Schouten wil dat Nederlandse boer voorop loopt

Dat zegt Schouten in een reactie op groei van de agrarische export. Zij presenteerde de exportcijfers vrijdagochtend op de Grüne Woche in Berlijn. Nederland voerde in 2017 voor 91,7 miljard euro aan land- en tuinbouwproducten uit, een groei van 7 procent.

'Het is mooi dat dat ik deze cijfers hier mag presenteren, maar het zijn natuurlijk de boeren, tuinders en vissers die het werk doen.'

Spaanse collega

Voor het vasthouden van een sterke agrarische export is het van belang dat de Nederlandse land- en tuinbouw in ontwikkeling voorop blijft lopen, zegt Schouten. 'De export van kennis is van belang met het oog op duurzaamheid en het klimaat. Bij ontmoetingen met andere landbouwministers spreken zij met bewondering over ons. Zo verwonderde mijn Spaanse collega zich erover dat wij gewassen ontwikkelen die het met weinig water goed doen, terwijl we in Nederland toch een overschot aan water hebben.'

Volgens Schouten is het een economische noodzaak dat de landbouw zich meer richt op het sluiten van kringlopen. 'Als je tegen grenzen aanloopt zul je ook oplossingen moeten bedenken. Maar boeren willen zelf ook niet vastlopen en denken hier al over na.'

Protectionisme

Steeds meer landen werpen barrières op voor de import van buitenlandse producten. Nederland is volgens Schouten flexibel genoeg om dit toenemende protectionisme het hoofd te bieden. 'Het is altijd spannend wat andere landen gaan doen. Als ministerie moeten wij ervoor zorgen dat de grenzen voor onze producten openblijven. Met onze handelsmissies onderhouden we de relaties met andere landen. Daarnaast zit het de sector in de genen om naar nieuwe afzetmogelijkheden te zoeken. De boycot door Rusland heeft dat bewezen.'

De groei van de export wordt mede veroorzaakt door de hoge melkprijs in het afgelopen jaar. Volgens de minister is er echter geen garantie dat dat zo blijft. 'We moeten de vinger aan de pols blijven houden, dat geldt voor alle sectoren. Boeren zijn ondernemers en dan moet je je er altijd van bewust zijn dat er zaken kunnen veranderen. Een goed jaar is geen garantie voor een volgend goed jaar.'

Binnenlandse kritiek

Hoewel de Nederlandse agrarische sector in het buitenland wordt bewonderd stuit het in eigen land steeds vaker op kritiek. Schouten ziet het als een van haar grootste ambities om aan deze tegenstelling een einde te maken. 'De land- en tuinbouw levert een enorm grote bijdrage aan onze export. In eigen land is men vaak onbekend met waartoe we in staat zijn. We moeten niet tegenover elkaar, maar naast elkaar gaan staan. We hebben er niks aan als het tot een clash komt, want dan lopen de ontwikkelingen vast. De boer kan niet zonder de natuur, maar de natuur kan ook niet zonder boer.'

Boeren en tuinders zijn het wel aan hun stand verplicht om in te spelen op de ontwikkelingen in de markt. Schouten wijst daarbij naar Duitsland, de grootste afnemer van de Nederlandse boeren. 'Ik sprak hier de Nederlandse zuivelsector. Zij zien bij de grote Duitse retailers een enorme vraag naar zuivel van koeien die gmo-vrij voer krijgen. Je ziet dus dat de markt zelf die eisen op gaat leggen. Als je dat als boer te ingewikkeld vindt, ga je de slag dus missen.'

Voorwaarde is wel dat boeren de eisen die de retailers stellen terugzien in de prijs die ze ontvangen, zegt Schouten. 'Ik zie dat als een belangrijke opdracht voor ons ministerie.'