Brabantse stalderingseis geen reden voor weigeren vergunning

De gemeente weigerde op 3 oktober vorig jaar een vergunning te verlenen voor uitbreiding van de varkensstal op basis van de Verordening Ruimte van de provincie. Het bedrijf stelde hiertegen beroep in. In januari deed de rechtbank een tussenuitspraak. De gemeente moest alle weigeringsgronden noemen en motiveren.

• Lees ook: Boer moet uitbreidingsplannen melden bij Stalderingsloket

Volgens het varkensbedrijf mocht de gemeente zijn vergunning niet toetsen aan de nieuwe Verordening Ruimte van de provincie Noord-Brabant. In deze verordening is sinds 13 juli 2017 een stalderingseis opgenomen. Dat is een pakket aan maatregelen van de provincie om een bestendige veehouderijsector te waarborgen.

Bestemmingsplannen

Dat betekent dat voor elke uitbreiding van stalruimte elders een stal moet worden gesloopt of herbestemd (stalderen). De provincie heeft in haar verordening opgenomen dat gemeenten in Midden- en Oost-Brabant verplicht zijn die eis op te nemen in bestemmingsplannen.

Maar ook zonder aanpassing van het bestemmingsplan is deze eis al van kracht. De eis geldt voor de meeste diercategorieën. Uitgezonderd zijn melkvee, schapen, nertsen en paarden.

Gebreken in stalderingseis

Volgens de rechtbank in Den Bosch mag de provincie de stalderingseis in haar verordening vaststellen, omdat ze stalderen ruimtelijk relevant vindt. De rechtbank ziet echter wel een aantal gebreken in de totstandkoming en uitwerking van de eis.

Door deze gebreken dreigt de stalderingseis voor een deel van de veehouders verkeerd uit te pakken. Het gaat de rechtbank echter te ver de eis in de verordening onverbindend te verklaren, zoals het bedrijf in Lage Mierde wil.

Afweging

Volgens de rechtbank mag de stalderingseis niet altijd worden meegenomen in de afweging voor het verlenen van een vergunning. Dat geldt in ieder geval voor veehouderijen met een bouwperceel van maximaal 1,5 hectare die hun aanvraag deden vóór de inwerkingtreding van de verordening op 13 juli vorig jaar, zoals het bedrijf in Lage Mierde.

De uitspraak betekent dat de gemeente de aanvraag van de veehouder uit Lage Mierde niet had mogen weigeren op basis van de stalderingseis.

Kleine overwinning veeboeren

De rechtbank laat zich in deze uitspraak niet uit over aanvragen die zijn ingediend na vaststelling van de verordening. ZLTO spreekt van een 'kleine overwinning' voor de Brabantse veeboeren. Volgens bestuurder Janus Scheepers bevestigt de rechtbank met zijn uitspraak dat het overgangs- en flankerend beleid van de provincie niet deugt.

'De rechter vindt onder meer dat het stalderingsloket tijdig operationeel had moeten zijn, maar dat was niet het geval. De provincie was aanvankelijk van plan om de kosten van het stalderen te beperken, maar heeft dit uiteindelijk aan de vrije markt overgelaten', aldus Scheepers.

Risico's

'Volgens de rechtbank heeft de provincie onvoldoende onderzocht wat de risico's hiervan zijn. Bovendien is het flankerende beleid onvoldoende uitgewerkt en is het maar de vraag of het ook daadwerkelijk tot lagere kosten voor de boer leidt.'

Volgens Scheepers laat de uitspraak zien dat boeren niet zonder goede argumenten met buitenproportionele kosten mogen worden opgezadeld. 'Dat biedt aanknopingspunten voor de rechtszaken die gaan komen.'