LTO wil gedoogplicht boerenland en gebruiksvergoeding koppelen

Politiek Den Haag buigt zich deze weken over aanvullingen en wijzigingen van de Omgevingswet. Een onderdeel daarvan is het overbrengen van de Wet belemmeringen privaatrecht naar de Omgevingswet.

LTO wil die parlementaire behandeling benutten om een 'weeffout' in de huidige wetgeving te herstellen. 'De Wet belemmeringen privaatrecht bevat een gedoogplicht. Dat wordt gebruikt als oneigenlijk pressiemiddel om goedkoop een recht van opstal in handen te krijgen, zodat commerciële bedrijven goedkoop door boerenland heen kunnen', stelt Alfred Jansen vast. Hij is LTO-portefeuillehouder Veiligheid & Pacht.

Alleen schadevergoeding

Als de partijen er samen niet uitkomen, kan de onderneming die de leiding wil aanleggen een beroep doen op de gedoogplicht. Daaraan is wel een schadevergoeding gekoppeld voor de aanleg, maar geen gebruiksvergoeding voor de grondeigenaar als compensatie voor de inbreuk op het eigendomsrecht.

Jansen legt uit dat vroeger alleen overheidsinstanties gebruikmaakten van deze wet. 'Maar nu worden veel leidingen aangelegd door commerciële partijen. Die nemen nogal eens een tamelijk agressieve houding in tegenover de grondeigenaren. Die worden vaak gedwongen recht van opstal te verlenen, zonder een bijbehorende vergoeding. Reparatie van deze omissie is daarom zeer noodzakelijk.'

Wettelijk verplichten

Het pleidooi van LTO is in de Tweede Kamer overgenomen door CDA en SGP. Zij stellen voor de gebruiksvergoeding wettelijk te verplichten voor commerciële ondernemingen die kabels of buizen door boerenland trekken.

'Dus geen gebruiksvergoeding voor leidingen van de Gasunie en kabels van Enexis, maar wel een gebruiksvergoeding als het gaat om koelwaterbuizen voor het datacenter van Google en het gasproductienet van Vermilion Energy. Dat zijn private partijen die gewoon winst maken', verduidelijkte Roelof Bisschop (SGP).

Amendement

Samen met zijn CDA-collega Erik Ronnes diende Bisschop dinsdag een amendement in dat de gebruiksvergoeding wettelijk vastlegt. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) voelt er echter weinig voor.

'Voor de gedoogplicht bestaat nu ook geen recht op een gebruiksvergoeding', reageerde Ollongren. De bewindsvrouw wil de Wet belemmeringen privaatrecht 'beleidsneutraal' overbrengen naar de Omgevingswet en meent dat er 'geen aanleiding' is voor de invoering van een gebruiksvergoeding.

Of een meerderheid van de Tweede Kamer daar ook zo over denkt, zal op 5 maart blijken, na het voorjaarsreces. Dan wordt gestemd over het amendement van SGP en CDA. Jansen geeft aan dat LTO in aanloop daarnaartoe zal proberen zoveel mogelijk steun te verwerven voor aanpassing van de wet.