Familie Bouw schakelt volledig om naar Freiland

Reportage Pluimvee Dick van Doorn 13 aug 2018 om 10:11uur

Gert en Marjan Bouw uit Barneveld gooiden het roer om en deden melkvee en jongvee weg. In plaats daarvan bouwden ze een Freilandstal voor 39.952 leghennen. Ze maakten gebruik van de stoppersregeling melkveehouderij.

Familie+Bouw+schakelt+volledig+om+naar+Freiland

VOF Bouw-van den Broek zit op twee locaties in het buitengebied van Barneveld, enkele honderden meters van elkaar verwijderd. Waar eerst melkkoeien en het grootste deel van de hennen stonden, staat nu een nieuwe Freilandstal met wintergarten.

De Freilandstal staat op de plaats van de melkveestal. © Dick van Doorn

'We liepen al een paar jaar met het idee rond dat het arbeidsintensieve gemengde bedrijf veranderd moest worden', zegt Marjan Bouw. 'Met ruim 100 stuks melkvee en bijbehorend jongvee, alle gronden en 68.000 scharrel- en vrije-uitloophennen hadden we veel werk en weinig rendement.'

De fosfaatreductieregeling is ons achteraf gezien mooi bespaard gebleven

Gert Bouw, leghennenhouder in Barneveld

Ook waren de stallen verouderd en lag er nog asbest op. Uiteindelijk werden vier oude pluimveestallen met zo'n 10.000 hennen per stal gesloopt. Daarvoor werd één nieuwe stal voor een kleine 40.000 hennen teruggebouwd. De uitloopstal op de andere locatie met 28.000 uitloophennen blijft in gebruik.

Gemeente enthousiast

Gemeente Barneveld was enthousiast over de plannen en de vergunning was dan ook snel binnen. 'Wat wij doen, is meer dan wat de overheid wil. Minder stallen, emissiearm, geen asbest en diervriendelijk en duurzaam produceren', vertelt Gert Bouw. 'Wij breiden niet uit, maar maken alles modern volgens de nieuwste technieken en inzichten. De fosfaatreductieregeling is ons achteraf bezien mooi bespaard gebleven.'

Het volièresysteem is van Big Dutchman, type Natura Step. 'Bij dit systeem kan de hen makkelijk door het systeem navigeren. Voor onszelf is het ook een makkelijk systeem. Bij dit systeem kun je namelijk via de looppaden eenvoudig door het systeem kijken om alles te controleren. Bij de keuze voor het volièresysteem hebben we sterk gekeken naar dierenwelzijn en arbeidsgemak.'

Verlichting

In de stal zit aan beide zijden een daglichtstraat, vooral voor meer licht in de stal voor de pluimveehouders zelf. 'En wellicht in de toekomst voor iets met een ster. Vandaar ook de ovale zitbuis BLV. De hennen hebben op deze zitbuis meer grip, dus minder kans op borstbeenschade.'

Als hen komt in de stal de Lohmann LSL-Lite van broederij Ter Heerdt. Omdat het onbehandelde hennen zijn, koos de familie als hoofdverlichting voor de dimbare led Zeus van Big Dutchman, variabel regelbaar tussen de kleuren koud wit, warm wit en rood. 'We hebben al ervaring met onbehandelde hennen, dus dat scheelt wel', zegt de ondernemer.

Skybox

De familie koos bewust voor een grote zichtstal met een skybox van 130 vierkante meter. Vanuit de skybox kun je zowel via ramen naar de hennen op het volièresysteem kijken als naar het eierinpaklokaal en de uitloopweide.

Marjan Bouw: 'Ik ben aangesloten bij mmmEggies en wil graag het Nederlandse ei promoten en laten zien waar wij als pluimveesector voor staan, hoe wij pluimvee houden, maar ook waar wij tegenaan lopen. Het is goed om burgers te vertellen dat niet alles kan wat zij willen, omdat wij met veel regelgeving te maken hebben. Het is beter dat de burgers het verhaal van de boer zelf horen dan dat ze het uit de media vernemen.'

Branddetectiesysteem

Als branddetectiesysteem heeft de familie voor het Noorse merk Elotec gekozen, vertelt Gert Bouw: 'Een wat luxer systeem waar we in Nederland een van de eersten mee zijn.' Bij dit systeem worden de stallen gecontroleerd door klasse C aspiratierookdetectoren en wordt de stallucht door middel van leidingen in de detectoren gezogen en vervolgens op brandgassen geanalyseerd. Marjan Bouw: 'Bij een melding krijgen we direct een sms'je op onze smartphone. In de stal hangen overigens ook camera's.'

Alle apparatuur zit zoveel mogelijk voorin de stal in verband met goed overzicht en controle en geen transportbewegingen in de uitloop.

Elektrische kruiwagen

Oorspronkelijk wilde de familie een lorrysysteem in de nieuwe Freilandstal, maar dat was moeilijk te realiseren voor de stalinrichter, zegt Gert Bouw. 'In plaats daarvan stelde Versleijen voor om een elektrische kruiwagen van het Duitse merk Lumag te gebruiken. Zo'n kruiwagen kan veel zwaar sjouwwerk, zoals pikstenen en luzernebalen, uit handen nemen.'

Net als in de oude situatie gaan Gert en Marjan Bouw samen de hennen verzorgen. 'Maar hooibouwwerk en trekkerrijden vind ik als boerendochter ook nog steeds leuk hoor', lacht Marjan Bouw.

Toekomst

Wat de toekomst betreft heeft de familie geen verdere plannen. Gert Bouw: 'De komende jaren eerst even 'pas op de plaats'. We hopen op een aantal mooie, maar vooral stabiele jaren.'

Het bijzondere ventilatiecombisysteem. © Dick van Doorn

Bijzonder ventilatiecombisysteem
Gert en Marjan Bouw uit Barneveld kozen voor een natuurlijke luchtinlaat via een luchtinlaatstraat van Scan-Air en regelbare ventilatiekokers gecombineerd met een warmtewisselaar. De warmtewisselaar filtert de stallucht met speciale (stof)filters voordat de lucht naar buiten gaat. 'We hebben altijd hennen gehouden met natuurlijke ventilatie en dat is ons altijd goed bevallen', zegt Gert Bouw.
Behalve met mestbanden wordt er in het systeem ook gewerkt met bovengrondse mestschuiven van Big Dutchman naar de voorzijde van het systeem.
Door alle maatregelen reduceert de familie 51 procent ammoniak ten opzichte van het Besluit emissiearme huisvesting. Ook aan fijnstofreductie is gedacht. Het bedrijf realiseert 20 procent fijnstofreductie door de strooiselschuiven onder het volièresysteem en 31 procent reductie, doordat de stallucht boven in de stal op fijnstof wordt gefilterd, voordat het de stal verlaat.