Schouten: 'Denk na over je eigen bedrijfsproces'

Nieuws Algemeen René Bouwmeester 08 sep 2018 om 20:30uur

Boeren die direct aan de slag willen met de kringloopgedachte in de landbouwvisie van minister Carola Schouten (LNV) kunnen dicht bij huis beginnen. 'Denk na over je eigen bedrijfsproces. Kijk hoe je met veevoer en reststoffen omgaat. Maar kijk ook naar voedselverspilling.'

De bewindsvrouw presenteerde zaterdagmiddag 8 september op de Hoeve Biesland in Delfgauw haar visie op de toekomst van de landbouw. Deze visie heet Landbouw, natuur en voedsel: waardevol verbonden. Het kernwoord is kringloop.

• Lees ook: Schouten wil naar kringlooplandbouw in 2030

Schoutens visie is geen vuistdik rapport, maar een handzaam boekje van 40 pagina's. 'Dit is slechts het begin', zei Schouten, die het rapport als uitgangspunt of denkrichting ziet om verder uit te werken. Ze wil daarbij in discussie te treden met boeren, afzetorganisaties, maatschappelijke organisaties en de consument, met als inzet een duurzamere landbouw met genoeg verdienpotentieel voor de boer.

We hebben jaren gevraagd om een stip aan de horizon en die hebben we nu.

André Arfman, voorzitter NAJK.

Ze wees bij de presentatie ook op de vele partijen die hebben meegedacht over de visie. 'De gesprekken hebben me geboeid. Ik was getroffen door de passie die boeren hebben voor de productie van ons voedsel.'

Kringloop

De minister legt in de visie de nadruk op kringlooplandbouw. 'We gaan efficiëntie van het gebruik van grondstoffen centraal zetten in plaats van de laagste kostprijs. In de landbouw onttrekken we stoffen aan de bodem. We moeten zorgen dat we die stoffen terugbrengen.'

Als voorbeelden van kringlooplandbouw noemt ze samenwerkingsverbanden tussen een veehouder en een akkerbouwer, waarbij de mest van de een wordt gebruikt op het land van de ander. 'Kringlopen ontstaan bij elkaar. Het is niet meer ieder voor zich maar we pakken de zaken gezamenlijk op.'

• Lees ook: LTO: minister Schouten heeft goede koers te pakken

Kringlooplandbouw lijkt logisch, maar het is nog niet overal de praktijk, erkent Schouten. Om dat proces op weg te helpen denkt ze onder meer aan het aanpassen van bijvoorbeeld de mestwetgeving.

De minister wil Nederland koploper te maken op het gebied van kringlooplandbouw. 'Het is mijn ambitie om deze manier van werken uit te dragen in de wereld. Wij hebben die rol in de wereldwijde samenleving.'

Eerlijke prijs

De minister benadrukt dat de extra inspanningen moeten worden betaald. Schouten richt zich met haar visie daarom ook tot de supermarktketens. 'Boeren hebben een kwetsbare plek in de keten. Het is belangrijk dat boeren de prijs krijgen die ze moeten maken.

'Als we eisen dat boeren aan kringlooplandbouw doen, moet daar ook een eerlijke prijs tegenover staan. Wat is de waarde van ons voedsel en wat zijn we bereid daarvoor te betalen? Een eerlijke prijs komt er alleen als er meer waardering voor de boer komt', vervolgt ze.

Minister Schouten presenteert haar landbouwvisie in Delfgauw. © Dirk Hol

Als voorbeeld van een extra inspanning die voor de boer een hogere prijs oplevert, noemt ze het sterrenvlees. ‘Het mooie is dat de boer niet de aanjager van dit project is geweest, maar de boeren en de non-profitorganisaties.’

Schouten werkt aan wetgeving die de positie van boeren in de keten versterkt. Als het voor boeren en tuinders mogelijk is om samen op te trekken in de keten, staan ze sterker en kunnen ze een betere prijs afdwingen.

Nieuwe Oogst verzamelde onderstaande reacties op de landbouwvisie.

Hans Huijbers, voorzitter ZLTO:

‘Een compliment voor deze visie van minister Carola Schouten. De herpositionering van boeren als producenten van gezond en duurzaam voedsel is super. Wel mis ik een paar ’quick wins’, die er in hadden kunnen staan. Het was mooi geweest als bijvoorbeeld bewerkte mest nu al een andere status, een upgrade, had gekregen. Maar iedere visie is een uitdaging, ook deze. Neem de stalvernieuwing met meer dierenwelzijn. Je krijgt dan meer ammoniak in de stallen, maar dankzij het strooisel en compost uit de stallen minder emissie bij het gebruik in de bodem. Hier moeten we niet te theoretisch en met drie getallen achter komma naar kijken. Ik nodig de minister van harte uit om samen met de sector daarover na te denken.’

Marc Jansen, directeur van supermarktkoepel CBL:

‘De meerwaarde van verduurzaming moeten boeren uit de lokale markt halen. We eten ongeveer 25 procent van de landbouwproductie hier zelf op, de rest is voor de export. In veel landen zijn ze nog niet zo ver als waar wij hier naartoe willen. Het is nog wel een uitdaging om in het buitenland ook een goede prijs voor duurzame producten te krijgen. Want van veel producten wordt de prijs op de wereldmarkt bepaald. In Nederland zie je steeds meer vaste ketenverbindingen ontstaan tussen leveranciers en supermarkten. Albert Heijn is hier al heel ver mee, maar alle supermarktketens werken eraan. De relatie tussen boeren en de retail zullen daardoor steviger worden en dat zie terug in de afspraken die ze onderling maken.’

André Arfman, voorzitter NAJK:

‘We hebben jaren gevraagd om een stip aan de horizon en die hebben we nu. Daar ben ik tevreden over. Ik heb zeker tien punten gehoord waar niemand het mee oneens zal zijn. De vraag is echter hoe we dit gaan bereiken. Het is wel belangrijk dat we de discussie en de oplossingen niet te nauw maken. Wat goed is voor de biodiversiteit hoeft niet per se goed te zijn voor het klimaat. Ook moeten er keuzes gemaakt worden Willen we meer grasland voor grondgebonden melkveehouderij of gaan we meer plantaardig eten? Kan dat samen in een kringloop en met de huidige mestwetgeving? De komende tijd moeten we aan de bak om deze vragen te beantwoorden.’

• Lees ook: Hoofdpunten landbouwvisie per sector