Brede beweging voor herstel biodiversiteit

De organisaties willen door betere samenwerking en stimulering van grondgebruikers het biodiversiteitsverlies ombuigen naar herstel. Zij hebben hiervoor een 'droombeeld' geformuleerd van Nederland in 2030. Ons land is dan het voorbeeld van een dichtbevolkte delta waar natuur en economische ontwikkeling zijn verbonden en de kwaliteit van leven - en die van toekomstige generaties – geborgd is.

Voorzitter Louise Vet van het voorbereidende Deltaplan-team zegt dat sommige partijen achter het Deltaplan al lang niet meer met elkaar om de tafel zaten. 'Het uitgangspunt was om bruggen te bouwen. Daarvoor moesten we eerst elkaars taal leren spreken en dat heeft best tijd gekost. Er is commitment en we hebben scherpe tegenstellingen overbrugd. Nu is het moment voor nieuwe partijen om aan te sluiten: bij het definitieve plan voor daadwerkelijk herstel van de biodiversiteit zijn zij onmisbaar.'

Grondgebruikers

Kern van de aanpak in het deltaplan is dat is dat iedereen grondgebruikers, zoals natuurbeheerders, boeren, overheden en particulieren, kan stimuleren en waarderen voor hun prestaties die bijdragen aan herstel van biodiversiteit.

Door deze prestaties eenduidig meetbaar te maken, is stapeling van beloning mogelijk en wordt echte biodiversiteitswinst bereikt. Goede monitoring is hierbij onontbeerlijk en is ook onderdeel van de aanpak en van vervolgstudies, aldus de gemeenschappelijke verklaring.

Monitor akkerbouw

Een initiatief waarin de stapeling van beloning al wordt meegenomen, is de Biodiversiteitsmonitor van FrieslandCampina, Wereld Natuur Fonds en Rabobank. In ruil daarvoor ontvangen boeren onder meer een rentekortingen op leningen bij de Rabobank. In eerste instantie gaat het daarbij om een pilotgroep van vijftig melkveehouders.

In navolging gaat nu ook Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw met WNF en Rabobank een biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw ontwikkelen. Deze monitor helpt akkerbouwers om biodiversiteit op en om hun bedrijven te versterken

Erkenning

Met het Deltaplan krijgen boeren erkenning voor het feit dat hun inzet voor biodiversiteit een prijs heeft die moet worden terugverdiend. Dat moet ze op termijn een voorsprong geven in Europa, zegt Ben Haarman, portefeuillehouder Natuur- en Landschapsontwikkeling bij LTO Nederland.

Haarman is enthousiast over het behaalde resultaat. 'Het Deltaplan is een unieke samenwerking om de biodiversiteit in Nederland te vergroten. Het uitgangspunt is dat biodiversiteit een gedeeld belang en een gedeelde verantwoordelijkheid is. Dit is belangrijk nieuws voor boeren. Zij werken dagelijks in en met de natuur en hebben bijvoorbeeld nuttige insecten hard nodig voor hun teelten, gewassen en bodems.'

De brede samenwerking wordt de komende tijd verder uitgewerkt in drie werkroutes: natuur, openbare ruimte en landbouw. Maatregelen waar boeren en tuinders aan kunnen denken, zijn onder meer het aanleggen van houtwallen, akkerranden en het bodemleven bevorderen met bijvoorbeeld compost. Het meten van resultaat waar agrarisch ondernemers zelf invloed op hebben, staan daarbij centraal.

Naast boeren gaan ook gemeenten en supermarkten meer inzetten op biodiversiteit. Supermarkten en andere afnemers zullen werken aan een betere positie in de markt voor boeren die aantoonbaar bijdragen, onder andere via certificering en keurmerken. De PlanetProof-melk die FrieslandCampina vorige week lanceerde, is voorbeeld van de ruimte die supermarkten bieden aan duurzame producten met iets hogere prijs.

Highlights Deltaplan Biodiversiteit

• Door het verbeteren van de aantrekkelijkheid van het landelijk gebied voor planten en dieren en gebiedsgerichte samenwerking, zijn in 2030 natuurgebieden effectief met elkaar verbonden en kunnen ze optimaal worden beheerd.

• Door stimuleren van nuttige insecten en een vruchtbare bodem, creëren van gunstige leefomstandigheden voor wilde dieren en planten op boerenland en het regionaal sluiten van kringlopen, krijgt biodiversiteit op boerenland meer ruimte.

• Door de natuurvriendelijke inrichting van bermen, dijken, bedrijventerreinen en ander openbaar groen ontstaat een fijnmazig netwerk waar wilde dieren en planten kunnen floreren.

• Supermarkten en andere afnemers zullen werken aan een betere positie voor boeren die aantoonbaar bijdragen aan biodiversiteitsherstel: onder andere via certificering en keurmerken.

• De Rabobank gaat boeren, die bijdragen aan herstel, belonen met een rentekorting op leningen.

• Het Wereld Natuur Fonds, Stichting Veldleeuwerik en de Rabobank ontwikkelen een Biodiversiteitsmonitor voor de akkerbouw, naar het voorbeeld van de Biodiversiteitsmonitor die al in de melkveehouderij is ontwikkeld. Boeren die bijdragen aan biodiversiteitsherstel kunnen zo door verschillende partijen worden beloond.

• In 2019 starten 25 beheereenheden van Natuurmonumenten met de uitvoering van een landbouwscan, waarin ze samen met boeren actief op zoek gaan naar initiatieven en kansen om de doelstellingen uit het Deltaplan in de praktijk te brengen.

• Boeren kunnen bijdragen aan het beheer en onderhoud van openbaar groen en daarbij regionale kringlopen meer sluitend maken. LTO Nederland en BoerenNatuur zullen vanaf 2019 boeren hierin actief stimuleren en ondersteunen en roepen wegbeheerders op om daarover met (groepen van) ondernemers afspraken te maken.