Cumela: loonwerker is geen brandweerman

Dat zegt Maurice Steinbusch, secretaris agrarisch loonwerk bij Cumela Nederland. 'De lange en niet-planbare dagen zijn voor steeds meer werknemers de reden om het agrarisch loonwerk de rug toe te keren.'

De loonwerksector bestaat uit zo'n 3.000 bedrijven met ruim 30.000 medewerkers. Die aantallen zijn in de loop der jaren vrij constant gebleven. Dat heeft vooral te maken met het feit dat het in de sector voornamelijk om familiebedrijven gaat. Die zetten in op continuïteit boven winstmaximalisatie. 'Daar komt bij dat veel loonbedrijven in meerdere sectoren actief zijn. Dat leidt tot een stabiele arbeidsmarkt', zegt Steinbusch.

Vacatures

In de voorbije crisisjaren is de werkgelegenheid in de sector amper gedaald, ondanks het feit dat er loonbedrijven zijn gestopt. 'Medewerkers zijn geabsorbeerd door collega-bedrijven. Met de aantrekkende economie is het nu wel lastig om vacatures op te vullen met goede mensen. De loonwerksector vist in dezelfde vijver als de transport- en bouwsector. Ook willen nieuwe medewerkers niet meer dag en nacht werken en meer aandacht besteden aan hun gezinsleven.'

Brancheorganisatie Cumela telt ruim 1.900 leden. Ze houden zich onder andere bezig met landbouw en cultuurtechniek, aanleg en onderhoud van infrastructuur en waterhuishouding, en meststoffendistributie. 'Zo'n 700 leden houden zich niet bezig met agrarisch loonwerk, de rest in meer of mindere mate wel. Ongeveer 40 procent van de sectoromzet komt uit agrarisch werk', weet de secretaris.

Meer opdrachten

De economie trekt aan en dat merken ook de loonbedrijven. Het aantal opdrachten nam vorig jaar toe en dat zal naar verwachting dit jaar doorzetten. 'We zien dat vooral buiten de landbouw, onder andere in het grondverzet. De loonwerkzaamheden in de landbouw zijn door de jaren heen redelijk stabiel.'

In de loonwerksector is eigenlijk altijd sprake geweest van overcapaciteit. 'Dat is mooi voor de land- en tuinbouw, want er is altijd capaciteit aanwezig. Voor de machinebenutting is dit minder mooi.'

Veehouderij

De schaalvergroting zorgt vooral voor meer loonwerk in de veehouderij. 'Loonwerkers nemen bij veehouders steeds vaker de teelt op het land over. De akkerbouw is altijd al meer gericht geweest op teelt en machines. De schaalvergroting in deze sector zorgt in mindere mate voor toename van loonwerk', zegt Steinbusch.

Klanten rekenen de loonwerker veelal af op capaciteit en kostenefficiënt werken. Dat vraagt om grote machines en dat botst met de belangen van bodem en ecologie. 'Qua omvang en zwaarte van de machines zitten we in Nederland ongeveer op het maximum. Niet alleen gezien de bodem, maar ook als het gaat om transport over de weg', meent de secretaris, die denkt dat de machines in de nabije toekomst eerder lichter worden en met nieuwe (banden)techniek de druk op de bodem verminderen.

Precisielandbouw

Als het gaat om precisielandbouwtechnieken valt er nog een slag te maken, stelt Steinbusch. 'Er zijn veel nieuwe technieken beschikbaar. Waar het om gaat, is hoe je data met koppelingen op de goede plek krijgt. Ook de vertaalslag naar meerwaarde voor de klant moet duidelijk zijn, anders kunnen we er als loonwerksector geen prijskaartje aan hangen. Het heeft ook te maken met het rendement: als gewassen weinig opbrengen, is er minder bereidheid om er in te investeren.'

Steinbusch wijst erop dat meer interesse in precisielandbouwtechnieken de loonwerksector extra aantrekkingskracht geeft op de arbeidsmarkt.