Boerenpraktijk botst met burgerlijk onbegrip

Wie momenteel op social media zoekt op de term 'glyfosaat' krijgt op zijn beeldscherm reeksen met foto's van gele en oranje weilanden en akkers te zien. De reacties bij en op de foto's tonen een dwarsdoorsnede van voor- en tegenstanders van gewasbeschermingsmiddelen.

De discussie wordt online aangejaagd door onder meer het radioprogramma Vroege Vogels dat bekendheid gaf aan het meldpunt Waarnemingen.nl. Op deze website, oorspronkelijk bedoeld voor natuurwaarnemingen, zijn al honderden locaties met doodgespoten gras gemeld.

Besef ontbreekt

Bij de criticasters ontbreekt vaak enig besef over de reden achter het doodspuiten van het gras en onderzaai. Zij uiten vooral hun zorgen over de gevolgen voor insecten, weidevogels en de volksgezondheid. Boeren en hun sympathisanten wijzen in reacties op de wettelijke verplichte onderzaai die in het voorjaar plaats moet maken voor een nieuw gewas. Ook zijn er agrariërs die laten zien dat zij het zonder glyfosaat prima afkunnen en tips delen met collega's.

Gebruik van glyfosaat is toegestaan en past bij een goede landbouwpraktijk, zegt Joris Baecke. De portefeuillehouder Plantgezondheid van LTO Nederland ziet met lede ogen aan dat het middel weer ter discussie wordt gesteld. 'Rond gewasbescherming vindt veel framing plaats en spelen emoties in de discussie een grote rol. Dat zet onterecht weer druk op de discussie over glyfosaat. Het is beter om gras en onderzaai zo kort mogelijk na het spuiten onder te werken en niet te wachten tot het is verkleurd. Beter ook om de discussie voor te zijn.'

Afweging van factoren

Dat burgers het idee krijgen dat er in het voorjaar steeds vaker gele akkers in het landschap te zien zijn, kan kloppen. Sinds de verplichting van onderzaai als vanggewas bij mais neemt het doodspuiten ervan ook toe. Dit is overigens niet altijd de gebruikte methode. Afhankelijk van bodemsoort, weersomstandigeden en de volgende teelt kan de boer ook besluiten om het direct mechanisch onder te werken.

Volgens Baecke grijpt een boer niet zomaar naar glyfosaat, maar is het een afweging van factoren. Zit er veel onkruid in het vanggewas, dan zal een er eerder worden gespoten. En als er een fijnzadig gewas in komt, dan vraagt dat ook om een schoon zaaibed.

Niet op ondernemersstoel

'Burgers moeten niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten. Wat ze vergeten, is dat onderzaai CO2 vastlegt, uitspoeling voorkomt en bijdraagt aan de bodemkwaliteit. Bovendien scheelt het vaak een behandeling met gewasbeschermingsmiddelen later in het groeiseizoen. Van boeren mag worden verwacht dat zij glyfosaat zorgvuldig en verantwoord inzetten, maar een verbod zal hier belangrijke milieuvoordelen tenietdoen.'

Namens Bayer CropSience mengde manager publieks- en overheidszaken Hinse Boonstra zich in de online glyfosaatdiscussie. Op de website van Bayer Agro Nederland schrijft hij dat de 'gele velden een symbool zijn geworden' in het maatschappelijke debat.

Botsende beelden

'De maatschappelijke discussie wordt mede veroorzaakt door botsende beelden over hoe een duurzame landbouw eruit moet ziet. Moet deze klein- of grootschalig zijn, willen we natuur op de akker of juist daarnaast, moeten we meer of minder technologie in de landbouw gebruiken? Het zou mooi zijn als we uit deze symbooldiscussie kunnen stappen en het kunnen gaan hebben over wat we van de landbouw willen en hoe dit het beste te realiseren. Misschien heeft het gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen dan niet de voorkeur of blijkt juist dat dit gebruik zo gek nog niet is', aldus Boonstra.