van biggezondheid beter wat later beginnen met bijvoeren. Het komt aan op vakmanschap: de lat ligt hoog in de zeugenhouderij. Het hebben van goed gekwalificeerd personeel is een zorgpunt, ook in onze branche.'

Niet zo ingewikkeld

Dat het allemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn, bewijzen Gerrit en Ineke ter Haar. Op hun bedrijf in Geesteren met 420 zeugen en 2.900 vleesvarkens in het Beter Leven-concept passen zij rust, reinheid, regelmaat en consequent werken toe. In de stallen klinkt muziek. Dat is voor hun eigen werkplezier en zorgt voor afleiding van de varkens.

De dagen voor het werpen loopt Ineke ter Haar verschillende keren per dag langs de hoogdrachtige dieren. 'Zo wennen we aan elkaar.' Om tegemoet te komen aan hun nesteldrang, krijgen de zeugen jutezakken. Na de geboorte geven de varkenshouders extra aandacht aan het uniformeren van de tomen en het verdelen van de biest.

Pleegzeug

'Zware biggen die voldoende hebben gedronken, zetten we apart. Lichtere biggen krijgen zo de kans om voldoende energie en afweerstoffen bij hun moeder op te nemen. Liggen er twee dagen na het werpen te veel biggen bij de zeugen, dan maken we een pleegzeug. Wij willen elke geboren big grootbrengen.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst