Boeren als weermakers van de toekomst

De tekst op hun website klinkt als een voice-over bij een rampenfilm. 'Klimaatverandering leidt tot overstromingen, voedsel- en watertekort en extreem weer. Gebrek aan veiligheid en toekomstperspectief leiden tot oorlog, armoede, ongelijkheid en politieke instabiliteit.'

Maar wie oprichter Ties van der Hoeven spreekt, voelt enthousiasme en hoort een positieve boodschap. 'Het klimaatprobleem kan eenvoudig worden opgelost.'

Woestijn vergroenen

Het antwoord proberen The Weather Makers op de eerste plaats te schetsen in de Sinaï-woestijn, in Egypte op de grens van Azië en Afrika. Ze hebben een plan om de woestijn daar te vergroenen. Partner is een internationaal opererend baggerbedrijf, de voormalige werkgever van Van der Hoeven. In samenspraak met partijen als de Verenigde Naties en de Wereldbank proberen ze het hele gebied te transformeren tot een biodiverse omgeving waar het klimaat letterlijk zal veranderen.

Hoe groot de verschillen tussen de woestijn en de Nederlandse delta ook lijken, volgens Van der Hoeven speelt dicht bij huis exact dezelfde problematiek met verdroging. De oplossing zit volgens hem in het opnieuw ontwerpen van stroomgebieden. Daarbinnen kan herstel van natuur worden gecombineerd met voedselproductie en het vastleggen van CO2 in bodem en planten.

Overloopgebied bij hoog water

Daarvoor maken The Weather Makers onder andere een plan voor de herinrichting van een gebied ten zuiden van het afwateringskanaal Drongelen, bij de Loonse en Drunense Duinen. Dit doen ze in opdracht van gemeente Haaren en de coöperatie Duurzame Energie Haaren.

In samenspraak zou een gedeelte van het boerenland dienst kunnen doen als overloopgebied bij hoog water.

Overleg met boeren

Van der Hoeven: 'We hebben met boeren om de tafel gezeten en hebben daarbij meteen een denkfout gemaakt. Omdat we geen agrarische achtergrond hebben, wisten we niet waarom land zo belangrijk is voor mestafzet en het aantal dieren dat een boer mag houden. En hoe hoog de opbrengst van een maisakker is.'

Maar aan inspirerende voorbeelden geen gebrek, bijvoorbeeld in de vorm van voedselbossen. 'Neem Wouter van Eck die in Groesbeek 2,4 hectare maisakker heeft omgevormd tot een biodivers voedselbos. Na een aantal jaren heeft hij ook goede verdiensten uit de oogst van onder meer fruit.'

Appelschuur van China

Op grote schaal zet China in op herstel van land, weet creatief directeur Van der Hoeven. 'We kennen China vooral als vervuiler, maar er worden in rap tempo lössplateaus vergroend waarvan boeren weer volop oogst halen. Het is de appelschuur van China.'

In de Nederlandse delta hoeven aanpassingen niet al te ingewikkeld te zijn, vinden The Weather Makers. Door bijvoorbeeld tussen de akker en een waterloop een vijver te plaatsen, kan overvloedig water snel wegstromen en zullen meststoffen naar de bodem van de vijver zakken.

'Ik heb bij een baggeraar gewerkt, dus je begrijpt dat we juist de bagger weer terug op het land willen brengen, waar dan de fosfaten en mineralen nog inzitten.' Daarnaast is volgens Van der Hoeven veel mogelijk door met een ecologische inrichting het water te zuiveren.

Verdienmodel voor boeren

Met deze maatregelen ontstaat een verdienmodel voor boeren dat op termijn is verlost van subsidie, denkt technisch directeur Gijs Bosman. Agrariërs zouden volgens hem moeten worden beloond voor de bijdrage die ze leveren aan waterveiligheid, waterkwaliteit en opname van CO2.

Van der Hoeven ziet volop financiële middelen in het landelijke Deltaplan en bij waterschappen. 'We maken alvast de rekensommen, want als je 1 procent meer organische stof op een akker hebt, kan deze per hectare zo'n 160.000 liter water extra opnemen. Als het waterschap zelf praat over bedragen van 4,50 euro per kuub water, dan zou een boer 700 euro per hectare kunnen ontvangen.'

Grondwaterstand is pijnpunt

Pijnpunt is dat volgens The Weather Makers de grondwaterstand structureel omhoog moet. 'Boeren moeten dus investeren in lichtere machines', zegt hij. 'Tegelijkertijd horen we juist van boeren dat ze willen investeren in de toekomst, omdat ze het bedrijf dan gezond kunnen overdragen aan de volgende generatie.'

Met het hart zouden boeren biodiverse akkers willen met veel organische stof, maar de economische realiteit dwingt hen met weinig meststoffen zoveel mogelijk mais te telen. The Weather Makers willen een oplossing bieden met een 'gezond verdienmodel voor boer, burger en Moeder Natuur'.