Brabant maakt borst nat voor stikstofdebat

Fractievoorzitter Hermen Vreugdenhil van ChristenUnie-SGP in Provinciale Staten van Noord-Brabant heeft deze week alle oppositiepartijen behalve GroenLinks bereid gevonden om een extra Statendebat aan te vragen over het achterhouden van een rapport over de stikstofemissie van de industriële sector in Noord-Brabant door het Bestuurlijk Platform Omgevingsrecht (BPO).

'We zetten nu de puntjes op de i. Binnenkort wordt bekend wanneer dit debat is. Provinciale Staten kunnen dit blokkeren, maar ik denk niet dat ze dat doen. Daarmee zouden ze enorm gezichtsverlies lijden', zegt Vreugdenhil.

Aanleiding voor de ontstane ophef is de pilot 'Industrie in de pas met de Wet natuurbescherming' van het BPO. Dit platform met daarin onder meer handhavingsinstanties, waterschappen, gemeenten en het provinciebestuur liet in 2016 inventariseren hoe het er in het Brabantse bedrijfsleven (industrie) voor staat met de aanvraag van vergunningen voor het uitstoten van stikstof.

Veertig bedrijven

Voor het onderzoek zijn veertig bedrijven geselecteerd op basis van ligging en de emissie van stikstofoxiden. Hiervan beschikten twintig bedrijven niet over een Natuurbeschermingswetvergunning. In zeven gevallen bleek dat niet terecht en was er dus een Natuurbeschermingswetvergunning nodig. Deze bedrijven zijn volgens gedeputeerde Johan van den Hout inmiddels aangepakt.

Ook wordt in het rapport gemeld dat stikstofoxiden die vrijkomen bij verbranding van fossiele brandstoffen, vaak tientallen kilometers verderop pas neerslaan. De conclusie die hieruit wordt getrokken in het BPO-rapport, is dat 'het hanteren van afstand tot een Natura 2000-gebied daarmee geen goed criterium is om toezicht en handhaving te prioriteren'.

Half jaar vertraging

Het eindrapport van deze BPO-pilot was in december 2016 gereed, maar het BPO besloot om eerst op basis van aanbevelingen uit het rapport een plan van aanpak op te laten stellen, alvorens het openbaar te maken. Dit plan van aanpak was in juni 2017 klaar, net voor het debat over het nieuwe stikstofbeleid voor de Brabantse veehouderijsector, maar is pas in november met Provinciale Staten gedeeld.

Dit komt volgens Van den Hout door de overlegstructuur van het BPO. 'Er wordt maar twee keer per jaar vergaderd, in het voorjaar en in het najaar. In oktober was de najaarsvergadering van het BPO.'

Schriftelijke vragen

GroenLinks stelde in december schriftelijke vragen aan de gedeputeerde over het bewuste rapport en het late tijdstip van delen met Provinciale Staten. Medio januari zijn deze vragen beantwoord, waarna het vuur in het provinciaal parlement snel oplaaide.

Statenleden reageerden furieus op de gang van zaken, Vreugdenhil voorop: 'Gedeputeerde Staten laten in hun antwoord op de vragen van GroenLinks op geen enkele wijze zien dat ze het achterhouden van cruciale informatie betreuren. Ik neem het hoog op. Provinciale Staten dienden op 7 juli te beoordelen of de voorgestelde maatregelen proportioneel en redelijk waren. Dit alles is gebeurd onder het mom van 'de agrarische sector is verantwoordelijk voor de verhoogde depositie'. Dit is dus niet zo.'

Verder onderzoek

ZLTO-voorzitter Hans Huijbers vindt dat er verder onderzoek moet worden gedaan. 'Wij zeggen al langer dat de stikstofemissie vanuit de landbouw afneemt, terwijl de totale depositie van stikstof gelijk blijft. Er moeten dus oorzaken zijn die wij nog niet kennen', stelt hij.

'Eenzijdig naar de landbouw wijzen is dan ook merkwaardig. De provincie heeft nog niet half voldoende onderzoek gedaan naar de brede context van het depositietotaal. Ik hoop dan ook dat Provinciale Staten het provinciebestuur een keiharde opdracht geven om die context snel in beeld te brengen.'

Huijbers mengt zich niet in de discussie over het al dan niet te laat communiceren over het rapport. 'Ik acht onze Statenleden meer dan capabel om de vraag te beantwoorden of er evenwichtige informatie is aangereikt tijdens de besluitvorming over de veehouderij.'

Achterstand

Van den Hout stelt dat het doel van dit onderzoek was om te laten inventariseren hoe groot de mogelijke achterstand van het niet-agrarische bedrijfsleven in de praktijk was voor het aanvragen van de juiste PAS-vergunningen. Het gaat het BPO volgens hem niet om het vaststellen van het aandeel stikstofuitstoot door de industrie.

Los van de resultaten van de pilot en de vraagtekens over het exacte aandeel van de industriesector wat betreft stikstofdepositie op natuurgebieden wil de gedeputeerde niets weten van al dan niet versnelde stikstofmaatregelen. 'Verhoudingsgewijs is de industrie in het algemeen al veel verder in het treffen van maatregelen die de uitstoot van stikstof voorkomen. Bovendien is hier, gezien de beperkte bijdrage van de industrie, relatief weinig winst te behalen.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst