Jeugdzorg op zorgboerderij in basis goed

Het onlangs verschenen rapport van de inspectie betreft kleinschalige instellingen, waaronder gezinshuizen en zorgboerderijen, voor jongeren die niet thuis kunnen wonen. Van eind 2016 tot eind 2017 bezochten inspecteurs 49 locaties. Ze sprak met aanbieders, medewerkers en jongeren en bekeek dossiers en beleidsstukken.

Haar conclusie is dat de meeste aanbieders voldoen aan de basisverwachtingen, maar dat verbeteringen wenselijk zijn. Dat geldt des te meer omdat gezinsgerichte, kleinschalige vormen van jeugdhulp steeds meer jongeren met complexe problemen huisvesten. Daarbij is meer professionele hulp noodzakelijk.

'Negatief in het nieuws'

Arjan Monteny, voorzitter van het platform Multifunctionele Landbouw van LTO Nederland, vicevoorzitter Federatie Landbouw & Zorg en zorgboer in Brielle: 'Zorgboerderijen zijn in het verleden nogal eens negatief in het nieuws geweest. We zijn blij dat de inspectie van mening is dat de basiscondities goed zijn.'

De voorzitter is het ook eens met de aandachtspunten die de inspectie heeft genoemd, met name hun oproep om meer aandacht te besteden aan medicatie, aantal begeleiders op de groep en uitsluitingscriteria.

Volgens hem beginnen de meeste zorgboeren die jeugdhulp met verblijf aanbieden met de beste intenties en veel passie. Ze zijn zeer betrokken bij hun cliënten en niet geneigd om 'nee' te zeggen, zeker niet als jongeren op andere plaatsen al meerdere keren zijn afgewezen.

Grenzen herkennen

Dat gaat in vrijwel alle gevallen goed. Maar zorgboerderijen zijn soms voor een klein aantal jongeren met te complexe problemen onvoldoende geëquipeerd, stelt hij. Aanbieders moeten zich volgens de voorzitter meer bewust worden van wat ze kunnen en waar hun grenzen liggen, onder andere rekening houdend met het opleidingsniveau van de begeleiders.

De zorgboer vertelt dat de inspectie vorig jaar aanwezig was bij een heidag van de federatie. De inspectie liet zich enthousiast uit over de meerwaarde van zorgboerderijen.

De natuurlijke setting, de mogelijkheden om met dieren bezig te zijn, de ruimte om te bewegen, het zien van de rol van boer en boerin op een bedrijf, het beleven van de verschillende seizoenen en de nuttige invulling van de dag hebben een positief effect op de jeugd.

Voorwaarden voor zorgboerderijen

Tijdens die bijeenkomst was aan de orde dat ook zorgboerderijen aan een aantal voorwaarden moeten voldoen. Bij zware problematiek is opleidingsniveau, deskundigheid op het gebied van mogelijke behandelingen en het verstrekken en opbergen van medicatie enorm belangrijk.

Monteny: 'Ik ben het er van harte mee eens dat we aan de inhoudelijke kant van de zorg geen risico's mogen lopen.'
Hij roept zijn collega-zorgboeren op om zich bewust te zijn van hun kernkwaliteiten en beperkingen, omdat het gaat om kwetsbare mensen, zeker bij het bieden van 24-uurszorg aan jongeren.

Uitsluitingscriteria

In zijn ogen is het belangrijk om ook goed na te denken over uitsluitingscriteria. 'Dat klinkt misschien raar, maar door na te denken over waar je kracht ligt, kun je erachter komen dat bepaalde problematieken te complex voor je zijn. Het gaat er daarbij niet alleen om dat je bepaalde jongeren niet kan bieden waar ze behoefte aan hebben, maar ook dat je de zorg en veiligheid voor de totale gemeenschap op je bedrijf wilt kunnen waarborgen.'

Hij vervolgt: 'Ondanks alle goede wil, kun je het niet alleen. Goed opgeleid personeel is belangrijk en daarnaast is het goed om te bedenken welke deskundigen je achter de hand hebt die kunnen ingrijpen als het onverhoopt misgaat.'