'Waarde toevoegen antwoord op krimpende varkensstapel'

Ronald Lotgerink trad in september aan als CEO bij Vion. De presentatie van de jaarcijfers over 2018 is het eerste moment dat hij de Nederlandse pers te woord staat. De nieuwe topman van Vion is gepokt en gemazeld in het vlees bij Zwanenberg waar hij dertig jaar werkte. Bij zijn 'nieuwe' werkgever bouwt hij voort aan de ingezette lijn van transparante vraaggestuurde ketens.

Een rendement van 10 procent moet in drie tot vier jaar haalbaar zijn

Ronald Lotgerink, CEO van Vion

Vion onderscheidt de ketens Good Farming Balance, Good Farming Star en Good Farming Organic. Hoe gaat u die verder uitbouwen?

'Binnen die hoofdstromen gaan we nieuwe ketens definiëren waaraan dan weer groepen veehouders worden gekoppeld. Die produceren voor een specifiek concept waarvoor een klant wil betalen. 'Onze Robusto-hammen zijn een mooi voorbeeld van zo'n nieuwe keten. Dit jaar komt er nog zo'n nieuw concept bij. En we werken ook aan de ketens voor rund.

'Het proces waarmee wij bezig zijn noemen wij Building Balanced Chains (BBC). Het gaat om complementaire ketens die we met blockchain en de daaraan gekoppelde QR-kode gaan versterken. Iedereen kan daarmee overal ter wereld uitlezen dat wat hij in handen heeft ook echt uit Nederland komt, van Vion en van boeren die daaraan leveren volgens een bepaald concept.'

In welke fase bevindt Vion zich?

'Dit jaar wordt er getest en volgend jaar rollen we dat uit. Eerst in Nederland bij varkens en vleesvee. Daarna in Duitsland, waar Vion 60 procent van de omzet realiseert. De structuur is er weliswaar anders, maar ook daar doet export ertoe. Voor bijna al onze slachterijen hebben wij een China-licentie. Dat is cruciaal.'

U geeft aan hier ook wel een nationaal platform van te willen maken voor alle sectoren.

'Ja, een kwaliteitsstempel: Agri from Holland. Het keten kwaliteitssysteem Holland Varken voor de varkenshouderij kan daar dan ook onder vallen. Er zijn heel veel mensen die denken langs dezelfde lijnen. Voeg dat samen en maak er een gezamenlijke inspanning van. Dat is gewoon goed voor Nederland.

'Ik zie blockchain als een highway met verschillende rijstroken. Op de eerste rijstrook vind je track & trace (herkomst borgen) en checks & balances (heeft iedereen aan de voorwaarden voldaan?). Op het tweede spoor zie ik big data. Analyses daarvan kunnen leiden tot minder faalkosten en hogere opbrengsten.

'Vion ziet zo'n platform als het begin van ketenopbouw. Wij gaan er sowieso mee door.'

Hoe past voorgaande in de strategie van Vion?

'De vleesconsumptie in Europa daalt. Dus moet je groei in Europa niet zoeken in omzet, maar in meer waarde. Dat willen we bereiken door onze ketens verder uit te bouwen – BBC – en bijproducten anders te verwaarden. De investering die we komend jaar in Boxtel in de vleesverwerking doen, hangt daar ook nauw mee samen.

'De strategie van Vion voor Europa is meer doen met minder. Onze doelstelling is dat het rendement van 5 naar 10 procent moet. Ik koppel daar zelf als benchmark een operationele kasstroom van 100 miljoen euro aan. Zonder idiote tegenvallers zoals afgelopen jaar, moet dat in drie tot vier jaar haalbaar zijn.'

Wat bedoelt u met 'idiote tegenvallers'?

'In 2018 hadden we een droge zomer. De varkensprijzen stegen snel en er waren minder varkens beschikbaar. En de huidenhandel was slechter doordat de Duitse auto-industrie minder leer afnam en er minder schoenleer werd afgenomen. Steeds meer mensen lopen op sneakers. Met beide tegenvallers was vorig jaar 20 miljoen euro gemoeid.'

De verwachting is dat de varkensprijs op niet al te lange termijn weer stijgt.

'De hoogte van de prijs maakt ons niet zoveel uit, maar de snelheid waarmee die stijgt en daalt wel. Gaat dat snel, dan is dat voor ons een probleem. Dat is wat er vorig jaar tijdens de droogte ook gebeurde. Die prijsstijgingen kunnen wij niet doorberekenen aan onze klanten, omdat we daar vaak langlopende contracten mee hebben. Dat kost ons dan heel veel geld.

'Alle slachterijen hadden daar vorig jaar mee te kampen. Stijgen de prijzen gelijkmatig, dan is dat geen probleem. Het is ook geen probleem wanneer de prijzen over langere tijd op een hoger niveau zitten. Maar die korte stijging wil je niet.'

Veel varkenshouders verwachten dat het herstel van de varkensmarkt vooral door China komt.

'Wij vinden het lastig om in te schatten hoe de situatie zich daar ontwikkelt en of daar het herstel van komt. Er zijn namelijk veel variabelen. Komt er snel een oplossing voor de handelsvete tussen China en de VS, dan gaat er veel varkensvlees van de VS naar China. De vrieshuizen liggen er vol en dan zal de vraag naar vlees uit de EU minder zijn.

'Daarnaast wordt er in China op dit moment minder varkensvlees gegeten. Wel een procent of 8. Dat kan het gevolg zijn van Afrikaanse varkenspest of de prijs van vlees die aanzet om alternatieven te zoeken.'

Krimp van de veestapel hangt als het zwaard van Damocles boven uw branche.

'Daar zullen we ons dan op moeten aanpassen. Wij doen niet anders en moeten daarom ook kijken naar andere mogelijkheden. In Duitsland is onze fooddivisie bijvoorbeeld de grootste en doen wij ook vegetarisch. We onderzoeken of we dat kunnen opschalen.

'In Europa zal het aantal flexitariërs groeien en zal er netto minder vlees worden gegeten. Maar het is heel simpel: een mens heeft eiwitten nodig. Zijn het geen dierlijke, dan maar plantaardige.'

En in Nederland?

'In Nederland doen we een klein beetje in vegetarisch en dat ligt onder andere bij horecagroothandels Sligro en Hanos. Ik praat niet in termen van vleesvervangers, maar ik heb het over alternatieve eiwitbronnen. Onze experts kijken hoe we die kunnen bieden en ze hoeven wat mij betreft niet op vlees te lijken.

'Kweekvlees heeft in onze optiek nog tijd nodig. Dat is novelfood waar de kostprijs van omlaag moet. We willen proberen dit jaar scherp te krijgen of en zo ja wanneer we daar moeten instappen.'