Fokken was tweede natuur van Anne Oosterbaan

Achtergrond Friesland Tienke Wouda 18 feb 2019 om 15:04uur

Fokker Anne Oosterbaan was de Abe Lenstra van de fokkers. Dat stelt journalist en boerenzoon Albert van Keimpema uit Tjerkgaast in zijn boek 'Sa is 't krekt' (Zo is het maar net) over het leven en werk van topfokker en veredelaar Anne Oosterbaan.

Fokken+was+tweede+natuur+van+Anne+Oosterbaan

Waar sporter Abe Lenstra niet alleen goed kon voetballen, maar ook schaatsen, hardlopen en kievitseieren zoeken, blonk Anne Oosterbaan uit in het fokken van koeien, paarden schapen, het kweken van zaden en bollen, en het telen van aardappelen. 'Alles wist hij op een hoger plan te brengen. Het werd zijn tweede natuur.'

Oosterbaan, die in 1932 in Pingjum werd geboren en in 2015 in Franeker overleed, is van grote betekenis geweest voor de Friese koe en heeft indirect mede aan de basis gestaan van de Holstein-Friesian, concludeert Van Keimpena.

Wandelend stamboek

Meerdere malen werden de Klooster Gretha's en Martha's kampioenskoeien. Al van jongs af aan zat het fokken in zijn bloed. Oosterbaan hield als kind al alles over zijn geiten in boekjes bij. Later werd hij ook wel het wandelend stamboek genoemd. Hij nam het boerderij van zijn oom Wijbren, Synaeda State in Tzummarum, over en in 1966 ook het bedrijf van zijn vader Geert.

Ik had hem graag willen vragen of hij voor de moderne stal was gegaan

Albert van Keimpema, schrijver 'Sa is 't krekt'

Terwijl de melkveesector moderniseerde, bleef Oosterbaan vasthouden aan het oude vertrouwde. Hij bleef koeien houden in de Friese stal, ging voor het exterieur van de koeien en investeerde liever in de fokkerij en aankoop van grond dan in moderne stallen.

Geen ligboxenstal

Schrijver Albert van Keimpema is benieuwd of Anne Oosterbaan, als hij in deze tijd een jonge boer was geweest, wel een ligboxenstal had laten bouwen. De fokker was een fel tegenstander van ligboxenstallen. Het liefst had hij de koeien aangelijnd in het stro. 'De stallenbouw is enorm verbeterd. Het zijn al lang geen vieze, slecht geventileerde stallen meer met weinig comfort voor de koeien', stelt Van Keimpema. 'Ik had hem graag willen vragen of hij voor de moderne stal was gegaan. Als hij in een niet al te eigenwijze bui was geweest, had hij dat overwogen. Een echte boer wil ook goed boeren. Het gaat niet alleen om fokkerij.'

Ook in bestuurlijke kring was Oosterbaan actief. Naast voorzitter van de Friesche Maatschappij van Landbouw was hij medeoprichter van het Fries Hollands Rundvee Stamboek.

Waar schrijver Albert van Keimpema vanuit de fokkerijwereld te horen kreeg dat Oosterbaan 'te weinig oog had voor de productie van de koe en niet meer van deze tijd was', wilde hij een evenwichtig verhaal brengen.

Basiskoe

'Oosterbaan heeft een goede basiskoe gefokt, waar veel boeren veel voordeel mee hebben gehad. Ook de Amerikanen, die vooral op productie fokken. Hun koeien hebben de genen van de Fries-Hollandse koe. Het gaat om een goede gezonde koe, die wil je hebben. En net als in de sport worden de prestaties in de fokkerij en melkveehouderij ook steeds beter.'

In zijn boek laat Van Keimpema onder anderen Wijnand Pon van Koepon in Garnwerd aan het woord. Hoewel ze op een andere manier tegen fokkerij aankeken, bezochten de twee mannen samen veekeuringen en studieclubs. 'Hij als de man van de Fries-Hollandse koeien en ik van de Holstein-Friesians. Het was altijd gezellig met hem', zegt Pon in 'Sa is 't krekt'.

Eigenzinnige man

Volgens Van Keimpema, die Oosterbaan zelf niet heeft gekend, was Oosterbaan een 'eigenzinnige man met een goed verstand en een goede feeling met de markt'. 'Daarbij had hij een veelzijdig talent. Het was geen toeval dat hij succesvol was met koeien, maar ook met schapen, paarden, tulpen en zelfs pauwen.'

Sa is 't krekt, leven en werk van topfokker en veredelaar Anne Oosterbaan, Albert van Keimpema, Mentis Media, Tjerkgaast.