Pluimveehouder loopt vast door vele regels

Reportage Noord-Brabant Peter van Houweling 07 sep 2018 om 10:45uur

Het pluimveebedrijf van Geert van der Kaa in Hoeven is te veelzijdig. Omdat elk onderdeel klein is, loopt hij vast door alle regels en heffingen. 'Het huidige beleid is alleen gericht op grote bedrijven.'

Pluimveehouder+loopt+vast+door+vele+regels

Twaalf jaar geleden verkocht Van der Kaa zijn bedrijf. Hij wilde het rustiger aan doen en kocht een klein veehouderijbedrijf bij Hoeven. Hij wilde er een paar kippen houden als hobby. Maar de voormalige tuinder was te gedreven. Rustig aan doen lukte nog niet zo goed.

Van der Kaa plantte percelen rond het erf in met vooral oude rassen van allerlei noten- en fruitsoorten, zoals kersen, bessen en pruimen en liet onder de fruitbomen kippen lopen. 'Ik was tuinder en wilde overal wat planten', vertelt hij. Inmiddels is dat de pluktuin. Iedereen mag tegen betaling fruit en noten plukken en rapen van half juni en tot eind oktober. Jam van eigen erf is te koop in de streekwinkel.

Slow Food

Bovendien groeide het aantal kippen net zo vlot als de vraag naar het kippenvlees. 'Het smaakt zoals het honderd jaar geleden smaakte', staat op de website van De Walnoothoeve(n). Het vlees voldoet aan de criteria van Slow Food.

De net wat leukere restaurants willen het Slow Food-vlees maar wat graag hebben

Geert van der Kaa, pluimveehouder in Hoeven

Een groot deel van de afzet van het pluimveebedrijf van Geert van der Kaa uit Hoeven gaat via de eigen winkel. © Peter van Houweling

In 2009 maakte de Brabantse ondernemer een slachterij in zijn gebouwen. Die groeide uit tot een EG-erkende slachterij voor oude pluimveerassen. Elke dinsdag slacht Van der Kaa 300 tot 350 kippen, afhankelijk van de vraag. Elke woensdag en donderdag verwerkt hij het vlees. Hij verkoopt het in zijn eigen winkel en aan tientallen restaurants, zoals Merkelbach en Rijks, het restaurant van het Rijksmuseum, beide in Amsterdam. 'Het zijn de net wat leukere restaurants', typeert hij de restaurants. 'Die willen het Slow Food-vlees maar wat graag hebben'.

Onbetaalbaar

Met de groei van het aantal activiteiten nam ook het aantal regels en controles toe. Het bedrijf omvat nu een ouderdierenbedrijf, een opfokbedrijf, een broeierij, een mesterij, een slachterij, een uitsnijderij en een winkel. Voor elk onderdeel gelden eigen regels, eigen controles en eigen kosten.

Van der Kaa begrijpt dat die regels er zijn, maar bij een klein aantal dieren zoals bij hem zijn ze onbetaalbaar. Nu moet hij van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een nieuwe verdover voor de kippen aanschaffen. Kosten: 5.500 euro. 'Voor die paar honderd kippen. Je wordt er knettergek van.'

Luchtwasser

De kosten van controles en regels kosten de pluimveehouder 1,50 euro per kip. Bovendien zou hij volgens de extra Brabantse eisen voor zijn relatief kleine en verouderde gebouwen een luchtwasser moeten installeren. 'De kleine aantallen zijn het probleem. Elke investering is volledig onrendabel. De politiek is alleen gericht op groot.'

Pluimveehouder Geert van der Kaa uit Hoeven ving twee kippen voor klanten uit Almelo. © Peter van Houweling

Van der Kaa vindt het wel frustrerend, want consumenten en restaurants staan in de rij voor zijn kippenvlees. 'Als ik met 15.000 kippen per jaar een omzet van 300.000 euro kan maken, dan is dat toch levensvatbaar?' Zijn afnemers, de Slow Food-beweging en Stichting Zeldzame Huisdierrassen nemen het voor hem op.

Gesprek met Schouten

Toen premier Mark Rutte een keer dineerde in het Rijks, kon chef-kok Joris Bijdendijk zijn kookboek aan hem overhandigen. Toen Rutte vroeg wat hij voor hem kon doen, vroeg Bijdendijk om een gesprek met landbouwminister Carola Schouten, voor hem en Van der Kaa. De afspraak vond half augustus plaats bij Merkelbach. 'Het was een goed gesprek. Ze had begrip', blikt de pluimveehouder terug. 'Maar zij kan niet in één keer het beleid veranderen.'

Allerlei andere overheden en organisaties zaten inmiddels aan tafel in Hoeven. 'Kom met een plan', opperde een aantal van hen. Dat deed Van der Kaa. Hij deed mee aan de prijsvraag Brood en Spelen (zie kader) en was een van de Brabantse winnaars.

Toekomst

Alleen als dit plan realiteit wordt, is er toekomst voor het bedrijf, zegt Van der Kaa. Dan kan 'een jonge vent' het overnemen. Samen met zijn vrouw is hij vastbesloten om zelf te stoppen. 'Iedereen is enthousiast over een bedrijf als dit. Maar we kunnen er geen geld in blijven pompoen. Op een gegeven moment komt daar een eind aan.'

Als Brood en Spelen geen succes wordt, wil de ondernemer samen met zijn vrouw nog wel graag een aantal jaren op iets kleinere schaal 'doortutteren', zonder te investeren. 'Dan is het afgelopen met de oude Nederlandse pluimveerassen', sombert hij. 'Dan is er alleen nog de hobbywereld die ze in stand kan houden, maar die is zo wispelturig.'

Oude gebouwen

Dan resten alleen nog een aantal oude gebouwen. 'We hebben bijna niet in meer gebouwen geïnvesteerd. We hadden destijds geen plannen om het bedrijf groot te maken. Maar het aantal kippen groeide steeds en het liep fantastisch. Nu nog. De vraag is er, maar het mag niet meer in Nederland.'

Prijsvraag Brood en Spelen

De prijsvraag Brood en Spelen doet een beroep op boeren en andere ondernemende grondeigenaren om samen met ontwerpers en anderen vernieuwende ideeën voor het platteland te ontwikkelen. Dat is het doel van de initiatiefnemers rijksbouwmeester Floris Alkemade en Rijksadviseur voor het Landschap Berno Strootman. Ze deden een oproep aan boeren en andere grondeigenaren in Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland en aan ontwerpers om gezamenlijk met radicale, realistische en realiseerbare voorstellen te komen voor de uitdagingen waar het platteland voor staat. Pluimveehouder Geert van der Kaa uit Hoeven diende het plan 'Smaakstaat' in. Het beoogt ruimte te bieden aan een kleinschalig bedrijf met oude Nederlandse rassen en met producten die volgens oude productiewijzen zijn gegroeid, waar mensen in contact komen met de oorsprong van voedsel: dieren en gewassen. De Smaakstaat was een van de winnende ideeën. De winnaars krijgen 25.000 euro om hun ideeën concreet te maken. In februari is de finale.