Koeien en deelnemers staan centraal op Crumelhaeve

In een wervelwind van enthousiasme stuift een groepje kinderen over de boerderij. De koeien zijn net gevoerd en lijken zich aan de drukte niet te storen. Ze zijn het gewend. Trainings- en leerboerderij de Crumelhaeve in Daarle staat zes dagen per week open voor mensen die hier komen leren.

Roelof van Minnen en Herman Kleinjan runnen op de Crumelhaeve een nog relatief jong melkveebedrijf. Na hun studie, Van Minnen is pedagoog en Kleinjan werkt behalve als boer nog als dierenarts, hadden ze dezelfde ambitie: koeien melken. Bij het ouderlijk huis van Kleinjan stonden de stallen leeg. Zijn vader had jaren eerder besloten tot bedrijfsbeëindiging. Dat er ooit weer koeien zouden komen, had niemand verwacht. Kleinjan: 'Maar hier lag de grond en stonden gebouwen, dus hier lagen onze kansen. In 2008 zijn we met twintig kalveren begonnen.'

Waardevol

In het verlengde van zijn agrarische ambities sloot Van Minnen zich aan bij LTO Noord-afdeling West Twente. In zijn portefeuille heeft hij multifunctionele landbouw en boer-burgerverbinding. Het zijn thema's die hij op de Crumelhaeve dagelijks in de praktijk brengt: 'Het was altijd al een wens om mogelijkheden te creëren voor mensen met een zorgvraag. De boerderij kan waardevol zijn bij het oplossen van de pedagogische vraagstukken waarmee ik in mijn werk als ambulant begeleider te maken krijg.'

Opvoedingstrajecten, psycho-educatie, het vergroten van weerbaarheid en zelfredzaamheid staan centraal. Ondanks dat vooral jongeren en kinderen met een hulpvraag op de boerderij terechtkomen, staat de Crumelhaeve open voor iedereen met een ontwikkelingsvraag. In 2011 ontvingen de ondernemers de eerste deelnemers op de leerboerderij.

Geen zorgboerderij

De Crumelhaeve is geen zorgboerderij, benadrukken Van Minnen en Kleinjan. 'Wij werken met een ontwikkelplan. Het punt waarop wij ons van andere zorgaanbieders onderscheiden, is dat we ernaar streven mensen zorgonafhankelijk te maken. We werken intensief samen met het netwerk van onze deelnemers, zodat zij het later kunnen overnemen als de gedragsproblematiek afneemt en mensen weer zelfstandig verder kunnen.'

De kracht van een boerderij, voor mensen die tijdelijk niet volledig kunnen meedraaien in de maatschappij, ligt volgens Van Minnen op meerdere vlakken: 'Je leert hier dat je rechten, maar ook plichten hebt. Dat je verantwoordelijkheden hebt: als je de koeien niet te eten geeft, laten ze van zich horen. De koe heeft dan verdriet, zo leggen we het hier uit. Daarnaast is er de rust die de dieren brengen. Werkzaamheden op de boerderij verlopen volgens een vast patroon. Ook spiegelen dieren het gedrag van mensen. Deelnemers leren zo hoe ze zich op moeten stellen naar dieren en kunnen daardoor uiteindelijk ook beter omgaan met de mensen in hun omgeving.'

Nieuwe kantine

Kleinjan en Van Minnen vertellen vanuit de nieuwe kantine die ze lieten bouwen om samen met deelnemers de dag te starten en door te nemen. Door het grote raam houden ze een oogje in het zeil. Op het erf wandelen enkele deelnemers rondjes met shetlandpony's die gedwee volgen: 'Zo mooi om te zien. Een van hen kon niet meer naar school omdat hij daar onhandelbaar was. Kijk nu hoe hij hier rustig die pony meeneemt. Inmiddels kan hij weer twee ochtenden naar school. De bedoeling is dat hij uiteindelijk weer helemaal terug kan.'

Van voeren tot stallen mesten tot een bezoek aan een koeienkeuring. Deelnemers helpen mee het melkveebedrijf te onderhouden. Het is niet de bedoeling dat de zorg langzaam de hoofdtak wordt, want de twee ondernemers kozen bewust voor de boerderij. Kleinjan: 'Maar van de tachtig melkkoeien die we nu hebben, kunnen we als gezin bijna niet leven. Uitbreiden naar driehonderd sprak ons niet aan. De combinatie met zorg wel.'

Goede buffer

Waar training en begeleiding eerst een neventak was, is het inmiddels fiftyfifty qua bedrijfsinkomsten. Kleinjan: 'Het werkt naar twee kanten. We kunnen deze zorg leveren dankzij het melkveebedrijf, het bedrijf speelt een belangrijke rol in het ontwikkeltraject van de deelnemers. Maar het melkveebedrijf blijft ook draaien dankzij de leerboerderij. Financieel vormen de inkomsten uit de leerboerderij nu een goede buffer.'

De verschuiving naar leerboerderij maakt hen wel tot een ander soort boer, realiseert Van Minnen zich: 'Je moet flexibeler zijn. Zomaar op ieder moment je werk in de stal kunnen laten vallen en de volle aandacht hebben voor een deelnemer. Op de korte termijn, voor het boerderijwerk, is dat soms onhandig. Maar kijk je naar de lange termijn, naar de ontwikkeling van een deelnemer, dan levert zo'n moment veel op. Daar kies je dan voor.'