Gebrek aan personeel nekt plannen boomkweker

De verf is nog maar net droog van het bord met de nieuwe naam Boomkwekerij Vullings boven de ingang. Per 1 september is de naam van het bedrijf van Boomkwekerij Kuppens in Sint-Oedenrode veranderd in Boomkwekerij Vullings.

Eigenaar Wim Vullings heeft het de afgelopen weken druk gehad met de nieuwe naam en huisstijl, vertelt hij in zijn kantoor in een deel van de loods. Hij is al jarenlang het gezicht van het bedrijf. Klanten spraken daardoor regelmatig over Wim Kuppens in plaats van over Wim Vullings.

Laan- en sierbomen

De Brabantse ondernemer kweekt op 45 hectare leemhoudende zandgrond vooral laanbomen en sierbomen. Daarnaast kweekt hij op kleinere schaal solitaire struiken. Ruwweg de helft van het land ligt rond het bedrijf.

Op 5 hectare groeien geen bomen, maar groenbemesters. De ondernemer hecht veel waarde aan groenbemesters. 'Bomen groeien jaren op dezelfde plek. In die jaren bemesten we ze niet met kunstmest, want dat vind ik kunst, wij zijn met natuur bezig. We geven het perceel wel vooraf goede dierlijke mest en compost. Dat doen we niet tijdens de teelt, want we hebben geen machines om onder de bomen mest uit te rijden. Daarom moet het vooraf goed zijn. Na die teelt volgt altijd een groenbemester.'

Vullings praat graag over de teelt van zijn bomen. Hij voelt zich in eerste instantie kweker: 'Daarom ben ik destijds in het bedrijf gegaan.' Maar tegenwoordig is hij 'helaas' nog nauwelijks tussen de bomen aan het werk. Hij zit nu op kantoor of hij is onderweg. De verkoop vraagt nu de meeste tijd. 'Voorheen vond mijn moeder beurzen en klantenbezoek onzin. Maar er komt steeds meer kijken bij verkoop. Dat kun je niet meer regelen vanuit je luie stoel.'

Beurzen

De kweker bezoekt tegenwoordig meerdere beurzen. Hij staat zelf op enkele beurzen en hij bezoekt regelmatig klanten. Hij legt uit hoe het werkt. 'Als ik bijvoorbeeld een klant op GrootGroenPlus heb ontmoet en diens bedrijf ligt op de route als ik naar een buitenlandse beurs ga, dan bezoek ik zo'n klant.'

Vullings heeft daarvoor twee redenen. Allereerst om te zien wat voor bedrijf het is. Daarnaast om er beter achter te komen wat de klant echt wil. 'Als je een leuk gesprek hebt, praat een klant altijd vrijuit. Je weet in een half uur heel veel. Daardoor kun je beter inschatten hoe je zo'n klant in de toekomst het beste kunt bedienen.'

Meer informatie

Zo'n bezoek aan het bedrijf van een klant levert veel meer informatie op dan een gesprek op een beurs, is de ervaring van de ondernemer. 'Op een beurs zet iedereen zijn tien beste bomen voor.'

Anderzijds probeert Vullings klanten op zijn eigen bedrijf te krijgen. 'Hier kunnen we ons assortiment laten zien en ik kan mijn verhaal daarbij kwijt en de mensen enthousiast maken.'

Sterke punten

De gedreven boomkweker heeft een ruim assortiment, zo'n zestig soorten en driehonderd variëteiten. Een van de sterke punten van het bedrijf is dat veel bomen vier of vijf keer worden verplant. Dat zorgt voor stevige bomen met een sterker wortelstelsel.

Het ruime assortiment vergt wel meer vakkennis van het personeel. 'Vroeger stond ik er zelf iedere dag bij op de kwekerij. Nu lukt dat niet meer. Ik verlang daarom nu nog meer van ons personeel. We hebben nu gelukkig een leuk clubje mensen met veel ervaring.'

Vrouw

Vullings werkt samen met zijn vrouw Jolanda, die de administratie van het bedrijf doet, en met zes vaste medewerkers. 'Jolanda en ik vullen elkaar goed aan', vindt hij.

Behalve de verkoop doet de ondernemer zelf het onderhoud van zijn machines. Techniek ligt hem. Hij was bijna naar de technische school gegaan in plaats van naar een boomteeltopleiding. 'Het machinepark is niet nieuw, maar wel technisch goed verzorgd. Ik kan zelf het onderhoud doen.'

Besmet

De Brabantse boomkweker werkt bewust niet met arbeidsmigranten. 'Puur omdat het vaak toch niet werkt', is zijn ervaring. 'Het gros van het werk is daar te specifiek voor. Dat is ook het mooie aan het werk. Het is gevarieerd. Het is gewoon super om te doen. Als medewerkers ermee besmet zijn, komen ze er niet meer vanaf.'

In drukke tijden werkt het vaste personeel elke dag een uur langer. In de rustige maanden december, januari en februari werkt het hele personeel een uur minder per dag. 'Dat is veel effectiever dan een losse medewerker erbij', stelt Vullings.

Voor andere klussen schakelt de ondernemer wel losse mensen in, zoals een gestopte boer die bomen wegbrengt met zijn trekker en soms een zzp'er voor ander algemeen werk. Maar op de kwekerij zelf werkt de vaste ploeg.

Vooruitzichten

Volgens Vullings is er bij boomkwekers een grote vraag naar vakbekwaam personeel. 'De vooruitzichten zijn goed, er zijn handjes nodig', benadrukt hij. 'Iedere kweker zoekt nu mensen met vakkennis.'

Gebrek aan vakbekwaam personeel noemt de kweker een van de twee grote struikelblokken om plannen te realiseren. Het tweede struikelblok is het gebrek aan grond.

Het aanbod van vakbekwaam personeel dat van de opleidingen komt, is klein. Vullings is blij met de boomteeltopleiding die Helicon in Midden-Brabant afwisselend verzorgt op de boomkwekerijen van Joost Sterke in Haaren en van de gebroeders Van den Berk in Sint-Oedenrode. Maar deze opleiding levert niet genoeg opgeleide medewerkers op, vindt de boomkweker: 'Als je ziet wat de sector vraagt, dan is dat veel te weinig.'

Gezamenlijke opleiding

Mede daarom hebben het Prinsentuin College in Breda en Helicon MBO Geldermalsen de handen ineengeslagen. Ze zijn dit schooljaar gestart met een gezamenlijke Brabantse BBL Boomteelt Opleiding. Het Prinsentuin College had eerder een BBL-opleiding Boomteelt, maar die is in mei 2017 stopgezet, omdat er onvoldoende aanmeldingen voor waren.

De ondernemer vindt het onterecht dat mensen soms weinig waardering hebben voor handwerk. 'Dat vind ik echt jammer. Als iemand van zijn werk houdt, wat voor vak ook, dan kan ik dat enorm waarderen. Het is anderzijds ook zo dat als je je werk niet leuk vindt, je er dan snel mee moet stoppen.'