Blauwe bessen winnen fors aan populariteit

The Greenery was in 2006 op zoek naar agrariërs die zich op de teelt van blauwe bessen wilden storten. Via via kwam de afzetcoöperatie uit bij Renco Bussemaker uit Geesbrug. De akkerbouwer was direct en thousiast en deed een oproep. Meer dan tien boeren meldden zich, van wie er maar drie de stap durfden te wagen. Natuurlijk Bussemaker zelf.

'Ik had een goed gevoel bij dit product', benadrukt de ondernemer. Voor hem was het een toevoeging op de al geteelde gewassen als aardappelen, bieten en bloembollen.

Verbreding

Roelof IJken uit Wachtum leverde een deel van zijn grond in voor blauwe bessen. 'Vooral voor een stukje verbreding om naar de toekomst toe te zien of we hier een boterham mee kunnen verdienen. In die tijd waren de prijzen in de akkerbouwsector niet geweldig', weet hij nog goed. In Wachtum verbouwt IJken samen met zijn ouders en broers op 130 hectare zetmeelaardappelen, graan en suikerbieten.

Ook Roel Koops uit Zwinderen kende geen twijfel. Samen met zijn broer Wim heeft hij een akkerbouwbedrijf met zetmeelaardappelen en waspeen en een loonbedrijf.

Drie aparte velden

Het was 2006 toen de plannen werden gesmeed en het trio overbleef. De Coöperatieve Blauwe Bes Drenthe werd opgericht en het jaar daarop ging het los. 'Wij hadden in eerste instantie het idee om samen 10 hectare blauwe bessen aan te planten, maar het werden uiteindelijk drie aparte velden, bij elke boer één, van ruim 15 hectare, waarbij de opbrengst per locatie voor jezelf is', legt IJken uit.

Met de toevoeging van blauwe bessen aan de drie akkerbouwbedrijven werden deze stabieler. 'Dat ik een breed bedrijf heb, is maar goed ook', vertelt Koops. 'Ik was sowieso op zoek naar wat anders. De blauwe bessen hebben meer waarde per hectare dan aardappelen, al kleven er aan die laatste weer minder risico's.'

Sprong in diepe

De drie akkerbouwers sprongen in het diepe. IJken: 'Wij hadden geen blauwe bessen en we wisten in 2006 niet eens wat een blauwe bes was. We zijn daarom naar een bijeenkomst van The Greenery geweest en naar Noord-Limburg afgereisd.'

Terwijl IJken en Koops hun verhaal doen, is Bussemaker druk aan de telefoon. Het is hoogseizoen en het drietal moet van alles regelen. De andere twee ondernemers klaren al pratende een klusje voor Bussemaker: het plastificeren en aan een koord bevestigen van gecodeerde pasjes voor twintig nieuwe Poolse uitzendkrachten. Het typeert de samenwerking van de drie bedrijven in de coöperatie.

Stevig

Na een aanloopperiode van vallen en opstaan staat de coöperatie nu stevig. 'Met z'n drieën val je niet zo hard', lacht IJken. Koops voegt eraan toe dat ze de opgedane kennis en ervaringen delen, dat ze gezamenlijk machines kopen en gebruiken en dat de uitzendkrachten voor de coöperatie worden ingezet, dus op alle drie de bedrijven.

Dat betekent twee dagen plukken in Geesbrug, twee dagen in Wachtum en twee dagen in Zwinderen. Een efficiënte opzet. 'Inderdaad, want bepaalde machines worden maar twee keer per jaar gebruikt', geeft Koops aan.

Vier rassen

De drie begonnen in 2007 niet met de oppervlaktes van nu. Koops heeft het in drie fases uitgebouwd, Bussemaker en IJken hebben onlangs een stuk bij geplant. Ze verbouwen vier rassen. Voorlopig houden ze het daarbij.

De Drentse grond blijkt na bewerking een prima voedingsbodem voor de blauwe bessen te zijn. Zure grond met een pH-waarde van 4,5 tot 5 is wenselijk. Dat betekent dat de boeren er wel wat voedingsstoffen aan toe moeten voegen, zoals humus en houtsnippers.

Goede oogsten

De oogsten zijn over het algemeen goed te noemen. 'Wel met ups en downs natuurlijk', zegt Koops. 'Hoe gaat het met de vorst, waar vallen de hagelbuien en hoe vervelend zijn de spreeuwen? Dat zijn allemaal zaken die van invloed zijn.'

De late nachtvorst van dit voorjaar ruïneerde de helft van de oogst. Het oogsten begon in juli en duurt tot eind september. 'Het scheelt wel inkomsten. Daarom zijn we blij dat we er een extra tak bij hebben', glimlacht Koops.

Spreeuwenjagers

De schade door spreeuwen, grote liefhebbers van blauwe bessen, is elk jaar verschillend. Ze worden onder meer met behulp van laser en geluid weg gejaagd. Daarnaast tonen foto's op Facebook een nest met eieren en later met jonge vogels: het team spreeuwenjagers, een vijftal torenvalken.

De wisselvalligheid van het weer is een grote zorg. 'Er is niets vervelender dan dat je honderd man voor niets laat komen. Laatst hadden we met die regen samen een moeilijke dag, maar dan praten we elkaar weer moed in', zegt Bussemaker.