Gas uit mest maakt kunstmest duurzamer

Achtergrond Algemeen René van Zandvoort 19 feb 2019 om 14:51uur

De verwerking van ruim 700.000 ton (hoofdzakelijk) varkensmest per jaar tot 60 miljoen kubieke meter biogas voor de productie van kunstmest is alleen al door haar grootschaligheid een duurzaamheidsoperatie bijzonder. De opbrengst aan gas is vergelijkbaar met het verbruik van 25.000 huishoudens

De opwaardering van het digestaat tot organische mestkorrels en vloeibare stikstofkunstmest maakt van de eind dit jaar te bouwen biogasinstallatie van Zitta Biogas Chemelot op chemiepark Chemelot in Sittard-Geleen een duurzaamheidsproject met een perfect gesloten kringloop. Er zijn al biogasinstallaties operationeel op basis van biomassa, maar die produceren alleen biogas.

De installatie op Chemelot zal niet alleen een bijzonder duurzame oplossing voor het mestoverschot in Limburg en oostelijk Noord-Brabant gaan vormen – waar zich de grootste concentratie varkenshouderijen in Nederland bevindt – maar ook bijdragen aan een duurzame energieoplossing voor de kunstmestindustrie die het biogas gaat afnemen.

Synergievoordelen

Het idee voor dit integrale verhaal werd geboren in 2015. Re-N Technology in Hilvarenbeek, een van origine Deense ontwikkelaar van innovaties op het gebied van duurzame energieproductie en mineralenverwerking onder de merknaam Zitta, raakte in gesprek met kunstmestproducent OCI Nitrogen op Chemelot over de mogelijke synergievoordelen die zij samen kunnen bereiken.

John Horrevorts voor de vergister van zijn biogasinstallatie in Spreksel © Laurens Eggen

OCI heeft voor zijn kunstmestproductie veel energie nodig en koopt daar nu aardgas voor i Door van een biogasinstallatie biogas af te nemen, kan OCI de productie verduurzamen.

'Deze installatie is veel efficiënter dan de conventionele'

Zitta Biogas-directeur John Horrevorts

Het gesprek van toen leidde tot de oprichting van Zitta Biogas Chemelot door Re-N Technology. Het bedrijf voegt aan het produceren van biogas ook de volledige verwerking van het digestaat tot vloeibare kunstmest en de productie van gedroogde mestkorrels toe.

Het water dat tijdens het proces uit de mest wordt gehaald, wordt gezuiverd in integrale afvalwaterzuiveringsinstallatie op Chemelot. Hierdoor wordt het als schoon water op de Maas geloosd. Dat maakt de hele recyclingcirkel van de mestverwerking rond.

Perfecte kringloop

‘Als Re-N Technology exploiteren we al langer een vergelijkbare Zitta Biogas-installatie op onze locatie in Sterk’, vertelt directeur John Horrevort. ‘Nu gaan we dat via Zitta Biogas Chemelot ook doen op Chemelot.’

Horrevorts geeft aan dat de installatie gaat werken met ruim 90 procent mest als grondstof. ‘Conventionele biogasinstallaties voegen 50 procent coproducten toe. Dit maakt het mestprobleem uiteindelijk alleen maar groter.’

Zitta Biogas Chemelot verwerkt de mest via vergisting volledig op tot biogas, organische mestkorrels, kunstmest en schoon water. ‘Hierdoor ontstaat de perfecte kringloop’, stelt Horrevorts. ‘Alle nutriënten uit de mest komen in geconcentreerde vorm weer beschikbaar als meststoffen voor de landbouw. Per jaar betekent dat in de praktijk de export van 4,5 miljoen kilo fosfaat als droge meststof naar landen die daarom verlegen zitten en daarnaast de verwerking van 2 miljoen kilo stikstof tot geconcentreerde vloeibare kunstmest’, schetst Horrevorts.

Groot voordeel van de Chemelot-locatie voor de biogasinstallatie is de geïntegreerdheid van de chemiesite. Horrevort: ‘Wij leveren het biogas aan Chemelot ter vervanging van aardgas dat nu wordt gebruikt voor de kunstmestproductie. De restwarmte uit de chemische fabrieken gebruiken wij op onze beurt voor de opwaardering van de restproducten. Waardoor de efficiency van de nieuwe installatie aanzienlijk groter is dan van bestaande conventionele biogasinstallatie.’

Over paar jaar operationeel

Zitta Biogas Chemelot heeft op basis van zijn bouwvergunning vorig jaar een SDE+-beschikking (via de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) gekregen voor zijn grootschalige biogasinstallatie.

Mestafzet contracteren tegen vast tarief

De productie van biogas in de nieuwe installatie op Chemelot gebeurt op basis van het eigen concept van Zitta Biogas, waarbij het gebruikmaakt van bestaande en bewezen technieken. De aanvoer van de mest betekent straks wel een flinke logistieke operatie. De bij de boeren ingezamelde mest wordt met bulkwagens afgevoerd naar Chemelot. Of dat vervoer in eigen beheer gebeurt of dat dit wordt uitbesteed, is nog niet duidelijk. Elk uur maken in acht vrachtwagens met dierlijke mest hun opwachting bij de bedrijfspoorten bij de biogasinstallatie. ’Ik verwacht dat de aangevoerde mest bijna allemaal varkensmest zal zijn. Maar in principe kunnen we alle dierlijke mest verwerken tot biogas. De aanvoer van die mest gaan we dit jaar overigens nog regelen door langjarige contracten met de geïnteresseerde boeren af te sluiten’, zegt directeur John Horrevorts van Zitta Biogas. ‘We gaan dat doen op basis van één vast tarief. Op die manier creëren we een garandeerde afzet tegen een vaste prijs. Iedereen kan zijn mestafzet dus contracteren tegen hetzelfde tarief.’ Veehouders die zich willen inschrijven voor de levering van hun mest worden daartoe later dit jaar in de gelegenheid gesteld.

Horrevort''‘SDE+ is een toeslag per geproduceerde energie-eenheid om het verschil in kosten tussen duurzame en fossiele brandstof te dekken. Dit betekent een gegarandeerd opbrengsttarief voor ons biogas. Alleen zo is het project rendabel voor ons. We gaan nu door met de verdere engineering van de installatie en werken de plannen verder uit om binnen een paar jaar operationeel te zi''’

Ultieme oplossing

De subsidie is goed nieuws voor alle betrokken partijen bij dit project. Niet in de laatste plaats ook voor de varkenshouders in de regio. Zij kunnen geld besparen op de de kosten voor afvoer van hun mestoverscho''‘Er is een enorme vraag van boeren om hun mest kwijt te kunnen voor de productie van bio''’, stelt Horrevort''‘Daar hebben wij dus de ultieme oplossing vo''’

Al plaatst de Re-N Technology-directeur wel een kanttekenin''‘We moeten de mest wel vers aangeleverd krijgen, anders is het gas er al uit. Met verse mest blijft ook de milieubelasting door de uitstoot van methaan en ammoniak in de omgeving beper''’