Betere preiprijs is een pleister op de wonde

Er is goede vraag naar Nederlandse prei. De prijs die nu wordt betaald ligt ver boven het niveau van de afgelopen twee jaar. Vorig jaar was een goed seizoen qua teelt, maar de prijzen waren laag. Lange tijd slechts 18 cent per kilo. Nu is het anders. Via de veiling krijgen telers op dit moment het dubbele van het twintigjarig gemiddelde.

Volgens Rick van de Ven, productmanager bij ZON fruit & vegetables, ligt dat gemiddelde tussen de 30 à 35 cent per kilo. Op dit moment krijgen telers al een aantal weken tussen de 60 en 70 cent voor een kilo prei. Het is zelfs even een euro geweest. Al sinds de zomer liggen de prijzen van deze groente hoog.

Minder geplant

Van de Ven: 'Dat komt niet alleen door de droogte. Er is dit jaar ook minder geplant. Ook dat levert een bijdrage aan de betere prijs. Er is gewoon minder aanbod. Maar telers hebben wel veel water moeten geven. Dus de kosten zijn ook beduidend hoger.'

Maurice Deben van Bejo Zaden bevestigt het beeld dat er minder is geplant. 'In Europa is het areaal prei dit jaar 5 tot 8 procent kleiner dan vorig jaar. In Nederland zien we het ook terug. Er zijn ook weer een aantal bedrijven gestopt.'

Kostprijs

Hij durft de prijzen dan ook niet 'goed' te noemen. 'Bedrijven kunnen de slechte jaren hier waarschijnlijk niet mee compenseren. Veel bedrijven hebben vanaf juli 2017 tot maart 2018 onder de kostprijs geproduceerd. Dat ben je niet zomaar te boven. De prijzen zijn nu hoger, maar de productiekosten liggen ook veel hoger. Veel telers hebben het hard nodig.'

De exportcijfers zijn de laatste drie jaar redelijk stabiel. Het valt op dat de export naar België in twee jaar tijd behoorlijk is toegenomen, van ruim 718.000 kilo tot 1.946.000 kilo in twee jaar tijd. Over meerdere jaren is de export naar diverse landen kleiner geworden, omdat ze zelfvoorzienend zijn geworden. Van de Ven: 'Vooral vanuit Frankrijk, Duitsland en Oost-Europa is er minder vraag. In Italië zijn er nog altijd tekorten en in Scandinavië is het op een gegeven moment te koud voor prei. Die vraag blijft.'

Volgens de marktkenners was in het verleden vooral de Duitse markt een belangrijk exportland voor Nederlandse prei. Belgische prei gaat juist meer naar Frankrijk.

Verschillen

Het is opvallend dat de veilingprijzen in België en Duitsland hoger zijn dan in Nederland. In Duitsland 80 tot 90 cent per kilo, in België tot een euro. Ulko Stoll van kennisplatform v/d Grond vindt dat heel vreemd.

'Het is gek dat een veiling die 100 kilometer verderop zit zoveel meer betaalt. Waarschijnlijk komt dat doordat in België een veel groter deel van de markt via de veiling verhandeld wordt. In Duitsland speelt mee dat veel prei in de regio blijft.'

De Nederlandse consumptie van prei is stabiel. Uit de cijfers van GroentenFruit Huis blijkt dat de supermarktverkoop van onbewerkte prei (exclusief Lidl en Aldi) op 6,8 miljoen kilo lag in de periode van week 1 tot en met 28. Ulko Stoll ziet dat er zelfs wat groei mogelijk is. 'Prei wordt veel gebruikt in snijderijen. De versneden groenten in zakjes zijn populair en daar zit groei in.'

Rem op innovatie

De slechte marktomstandigheden voor prei zetten volgens Stoll ook een rem op innovatie. 'Je ziet dat er weinig vernieuwingen plaatsvinden op het moment dat er weinig verdiend wordt. Een relatief klein deel van de Nederlandse prei wordt via veilingen verhandeld, maar het is vaak wel een uitgangspunt bij prijsonderhandelingen in de vrije verkoop. Dus de goede prijzen van nu op de veiling, dragen hopelijk ook bij aan betere prijzen voor telers die via contracten telen. De onderhandelingspositie is in ieder geval beter.'

Het perspectief voor de komende maanden is gunstig. In Groot-Brittannië worden tekorten gemeld en ook in België is veel minder prei beschikbaar, doordat daar minder kon worden beregend.