Drentse spinazie voor Duitse verwerker

Op zijn akkerbouwbedrijf in Nieuwlande verbouwt Roelof van der Veen aardappelen, suikerbieten, graan en industriegroenten. Daarnaast is hij lid van het dagelijks bestuur van Waterschap Vechtstromen, met als speerpunt duurzaamheid. De boerderij heeft hij in de jaren tachtig overgenomen van zijn oom. Op zijn gangbare bedrijf gebruikt Van der Veen geïntegreerde teeltmethodes.

'In de loop van de tijd heb ik allerlei groenten verbouwd: spinazie, doperwten, sperziebonen, andijvie en boerenkool', vertelt de teler. 'De groenten leverde ik in het begin aan conservenfabriek Lucas Aardenburg in Hoogeveen en dat liep goed. Ik had een vast contract en kreeg eens per maand uitbetaald.'

Sluiting fabriek

Maar de fabriek lag in het centrum van de stad en was nodig aan vernieuwing toe. In 1960 was het bedrijf al overgenomen door Iglo, onderdeel van Unilever, en in 1991 heeft dit concern de productie verplaatst naar Reken in Duitsland. De fabriek in Hoogeveen sloot de deuren.

Omdat Van der Veen de sluiting al aan zag komen, had hij contact gelegd met producent van ingevroren groente Groko in Zundert. Net als de telers in de omgeving wilde hij graag groenten blijven verbouwen en daarom hadden zij zich bij elkaar aangesloten in een telersvereniging. 'We hebben hier verschillende commissionairs uitgenodigd en daarna konden we aan verschillende bedrijven sperziebonen, doperwten en spinazie leveren', kijkt Van der Veen terug.

Lage prijzen

'De meeste groente ging naar de Coöperatieve Verzendhandel in Dronten. Zij leverden aan allerlei bedrijven, zoals Hak, Coroos en Duitse fabrikanten. Het grootste deel ging naar Iglo in Reken. Maar in 2006 hield ook dat op. Door de druk op de markt waren de prijzen te laag geworden om het rendabel te houden.'

Van der Veen was acht jaar lang contactpersoon van de telersvereniging geweest en zat in het bestuur. Omdat de telers graag verder wilden met de industriegroenten, nam hij samen met de voorzitter contact op met de Iglo-afdeling van Unilever in Hamburg. 'Tot mijn stomme verbazing werd daarop gereageerd en konden we weer aan de slag. In eerste instantie met boerenkool, want dat gedijde in die tijd enorm.'

Vijftien telers

Later gingen de telers ook andijvie verbouwen en tegenwoordig is het alleen spinazie. 'We hebben het langzaam opgebouwd: van 20 hectare in het begin tot in totaal 100 tot 150 hectare bij alle vijftien telers van de vereniging. Bij de Duitsers gaat het om 'langfristige Zusammenarbeit'. Zij willen betrouwbare partners die geen gekke dingen doen.'

Alle telers van de vereniging zijn te vinden in een straal van 12 tot 15 kilometer rond Nieuwlande, van De Krim en Coevorden tot Witteveen. Ze hebben ieder 6 tot 20 hectare beschikbaar voor de groenteteelt. Bij Van der Veen gaat het om 14 hectare.

Twee teelten

Jaarlijks doen de boeren twee teelten: het zaad voor de vroege rassen gaat in maart of april de grond in en ze oogsten na acht weken. Voor de zomerrassen gebeurt het zaaien begin juli en vindt de oogst in augustus plaats.

'We hebben hier in de veenkoloniën humeuze zwarte grond, die het vocht goed vasthoudt. Zelfs met de droogte van dit jaar hebben we door te beregenen een goede oogst gehad. Als telers leveren wij de kennis en kunde, goede grond en beregeningsinstallaties. Iglo levert het zaaigoed en bepaalt de zaaidatum, de bespuiting, de bijbemesting en de oogstdatum. Ze verwerken de groente tot blad-, hak- of maalspinazie, afhankelijk van de kwaliteit.'

Voedselveiligheid

Vanwege de voedselveiligheid mogen de boeren geen dierlijke mest gebruiken en verricht Iglo residucontroles, waarbij het nitraatgehalte niet meer dan 3.500 ppm mag zijn. Ondanks de strenge eisen en controles vanuit de afnemer blijft Van der Veen het een uitdaging vinden om spinazie te telen. 'Het is een relatief korte teelt en doordat je twee keer per jaar oogst, heb je ieder jaar een tweede kans om het nog beter te doen. Bovendien komt de grond na de tweede oogst vrij voor een groenbemester, bijvoorbeeld de Tagetes (afrikaantje) om aaltjes tegen te gaan.'

In de telersvereniging is weinig verloop. Van der Veen is nog steeds contactpersoon en gaat ieder jaar naar de fabriek in Reken. 'Ik spreek volgens anderen een redelijk mondje Duits. Het grootste areaal spinazie heeft Iglo in Duitsland, maar vanwege de risicospreiding nemen ze de groente ook bij ons af. Daarbij hebben we als plus dat we al eerder voor hen hebben geteeld en nemen zij de extra kosten voor machines en transport voor lief.'