Zorgboerderijen en -instellingen moeten samenwerken

Daar waar zorgboeren vooral aandacht besteden aan de beleving en het activeren van mensen met dementie, hebben zorginstellingen meer kennis over de medicijnverstrekking aan deelnemers en de administratie, zegt Arjan Monteny van zorgboerderij Op Aarde in Brielle. 'Boeren kijken naar wat mensen nog kunnen. Instellingen richten zich op wat mensen mankeren.'

De ondernemer werkt samen met de Catharina Stichting in Westvoorne. Hij besteedt de administratie van de zorgboerderij uit aan deze kleine zorginstelling. Bovendien hebben ze overleg over protocollen.

Kwetsbare mensen

'Veel zorgboeren vinden dat de protocollen doorslaan. Maar ze hebben ook een functie; je werkt immers met kwetsbare mensen die vaak heftige ziektes hebben. In de samenwerking met zorginstellingen kun je elkaar vinden, door een middenweg te kiezen.'

Meer aandacht voor samenwerking tussen zorgboerderijen en zorginstellingen is een van de aanbevelingen uit het onderzoek 'Zorgboerderij als inspiratiebron voor dementiezorg' van het RIVM en Maastricht University. Reden voor het onderzoek is de verwachte positieve invloed van zorgboerderijen op de kwaliteit van leven van mensen met dementie.

Zorgboerderijen kunnen zorgen dat de mensen meer bewegen, sociale contacten hebben, buiten zijn, een gevarieerd dagprogramma hebben en goed eten en drinken. Het gaat veelal om huishoudelijke, agrarische of buitenactiviteiten, terwijl in de reguliere instellingen het kijken naar films of het meedoen aan spelletjes als betekenisvolle activiteiten wordt gezien.

Meerwaarde

Een opsteker voor de zorgboeren, vindt Monteny. 'Deze vorm van zorg wordt gezien. Steeds meer mensen beseffen de meerwaarde ervan.' De kracht van een zorgboerderij is niet alleen het groene aspect, zoals het ruime uitzicht, het verzorgen van dieren, het werken in de moestuin, maar vooral het feit dat de deelnemers voor dagbesteding naar de boerderij gaan, stelt de zorgboer.

'Ze gaan helpen. We bieden hun zinvolle activiteiten aan, zoals zagen of dieren verzorgen. Buitenstaanders doen er wel eens panisch over. Waarom laten we mensen met Parkinson zagen? Maar wij willen iemand zijn geluk niet ontnemen. Natuurlijk, iemand kan zich in de vingers snijden. Maar we houden toezicht en hebben pleisters.'

Voornaam

Een ander verschil is het aanspreken van de deelnemers. Daar waar op zorgboerderijen de deelnemers veelal bij hun voornaam worden genoemd, is het in zorginstellingen vaak meneer of mevrouw, vooral uit respect, zegt Monteny.

'Wij hebben getwijfeld en spraken mensen eerst soms ook met meneer of mevrouw aan. Een tachtigjarige Dirk noemen, kan dat wel? Totdat een deelnemer behoorlijk uit zijn vel spong: 'Ik ben gewoon Ben', gaf hij aan. Hij kon duidelijk uitleggen waarom hij wilde dat wij hem bij zijn voornaam noemen. Hij voelt zich hier thuis en veilig. Daar past geen meneer bij.'

Zorginstellingen nemen meer aspecten van zorgboerderijen over, maar het loopt nog vaak vast in de wijze van benaderen, ziet Monteny. 'Ze richten fysioruimtes in of leggen voor veel geld tuinen aan, waar niemand gebruik van maakt. Wanneer je mensen niet uitdaagt om te bewegen, blijven ze zitten. Dat gaat ten koste van hun gezondheid.'

Scholing

Eigenaar en verpleegkundige Sienie Fischer van zorgboerderij de Hooimijt in Emmen juicht de samenwerking toe, zeker op het gebied van verpleegkundige zorg. 'Scholing is ontzettend belangrijk, je gaat met kwetsbare ouderen om. Om mij heen zie ik cafés en boerderijen die niet goed lopen, overstappen naar een zorgboerderij om geld te verdienen. Het is fantastisch werk, maar scholing blijft nodig.'

Zorginstellingen waren niet bereikbaar voor commentaar.