Meer ruimte voor de bodem

Column Algemeen Jan Huitema 28 maa 2019 om 11:10uur

LTO Nederland zet de bodem centraal. Als boer weet je als geen ander hoe belangrijk bodemgezondheid is. Het is de basis van een rendabel bedrijf, gezonde gewassen, een efficiënte nutriëntenkringloop, goede waterhuishouding enzovoorts.

Meer kennis is nodig, maar ook wet- en regelgeving moet veel meer ruimte bieden. In Brussel kom ik te vaak Europese regelgeving tegen die onvoldoende rekening houdt met bodemgezondheid of, erger nog, bodemgezondheid tegenwerkt. En dat terwijl de Verenigde Naties in 2015 meer aandacht vroegen voor de bodem door dat jaar uit te roepen als het Jaar van de Bodem.

Allereerst komt dat door verouderde Europese wetgeving. Daarnaast is Europese milieuwetgeving nog te veel verzuild. Elke op zichzelf staande wet richt zich specifiek tot één milieuaspect en vergeet de rest. Zo is de Europese Nitraatrichtlijn uit 1991 puur gericht op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Dierlijke mest wordt als een groter risico gezien als het gaat om de uitspoeling van nutriënten dan kunstmest en daarom is er een aparte gebruiksnorm voor dierlijke mest ingesteld.

Als de Nitraatrichtlijn zich had gericht op de bodem, was zo'n gebruiksnorm voor dierlijke mest waarschijnlijk uit den boze geweest. Sterker nog, een gezond bodemleven verkleint juist de kans op uitspoeling. Een ander aspect dat vergeten wordt, is dat er door een gebruiksnorm voor dierlijke mest meer kunstmest geproduceerd moet worden en daarmee de CO2-emissie stijgt.

Europese milieuwetgeving is nog te veel verzuild

Jan Huitema, melkveehouder in Makkinga en lid van het Europees Parlement voor de VVD

Als het gaat om de ammoniakwetgeving, zien we een soortgelijke verzuiling waarbij alleen naar de luchtkwaliteit gekeken wordt. Emissiearm aanwenden van mest door middel van bijvoorbeeld een zodebemester wordt verplicht gesteld, zonder de nadelige effecten op het bodemleven goed in beeld te hebben.

Wat veel boeren al bevroeden, wordt door onderzoek steeds meer aangetoond: mestinjectie heeft waarschijnlijk een negatief effect op de bodem en het bodemleven en daarmee ook voor de weidevogels. En ook hier weer wordt de boer die zich keurig aan de wet houdt, er door de maatschappij op aangesproken.

Ik zet me daarom in voor een integrale aanpak. De verschillende Europese milieuwetten moeten hoognodig eens naast elkaar gelegd worden. Daarin moeten we alle aspecten meenemen en vervolgens keuzes maken. Wat willen we voor de lange termijn? Dat we daarbij de bodem centraal stellen, lijkt mij in elk geval een goede keuze.