China: concurrent of strategische partner?

'Dit is export.' Wanneer mijn vader dat zei, wisten we: er moet nog wat meer uit bij het sorteren van de tomaten of het pootgoed. De kop erbij houden. Kwaliteit leveren. Tegenwoordig is de vraag: welke kwaliteit? Europese, Amerikaanse of Chinese?

Eind vorige week bogen de Europese leiders zich tijdens hun gezamenlijke top over hun Chinastrategie. Dat was de eerste keer sinds 1989, na het neerslaan van protesten op het Tiananmenplein. Brussel kwam deze keer met een matte conclusie. Ondertussen begon de Chinese leider Xi Jinping aan een Europese tour langs Rome, Monaco en Parijs.

China is het achtste belangrijkste exportland van de Nederlandse land- en tuinbouw. In 2018 verkochten we er volgens Wageningen Economic Research voor 2,8 miljard euro aan producten. We hebben groot belang bij een goede relatie. Maar op welke basis?

Wereldwijd keken boeren altijd met begerige ogen naar Europa met zijn half miljard welvarende consumenten. Europese standaarden voor veiligheid, duurzaamheid en dierenwelzijn werden overal gevolgd. Europa dwong dat af door als één blok op te treden, want handel is uitbesteed aan de Europese Commissie. Het internationale handelsmodel is dus westers georiënteerd.

Nu verandert dat. China is bezig met 'One Belt, One Road', ook wel de Nieuwe Zijderoute genoemd. Daarmee wil de volksrepubliek aan tachtig landen geld lenen voor infrastructuur. Al dertien EU-landen hebben overeenkomsten met China getekend. Onder hen Italië, onder het motto: als je niet aan tafel zit, sta je op het menu. Maar zulke leningen maken je afhankelijk. We weten allemaal: geld lenen kost geld.

De Europese Raad zit op 9 april kort aan tafel met de Chinese premier Li Keqiang. Die reist daarna door naar een '16+1-overleg' in Kroatië, met zestien landen uit Centraal- en Oost-Europa, waarvan elf EU-lidstaten. China ontkent dat het bezig is de EU te verdelen, maar we zien het gewoon gebeuren. Als individueel land zijn we geen partij voor China.

De EU hoopte samen met de Verenigde Staten op te trekken om samen nog één keer wereldwijd leidend te zijn bij het vaststellen van kwaliteitsstandaarden (TTIP). Maar president Donald Trump kiest in zijn strijd met China voor importtarieven in plaats van standaarden. Dat isoleert Europa. Onze standaarden zijn straks niet meer leidend. Op 9 april moeten de Europese leiders met een realistisch antwoord komen.

@KJOsinga