Boeren gaan droogte en muizen met water te lijf

Nieuws Algemeen Tienke Wouda 13 sep 2018 om 12:58uur

Melkveehouders in de Haskerveenpolder in Vegelinsoord testen met het onder water zetten van land of ze de droogte kunnen beperken en de muizen kunnen bestrijden. Ze hopen hiermee twee vliegen in een klap te slaan. Maar de wateraanvoer kost de partijen wel hoofdbrekens.

Boeren+gaan+droogte+en+muizen+met+water+te+lijf

Samen met Wetterskip Fryslân, LTO Noord en onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga doen de boeren deze week een proef op lichte veengronden die waterafstotend en droogtegevoelig zijn.

Wetterskip Fryslân zette maandag de inlaten open en de afsluiters dicht. Daarna werden enkele percelen onder water gezet met trekkerpompen en sleepslangen. Woensdag brachten het waterschap en LTO Noord een bezoek aan het bedrijf van melkveehouder Ronnie van der Werf in Vegelinsoord.

Volgens Eddy Wymenga van Altenburg & Wymenga is het gebied een van de complexere gebieden om water in te laten. 'In sommige gebieden doe je duikers open en het waterpeil gaat omhoog. Door reliëfverloop hier is dat veel lastiger.'

Via een sleepslang komt het water op het land. © Tienke Wouda

Modder

Het is wennen, stelt ook projectleider Niek Bosma van Wetterskip Fryslân. Waar het waterschap zich vooral richt op water afvoeren, moet het hier juist water aanvoeren. En dat is nog niet zo eenvoudig, ook voor de boeren niet. 'Water naar de trekker laten lopen, dat knijpt. Gelukkig zijn de boeren inventief.'

Buurman-melkveehouder Herman Lenes knikt. Hij heeft een 'stuk of 4 hectare' onder water gezet. 'De pompen verzetten kost veel werk. En de slang zat vol modder. We zijn toen met de trekker over de slang gereden. Dat hielp. Dit soort dingen vraagt aandacht en tijd.'

Daarbij komt dat boeren onderling afspraken moeten maken als ze water op het land willen brengen, kwamen Lenes en Van der Werf achter. 'Toen ik het land onder water zette, had Ronnie geen water', vertelt Lenes.

Niek Bosma van Wetterskip Fryslân laat de muizenholen zien. © Tienke Wouda

Ganzen

Een aanwezige vraagt zich af of peilverhoging van het nabijgelegen Hornstermeer helpt. Peet Sterkenburgh van LTO Noord ziet daar niet zoveel in. 'Dat lijkt een simpele oplossing. Maar daarmee trek je veel ganzen aan. Zij zien de omliggende percelen als slaapplaats. Als je hier tweeduizend ganzen hebt, dan heb je er een probleem bij.'

Volgens Bosma zijn er onder andere grotere duikers nodig. 'Dat kost veel geld. Ik vermoed tientallen miljoenen euro's. De vraag is of de burger dat wil betalen.

Wymenga stelt dat de discussie moet worden gevoerd hoe het waterbeheer zo te organiseren is dat het niet exceptioneel hoge kosten met zich meebrengt. 'We kunnen nadenken over bijvoorbeeld meerdere trekkers en kleinere pompen.'

Duidelijk is dat het land onder water zetten de effectiefste manier is om muizen te lijf gaan, stellen de partijen. Bosma noemt de percelen in de Haskerveenpolder 'een A-locatie voor muizen'. 'Veel boeren hadden tijdens de plaag tienduizenden euro's schade. De muizen verschansen zich nu graag in de droogtescheuren.'

Keutels

Onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga meet de muizenactiviteit in de polder aan de hand van graverij, gras dat is aangevreten, holletjes en verse keutels. 'In 2016 was de muizenactiviteit laag. In 2017 was de index vijf keer zo hoog. Toen hebben we ook een waarschuwing afgegeven', zegt Wymega.

'Nu is de muizenactiviteit weer aanmerkelijk lager. Bij droogte hebben muizen weinig eiwitrijk gras te vreten. Maar als we straks een prachtige nazomer krijgen, kan de populatie zich goed ontwikkelen.'

Of het pompen van water op het land helpt tegen de droogte, daarvan zijn de resultaten pas over enkele maanden zichtbaar. Van der Werf beregende, maar verwacht dat het land onder water zetten meer soelaas biedt. Als het land goed wordt vernat, is dat bovendien goed voor de CO2-uitstoot en de bodemdaling, iets waarmee het veenweidegebied ook aan de slag moet.