Regio blijkt vruchtbaar als kennismotor

De pilotboeren van Proeftuin Veenweiden hebben al na 1,5 jaar een ammoniakreductie van gemiddeld 19 procent gerealiseerd door beproefde maatregelen.

Met dit snelle resultaat op zak bepleiten de initiatiefnemers nu om als West-Nederlandse landbouw te gaan voor 25 procent reductie om proactief te voorkomen dat de sector wederom voor harde maatregelen komt te staan.

Urgentie

LTO Noord West, PPP Agro Advies en het Veenweiden Innovatie Centrum trekken met deze boodschap aan de bel, omdat de urgentie speelt in heel Nederland.

'We doen dit uit verbondenheid met de sector en omdat we zien dat het kan', aldus Andries Middag van LTO Noord Regio West. 'We hebben maatregelen beproefd rond mest, het voerspoor en de bodem. Die zijn veelal ook elders in Nederland bruikbaar.'

Tien pilotboeren

In Proeftuin Veenweiden draaien tien pilotboeren uit de westelijke provincies mee en om elk van hen is een studiegroep van collega's gevormd.

Middag: 'Een belangrijke les is dat je als boer een stap kan zetten door constructieve maatregelen te nemen voordat sprake is van een probleem. Dat vraagt een andere instelling dan wachten op nieuw overheidsbeleid waarmee je als sector in feite wordt gestraft.'

Hoewel alleen provincie Zuid-Holland vanaf het begin financieel meedraait zijn ook de andere twee provincies erbij betrokken. Middag: 'Zo is kennisontwikkeling effectief voor drie provincies. Komende week bieden we vier provincies (ook Flevoland) onze visie over bodemdaling aan die aansluit op ammoniakreductie. We hopen dat alle vier aanhaken.'

Verduurzaming op gemeenteniveau

Daarnaast kan de aanpak ook op gemeenteniveau werken, verwacht hij. De 'Proeftuin Krimpenerwaard' is al gestart om de landbouw in die gemeente te verduurzamen. Ook andere gemeenten hebben interesse.

De grote meerwaarde van de regionale en integrale aanpak zit in de dichtheid van de deelnemers en de bottom-up benadering.

'Vermindering van stikstofuitstoot rond natuurgebieden in de veenweiden was de aanleiding. De maatregelen daarvoor moet je dan ook in de regio ontwikkelen, niet bij WUR of een proefboerderij in het Oosten. Informele contacten helpen bovendien de kennisdeling versnellen', aldus Rob Ligtenberg van de provincie Zuid-Holland.

Effectiviteit

Barend Meerkerk van PPP Agro Advies ziet die kracht ook. 'Buiten de studiegroep praten de boeren ook veel over het project en kijken ze naar elkaar bij de experimenten.' Daardoor vindt hij dat de effectiviteit van een regionaal kennisnetwerk groter is dan van een landelijke studiegroep.

Ook de lokale betrokkenheid van loonwerkers en erfbetreders werkt stimulerend, merkt Meerkerk. 'Loonwerkers investeren eerder in nieuwe werkwijzen als meerdere boeren er in korte tijd om vragen. Binnen de Proeftuin ontstaat zo het clustereffect dat je ook de glastuinbouw ziet.'