Oldambt kijkt naar ziektegevoeligheid biet

De VvB Oldambt vroeg kwekers zaaizaad beschikbaar te stellen van twee rassen die geschikt zijn voor zware kleigrond. Van de in totaal acht rassen komen er drie objecten: geen bespuitingen tegen bladziekten en 10 september rooien, wel spuiten en op 10 september en op 10 oktober rooien.

VvB-bestuurslid Jan Derks Kloosterboer uit Westerlee: 'Met deze proef willen we nagaan wat het verschil is in tonnen bieten en suikergehalte. Wat verlies je als teler als je niet spuit tegen bladschimmels? We hebben in het Oldambt weinig last van stemphylium, maar wel van cercospora.'

Verschillen

Kloosterboer constateert dat telers verschillen in ziektegevoeligheid ervaren en daarover met elkaar praten. 'Zelf heb ik vorig jaar twee rassen op één perceel geteeld. Het ene ras was redelijk gezond, terwijl het andere ras ziek was. Daarnaast is er een verschil in suikergehalte van een half procent geconstateerd.'

Op de zware Oldambtster klei is het nodig om voor 1 oktober te rooien. De telers willen daarom graag weten welk ras vroeg veel suiker produceert en gezond blijft zonder bespuitingen tegen bladziekten.

Grote verschillen

'Bij bijvoorbeeld tarwe en aardappelen zijn veel verschillen in ziektegevoeligheid bekend. Raar dat we het bij suikerbieten niet weten', zegt Kloosterboer. 'In Duitsland en België geven de cijfers aan dat er grote verschillen zijn in gezondheid van bietenrassen. Annelaura KWS blijkt een heel gezond ras te zijn.'

Het proefveld van de VvB Oldambt komt te liggen op proefboerderij Ebelsheerd in Nieuw Beerta. Het geld voor het onderzoek komt van de circa 250 leden en provincie Groningen. 'Eigenlijk zou het IRS dit soort onderzoek moeten oppakken', vindt Kloosterboer.

Perceel- en jaarsafhankelijk

Het IRS ziet in de praktijk en op proefvelden verschillen tussen rassen in gevoeligheid voor de belangrijkste bladschimmels cercospora, stemphylium, meeldauw, ramularia en roest.

Uit het onderzoek blijkt vooralsnog dat de verschillen erg perceel- en jaarafhankelijk zijn, wat het geven van betrouwbare voorspellingen waar de praktijk mee geholpen wordt moeilijk maakt. Ook varieert de gevoeligheid van een ras per schimmel.

Volgens Martijn Leijdekkers van het IRS is het nog te vroeg om te voorspellen welk ras de minste kans op bladvlekken in combinatie met een hoge opbrengst geeft. 'Er zijn rasverschillen, maar het is te vroeg om het betrouwbaar uit te drukken in cijfers. We zouden ten onrechte rassen als ziektegevoelig of tolerant kunnen bestempelen.'

Ontwikkelingen methoden

Het IRS begrijpt echter de informatiebehoefte vanuit de praktijk en werkt daarom nog steeds aan het ontwikkelen van geschikte methoden om in de toekomst gegevens beschikbaar te krijgen. Naar verwachting duurt het nog wel een paar jaar voor er ziektecijfers op de rassenlijst verschijnen.

Bij de huidige manier van rassenonderzoek wordt overigens ook de praktijkwaarde, dus prestatie onder druk van bladschimmels, al getoetst. En zolang er effectieve fungiciden beschikbaar zijn is het effect van de gevoeligheid van een ras in de bladschimmelbeheersing maar heel beperkt.

Kostbaar onderzoek

In Duitsland en België zijn ze al langer en uitgebreid bezig met onderzoek naar rasgevoeligheid voor bladschimmels, weet Leijdekkers. 'Het gaat om kostbaar onderzoek en dan speelt de vraag wat de sector er voor over heeft. De resultaten uit Duitsland en België zijn niet bruikbaar in Nederland. Het gaat deels om andere rassen en ander klimaat. Bovendien richt het onderzoek zich vooral op cercospora en minder of niet op stemphylium.'

Delphy heeft vorig jaar met praktijkproeven in Bant (Flevoland) en Zeijen (Drenthe) geconstateerd dat er in suikerbieten rasverschillen zijn bij de aantasting van bladziekten. Het onderzoek moet bietentelers meer inzicht te geven in de ziektegevoeligheid van de verschillende bietenrassen en het rendement van bladziektebestrijding. Conclusies zijn er nog niet getrokken. Goed waarnemen in het veld en op basis daarvan een bestrijding uitvoeren, blijft de beste methode om bieten lang groen te houden.