Museum STAAL maakt boerentrots zichtbaar

Boeren die voor de muziek uitlopen. Pon was voor haar nieuwe expositie in Museum STAAL op zoek naar boeren die het anders doen. 'We hebben vernieuwers geportretteerd. Ik ben bij hen op het bedrijf geweest, ze zijn geïnterviewd en we hebben foto's gemaakt. Voor elk bedrijf is er een vitrine waarin spullen liggen die iets met het bedrijf te maken hebben.'

De naam STAAL is een samenvoeging van Staring en Almen, de plaats waar het museum staat. Het museum is een eerbetoon aan de negentiende-eeuwse Achterhoekse dichter en landbouwdeskundige Antoni Christiaan Wynand Staring. Hij bracht onder meer de Brabantse voetploeg naar de Achterhoek en maakte deze geschikt voor de omstandigheden in de Achterhoek.

Moerassig

'Hij keek hoe het land beter bewerkt kon worden. Daar was onder meer een betere waterafvoer voor nodig. Deze regio was in die tijd behoorlijk moerassig', vertelt de museumdirecteur.

Pon is boerendochter en weet wel iets van de sector af. Maar ze liet er geen gras over groeien: om zich voor te bereiden, bezocht ze onder meer Proefboerderij De Marke van Wageningen University & Research in Hengelo. Ze wilde van bedrijfsleider Zwier van der Vegte weten wat op dit moment de belangrijkste innovaties zijn.

Vier boeren

Dat bracht haar uiteindelijk bij vier boeren. Jan Borgman en zijn vrouw Erna Roeterdink uit Vierakker zijn een van de geportretteerden. Deze melkveehouders en 'fotonenboeren' wekken met 235 zonnepanelen 45.000 kilowatt stroom per jaar op. Deze energie wordt opgeslagen in een grote batterij. De melkrobot en voerrobot werken volledig elektrisch. Daarmee wordt 4.000 liter diesel per jaar bespaard.

Een ander geportretteerd bedrijf is dat van de broers Harry en Willy Grevers uit Winterswijk. Zij investeerden in een vrijloopstal waar de koeien op houtkrullen liggen. Een groot deel van de mest wordt gecomposteerd.

Mest opwaarderen

Het derde bedrijf is van de familie Groot Roessink uit Baak. Ton Groot Roessink investeerde in een vergister en mineralenscheider. Hij wilde de mest 'opwaarderen'. Het bedrijf haalt warmte en energie uit de mest en gebruikt de stikstof en fosfaat als kunstmestvervangers.

Chris Bomers uit Groenlo ten slotte, had als eerste in Nederland een koeientuin met vier melkrobots. Er staan bomen in de open stal. De hele stal is gericht op een prettig klimaat voor de koeien.

Nieuw museum

Museum STAAL is een nieuw museum. Het werd vorig jaar geopend en is een initiatief van Pon. 'We zijn begonnen met een expositie over het dichterschap van Staring. Maar Staring was dichter en landbouwdeskundige. Het was dus logisch om in de tweede expositie hier aandacht aan te schenken.'

De landbouw ziet er nu heel anders uit dan twee eeuwen geleden. 'Maar ook nu vinden er grote veranderingen plaats. Denk maar aan de plannen van minister Carola Schouten (LNV). Haar visie over kringlooplandbouw betekent ook verandering. Veel boeren lopen voor de troepen uit en zijn zelf bezig met allerlei innovaties', zegt de museumdirecteur.

Verkeerd beeld

'Er zijn nog maar weinig boeren. Veel mensen weten er weinig van af of hebben een verkeerd beeld. De tegenstelling tussen natuur en landbouw is bijvoorbeeld lang niet zo scherp als veel mensen denken. Bijna niemand staat zo dicht bij de natuur als boeren. Ze weten wat het weer wordt en welk bloemetje wanneer gaat uitkomen. Juist zij zijn erbij gebaat dat het goed gaat met de natuur en de bodem.'