Paprika's maken plaats voor verse kruiden

De ouders van Christ Monden hadden een tomatenkwekerij in Etten-Leur. Toen hij het bedrijf in 1996 overnam, schakelde hij over op paprika's, maar het bedrijf van 1,5 hectare was te klein om op de lange termijn te blijven voortbestaan.

Monden en zijn vrouw Jacqueline wilden de paprikateelt niet uitbreiden, maar een product gaan telen waarbij ze meer binding met klanten zouden hebben. In 2003 begonnen ze op 6.000 vierkante meter zeven soorten kruiden te kweken: basilicum, dille, kervel, rozemarijn, salie, peterselie en selderij. De afgelopen tien jaar is De Kruidenaer gegroeid tot 23 hectare teelt in de vollegrond en tunnels en 4 hectare kas.

Taakverdeling

In het bedrijf houdt Jacqueline Monden zich onder andere bezig met financiën, afzet, loonadministratie en inkoop. Christ Monden is verantwoordelijk voor de teelt en de dagelijkse gang van zaken. Daarnaast zit hij in het plaatselijk bestuur van ZLTO als portefeuillehouder glastuinbouw.

Het bedrijf levert aan retailbedrijven en horecagroothandels en heeft jaarrond zestig mensen vast in dienst. In piekperiodes, zoals rond Kerstmis en andere feestdagen, schakelt het bedrijf soms wel veertig uitzendkrachten in.

Gesneden kruiden

'We leveren alleen gesneden kruiden', legt Christ Monden uit. 'Potkruiden vergen een andere bedrijfsvoering, met name op het gebied van logistiek. Wij verpakken onze kruiden in allerlei hoezen, schalen en zakjes en werken op basis van de vraag van onze klanten. We kweken nu 25 verschillende kruiden, waaronder verschillende soorten munt, Thaise basilicum, citroenmelisse en verveine en daarnaast rucola en botersla. De meeste producten blijven in Nederland. We exporteren zo'n 20 procent, vooral naar Duitsland, en daar zit wel wat groei in.'

Om jaarrond te kunnen leveren, koopt De Kruidenaer buiten het seizoen kruiden in bij bedrijven in Spanje, Marokko en Kenia. 'Ik schat dat we ongeveer een derde van ons assortiment inkopen, maar met dit warme weer hoeven we minder te importeren', zegt Monden. 'Uiteindelijk produceer ik het liefst zoveel mogelijk zelf. Maar rond de kerst zullen we echt wel weer drie tot vier keer het normale volume in moeten kopen.' Het bedrijf heeft een eigen logo, maar gebruikt dat niet vaak op de verpakking, omdat de meeste klanten met private labels werken.

Wiedbed met muziekje

De Kruidenaer hecht veel aan duurzaamheid, wat blijkt uit het PlanetProof-certificaat dat de ondernemers al vijf jaar hebben en waarmee het bedrijf zich onderscheidt van andere kruidenkwekerijen. 'Onze klanten willen de kruiden jaarrond zes dagen per week geleverd hebben', zegt Monden. 'Daarom is helemaal biologisch werken te riskant. Maar we hebben bijvoorbeeld wel geïnvesteerd in een wiedbed, waarop zes mensen op hun buik kunnen wieden. Mijn medewerkers vinden het prettig werken met een dakje erboven tegen de warmte en de regen en een muziekje erbij.'

In de kassen werkt de kwekerij met ledlampen met rood, blauw, verrood en wit licht, een lichtrecept dat de ondernemer zelf heeft uitgetest. Daarnaast heeft het bedrijf twee WKK's voor de energievoorziening. De Kruidenaer zou wel aansluiting willen zoeken bij een warmtenet, maar in de omgeving zijn weinig andere glastuinbouwbedrijven.

Telen op water

De meeste kruiden kweekt De Kruidenaer op uit zaad, voor andere, bijvoorbeeld munt en rozemarijn, gebruikt de kwekerij stekken. Met telen op water is De Kruidenaer op verzoek van ZLTO en Proeftuin Zwaagdijk in 2010 als proef begonnen. Het beviel zo goed, dat 3,5 hectare kas is ingericht met waterbaden. Het water komt uit twee bassins van elk 15.000 kubieke meter, waarin regenwater wordt opgevangen. Dit jaar moet de kwekerij vanwege de droogte terugvallen op een put, waarin het water ook al laag staat.

'Op water telen heeft als voordeel dat je veel minder substraat nodig hebt en minder energie en water gebruikt. Er gaat geen water verloren. Je moet alleen af en toe de bassins bijvullen vanwege verdamping. De teelt is ook beheersbaarder: je hebt minder last van ziektes en plagen. De arbeidsomstandigheden zijn beter, omdat de werkzaamheden op stahoogte kunnen gebeuren. We kweken basilicum, munt en botersla op water. Dat willen we nog uitbreiden, maar niet alle kruiden zijn geschikt om op water te telen. Vandaar dat we ook nog in de vollegrond werken.'

Monden heeft nog steeds zijn paprikakassen van 5 hectare. 'Ik vind het leuk om dat erbij te blijven doen. Maar ik verwacht dat over een jaar of vier de paprika's wel verdwenen zullen zijn. Dan gaan we die kassen waarschijnlijk ook inrichten voor teelt op water.'