Nederlandse telers wachten op witlofrevival

Wie de cijfers van de witlofsector bekijkt, ziet een sector in mineur. In flink tempo is de sector gekrompen, maar de laatste jaren is de sterke krimp omgebogen in geringe krimp of zelfs stabilisatie, blijkt uit cijfers van het CBS. In het jaar 2000 waren er nog 280 witloftrekkerijen in Nederland, in 2017 nog 60. Maar de laatste jaren is het aantal stabiel. In 2011 waren er 80 trekkerijen.

Ook het aantal bedrijven dat zich bezighoudt met de teelt van witlofwortels is stevig gedaald: 810 bedrijven in 2000 tegen 450 in 2017. De opbrengst is gedaald van 75 miljoen kilo in 1999 tot 54,8 miljoen kilo in 2017. Dat was iets beter dan in de drie voorgaande jaren.

Geen hoerastemming

Toch is er geen reden voor een hoerastemming, meent Jacob Struik van TTW, een bedrijf dat gespecialiseerd is in advies, onderzoek en teeltbegeleiding in de witlofsector. 'De bedrijven die levensvatbaar zijn, hebben de schaal vaak moeten vergroten. Dat is bittere noodzaak om te kunnen overleven.'

Van de overgebleven witloftrekkerijen bedienen 10 bedrijven 80 tot 90 procent van de markt. 'Het aantal hectares bij deze bedrijven neemt enorm toe. Meerdere bedrijven hebben nu 100 hectare of meer. In deze bedrijven zitten veel jonge ondernemers. Zij hebben het bedrijf toekomstbestendig gemaakt. Alleen de grote bedrijven en bedrijven met een nicheproduct hebben overlevingskansen.'

Prijzen

Hoe toekomstbestendig deze bedrijven zijn, moet blijken. 'De prijzen zijn structureel slecht. Deze week was de prijs voor witlof aan de veiling op dinsdag bijvoorbeeld 53 cent per kilo. Als je bedenkt dat de kostprijs voor witloftelers rond de 70 à 75 cent ligt, weet je wel wat er gebeurt. Op jaarbasis ligt de gemiddelde prijs van zo'n 65 cent kilo ook onder de kostprijs', zegt Struik.

'De enige manier om te overleven is om grote investeringen uit te stellen, het volume te vergroten of nichemarkten op te zoeken.'

Eigen afzet

Steeds meer bedrijven organiseren hun eigen afzet. Dat ziet ook Bart Hesen van witlofzadenleverancier Chicosem. 'Dat geeft dat ze een betere onderhandelingspositie hebben. Verbreding met producten als friseline en roodlof kan ook het segment als geheel helpen om de weg omhoog te vinden.'

Volgens Hesen is de sector pas weer gezond als er weer groei plaatsvindt en ruimte is voor nieuwe investeringen. 'Daar is eigenlijk een revival voor nodig. Een omslag waarbij de consument de witlof weer meer gaat waarderen.'

Frankrijk

Het lijkt er vooralsnog niet op dat dit gebeurt. In het grootste witlofland, Frankrijk, krimpt het areaal volgens het Franse ministerie van Landbouw nog steeds: met 11 procent in de afgelopen vijf jaar.