Vellinga ziet kansen voor kokkelteelt in kuststreek

Het verziltingsrisco in de kustgebieden neemt toe als gevolg van klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling, verwacht onderzoeksbureau Acacia Water. Er ontstaat een verhoogd risico op watertekorten en gewasschade. Aanleiding voor het bureau om samen met onder meer LTO Noord, waterschappen en provincies de afgelopen jaren bij enkele boeren antiverziltingsdrainage, ondergrondse opslag van zoetwater en druppelirrigatie te ontwikkelen en hiermee proeven te doen.

Het gaat echter niet alleen om het bestrijden van verzilting, er moeten ook andere stappen gezet worden, betoogde Vellinga. De komende tien jaar is de zoetwaterlens volgens de hoogleraar nog groot genoeg, maar over twintig jaar hebben boeren geen keuze meer. 'Dan sta je met de rug tegen de muur als je niets doet.'

Veenweide

De deskundige op het gebied van klimaatverandering vergeleek de verziltingsproblematiek met de veenweideproblematiek in Friesland. 'In het lege midden van Friesland staan ze nu ook met de rug tegen de muur. Terwijl ze dertig jaar geleden al wisten dat het waterpeil omhoog moest om de veenoxidatie te vertragen.'

Vellinga gaf aan om bijvoorbeeld met kokkels te experimenteren door vijftig jaar verder te kijken wanneer de zeespiegel hoger is en het klimaat warmer. Kokkels kunnen meer per hectare opleveren dan aardappelen, schetste Vellinga. 'Aquaculturen in Frankrijk verdienen meer dan wij.'

Chinese Wolhandkrab

Hoogheemraad Siem Jan Schenk van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier vindt ook dat er over andere vormen van teelten nagedacht moet worden. Op een boerderij aan de rand van het IJsselmeer, in de Wieringermeer, is eind 2017 een proef begonnen met de teelt van de Chinese Wolhandkrab.

En in het project dubbele dijk bij Delfzijl zijn plannen voor zilte landbouw. Maar waarschuwde hij: 'zoute teelt wordt ook nog wel eens door de politiek misbruikt om verzilting niet serieus te nemen. We moeten ontzettend zuinig zijn op het zoetwater'.

Kip met gouden eieren

LTO Noord-regiobestuurder Noord Tineke de Vries gaf aan dat 'je het ene moet doen en het andere niet moet laten'. Ze gaf aan dat in de kuststreek pootgoedteelt een 'hartstikke goed verdienmodel' is. In totaal wordt in de drie provincies 50.000 hectare aardappelen geteeld, een derde van het totaalareaal in Nederland, met een totale bruto-opbrengst van bijna 1,8 miljoen ton. 'Deze kip met gouden eieren kunnen we niet door een nicheproduct als zoute teelt vervangen.' Ook mislukken proeven met zouttolerantie gewassen nog al eens, stelde ze. 'Dan is er onvoldoende zoutwater of juist te veel.'

De innovaties van Spaarwater leveren een bijdrage aan het verkleinen van de risico's op verzilting blijkt uit de proeven. Bijkomend positief effect is verlaging van de emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar de sloot. De maatregelen dragen daarmee bij aan de Kaderrichtlijnwater doelen.

Opschaling Spaarwater

Onderzocht wordt nu hoe het project verder kan worden opgeschaald. Boeren en waterschappen halen beide voordelen uit het implementeren van Spaarwater, namelijk het voorkomen van droogteschade en zoutschade, extra gewasopbrengsten en de verminderde kans op gewasziektes, geeft Jouke Velstra van Acacia Water aan. Waterschappen kunnen het waterbeheer slimmer inrichten en de waterkwaliteit verbeteren. Op Texel en in het Lauwersmeergebied worden mogelijkheden onderzocht voor opschaling van de maatregelen.