'Amsteltuin was beste beslissing ooit'

De Amsteltuin is een wijngaard van 1,5 hectare in Amstelveen die dagbesteding biedt aan ouderen met geheugenproblemen of gevoelens van eenzaamheid. De onderneming bestaat sinds 2006 en is opgezet door Jan Schake en Tieke Roosen.

'In 2004 hebben we elkaar onze dromen verteld', legt Schake uit. 'Ik had tot die tijd in de sociale verzekeringswereld gewerkt en wilde graag een wijngaard beginnen, Tieke had als droom om mensen die arbeidsongeschikt waren of psychische problemen hadden op adem te laten komen.'

'Die ideeën hebben we aan elkaar geknoopt en voorgelegd aan de verantwoordelijke wethouder in Amstelveen, tot grote hilariteit van de verschillende betrokken partijen. Maar na een tijdje praten vonden ze het toch niet zo'n gek idee. Dit gebied was nog weiland en zou recreatiegebied moeten worden, maar de bestemming was nog niet ingevuld. Zo zat het uiteindelijk toch mee en konden we eind 2004 beginnen met de uitvoering van onze plannen.'

Verbreding en verdieping

Schake ging een opleiding volgen aan Wageningen University & Research, samen met andere wijnbouwpioniers. 'Ik had in het verleden wel een kleine wijngaard in Uithoorn, maar wilde mijn kennis verbreden en verdiepen, omdat ik voor kwaliteit wilde gaan. We hadden veel Duitse docenten, want in Duitsland is natuurlijk veel meer kennis over wijnbouw', vertelt hij.

'Ik heb ook contact gezocht met Stan Beurskens van Wijngaard Sint Martinus in Vijlen, die ons adviseert, net als zo'n dertig andere wijngaardeniers in Nederland. Hij is oenoloog, deskundige op het gebied van de biochemische processen bij de wijnteelt en -bereiding. We produceren nu vierduizend flessen wijn per jaar. Dat is niet heel veel, maar de wijngaard is wel gezichtsbepalend voor de Amsteltuin. Dat maakt ons aantrekkelijk voor evenementen, van relatiedagen tot trouwpartijen.'

Vanwege bezuinigingen in de zorg is de dagbesteding sinds een aantal jaren uitsluitend gericht op ouderen. 'We willen bijdragen aan hun kwaliteit van leven en tegelijk het thuissysteem ontlasten', zegt Schake. 'De meeste ouderen komen uit Amstelveen en de samenwerking met de gemeente verloopt prima. We hebben 35 tot 40 cliënten per week, waarvan er op een dag twaalf tot veertien hierheen komen.'

Goede formule

'We halen en brengen ze zelf, met een eigen bus met eigen chauffeurs om zoveel mogelijk drempels weg te nemen. Dat blijkt een goede formule te zijn. Tieke leidt de dagbesteding, samen met vier professionele begeleiders die zij, net als de ongeveer twintig vrijwilligers, heeft geselecteerd op hun capaciteiten om mensen te verwennen en veiligheid te bieden.'

Ook in de wijngaard is een groep vrijwilligers actief. 'Het zijn er zo'n vijftien, waarvan de meesten al heel lang bij ons werken. Veel gepensioneerden, maar ook jongeren', zegt de wijnboer. 'We hebben ook een wijnwinkel, het Holland Wine Center. Zeven Nederlandse collega's presenteren zich daar op grote borden en we verkopen hun wijn. Daarmee willen we laten zien dat er op professionele wijze goede wijn wordt geproduceerd in Nederland.'

De Amsteltuin heeft vijf druivenrassen: de witte Johanniter en Solaris, de rode Cabernet Cortis en Pinotin en de 'grijze' Souvignier Gris. 'Alle rassen komen uit Duitsland, waar ze zijn ontwikkeld met een hoge schimmelresistentie en een snelle rijping, zodat ze floreren in ons klimaat', aldus Schake.

Levend product

'Ik heb de afgelopen jaren gemerkt hoezeer de natuurlijke omstandigheden invloed hebben op het resultaat en dat er ook bij de vinificatie veel mis kan gaan. Het blijft een levend product dat gevoelig is voor bacteriële infecties. Vandaar dat we veel aandacht besteden aan hygiëne en een wijnkelder hebben aangelegd om de omstandigheden tijdens het rijpingsproces te optimaliseren.'

Schake zegt dat de aanleg van de wijngaard de beste beslissing is die hij ooit heeft genomen. 'Ik heb altijd in loondienst gewerkt, maar nu kan ik zelf iets creëren en dat geeft diepte aan het leven. Soms ben ik er 24 uur per dag mee bezig en breekt het me op. Maar ik ben verguld met de schat aan contacten die ik hier kan leggen met alle bezoekers en de verhalen die ze mij vertellen', vertelt hij.

'We zitten hier vlakbij Amsterdam en staan hoog genoteerd op Tripadvisor. Daar komen veel Amerikanen op af. Arie van Zadelhoff, een herenboer in de omgeving, vindt dat we hier het mooiste stuk van de polder hebben en dat we daar zuinig op moeten zijn. Die gedachte, van dat rentmeesterschap, spreekt me aan. Dat brengt bezinning in ons werk en geeft het een speciale dimensie.'