Icoon tulp is ook grondstof voor wodka

Achtergrond Bollenteelt Hanneke de Jonge 08 mei 2019 om 11:26uur

Tulpenwodka, gestookt uit biologische tulpenbollen, verovert de markt. De pure wodka van Clusius Craft Distillers, waarvoor 350 tulpenbollen per fles nodig zijn, staat op de kaart in sterrenrestaurants. De stokerij maakt, net als Liquid Field Distillery, ook een blend van tulpenbollen en graan, die te koop is bij slijterijen en in horecagelegenheden.

Twee producenten hebben in 2016 onafhankelijk van elkaar tulpenwodka op de markt gebracht. De ene is Clusius Craft Distillers in Katwijk van Joris Putman en zijn neef Bart Bouter, die Clusius Dutch Tulip Vodka maken. De andere is Liquid Field Distillery in Amsterdam, waar Wouter Vos en Marcel Vosse hun tulpen Veld Tulpenwodka laten produceren door distillateur Arthur Kruijt.

Doordat zijn familie voor een deel uit bollentelers bestaat, wist Putman dat tulpenbollen zetmeel en suiker bevatten, de belangrijkste grondstoffen voor wodka. 'De tulp is een Nederlands icoon en het leek me fantastisch om daarmee een gave nieuwe toepassing te vinden.'

Wageningen

Putman zocht contact met onderzoekers van Wageningen University & Research, die inschatten dat wodka van biologische tulpenbollen te maken zou moeten zijn.

In een lacherige sfeer hebben we de wodka geproefd

Frank Schouten, eigenaar Schouten Tulips in Zwaagdijk

Putman en Bouter kwamen terecht bij Schouten Tulips in Zwaagdijk, dat voor een deel biologische tulpenbollen kweekt met dochterbedrijf Eko Flora. Eigenaar Frank Schouten stelde gratis bollen ter beschikking om proeven mee uit te voeren. 'Na een jaar of drie kwamen Joris en Bart met drie glaasjes en een fles naar me toe. In een lacherige sfeer hebben we de wodka geproefd die prima bleek te smaken.'

Teler John Huiberts (links) en Wouter Vos van Veld Tulpenwodka tussen de Red-Impression-tulpen. © Veld Tulpenwodka

Langgekoesterde wens

Vos en Vosse, beiden werkzaam in de communicatiebranche, hadden een langgekoesterde wens om zelf alcohol te stoken. Vosse: 'Tulpenbollen bestaan net als aardappelen en graan uit koolhydraten en suikers en het leek ons een leuk idee om daar wodka van te maken.'

Hun eerste experiment met gangbare bollen slaagde en daarna gingen ze op zoek naar een biologische teler. John Huiberts uit Sint Maartensbrug zocht een bedrijfszekere tulp uit, de Red Impression. Daarmee maakten de Amsterdammers hun eerste batch wodka, die volgens Vosse florale tonen en een nootachtige, zoetige smaak heeft.

Menselijke consumptie

Beide biologische bollenkwekers zijn Skal-gecertificeerd, maar tulpenbollen staan niet bekend als voedingsmiddel. Volgens Huiberts levert menselijke consumptie van biologische tulpenbollen geen gevaar op voor de volksgezondheid en zijn teelteisen bij hem niet bekend.

Vosse kon bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit niet boven water krijgen of aan het drinken van tulpenwodka restricties zijn verbonden. Om zeker te zijn, heeft Veld Tulpenwodka een onderzoek uit laten voeren door TNO, dat geen bijzonderheden heeft opgeleverd.

350 bollen per fles

Zowel Clusius Craft Distillers als Liquid Field Distillery maakt een blend die is gemaakt van een mengsel van tulpenbollen en graan. Het bedrijf van Putman maakt daarnaast een pure variant, waarvoor per fles 350 tulpenbollen nodig zijn, die vanwege het arbeidsintensieve productieproces 295 euro kost.

Chefs en sommeliers van toprestaurants hebben deze wodka al in een vroeg stadium geproefd. 'Ze waren verrast over de smaak en de sensatie van tulpen die deze exclusieve wodka oplevert', zegt Putman.

Sterrenrestaurants

De pure wodka van Clusius Craft Distillers staat op de kaart bij sterrenrestaurants als De Librije in Zwolle, Parkheuvel in Rotterdam en Martin Berasategui in San Sebastián in Spanje. Hun premium blend, waarin ook graan is verwerkt, is voor 48 euro per fles verkrijgbaar in verschillende slijterijen in Nederland en via webshop Vodk.

Veld tulpenwodka is eveneens te koop in Nederlandse slijterijen, diverse bars en restaurants in Amsterdam en omstreken en de webshop van de Tweekoppige Phoenix. In 2017 zijn Vos en Vosse samen met Huiberts in het tv-programma Binnenste Buiten met tv-kok Alain Caron geweest.

Buitenland

Beide producenten hopen in de toekomst meer wodka te kunnen verkopen, ook in het buitenland. Putman vertelt dat hij in 2016 1.200 flessen pure en 4.500 blendwodka heeft gemaakt en dat dat de afgelopen twee jaar is vertienvoudigd. De ondernemer heeft contact met verschillende buitenlandse partijen.

'Onze naamsbekendheid neemt toe en klanten doen de flessen graag cadeau. We hebben een groot doel: we willen er de wereld mee over.'

Toename vraag

Ook Vosse ziet de vraag toenemen, nadat hij samen met Vos in 2016 met tweeduizend flessen is begonnen. 'We leren de drank- en horecawereld zo langzamerhand wel kennen en krijgen een steeds beter beeld van distributie- en marketingkanalen, ook in het buitenland.'

De twee stokerijen hebben tot nu toe enkele tienduizenden kilo's tulpenbollen verwerkt tot wodka. De bollenkwekers zijn blij met de toename van de vraag, maar relativeren die ook enigszins. 'Plantgoed dat ik voor wodka verkoop, kan ik niet meer voor tulpen inzetten', zegt Schouten. 'Maar we hebben een vaste prijs afgesproken voor de bollen waarop Joris en Bart het voorrecht hebben.'

'Ik kan geen brood eten van de hoeveelheid die Wouter en Marcel nu afnemen', zegt Huiberts. 'Maar natuurlijk hoop ik dat de vraag naar tulpenwodka blijft groeien.'

Tulpenbollen voegen geur en smaak toe aan 'watertje'

Wodka is Russisch voor 'watertje'. De heldere, kleurloze en vrijwel geurloze sterke drank is zo'n duizend jaar geleden ontstaan in Rusland of Polen. De commerciële productie van wodka begon in die landen in de vijftiende eeuw. Volgens de overlevering zagen de kopers het in die tijd als een medicinaal drankje dat goed was voor de vruchtbaarheid en lust opwekte. Meestal dienen granen zoals tarwe, gerst, of rogge als hoofdingrediënt voor wodka, maar stoken kan ook uit aardappelen en quinoa en nu ook uit tulpenbollen. Door het zetmeel en de suiker uit de grondstof te laten gisten met water, ontstaat een vloeistof met alcohol. Daaruit ontstaat via een destillatieproces wodka, die vervolgens nog een aantal zuiveringsstappen ondergaat en vaak nog een keer wordt gedestilleerd. Wodka hoeft niet te rijpen, zoals veel andere gedestilleerde dranken. De meeste wodka bestaat uit bijna niets anders dan alcohol en water, waardoor het neutraal smaakt. Wodka kan tussen de 35 en 70 procent alcohol bevatten. Het percentage ligt voor tulpenwodka rond de 41 procent. Het logo van Veld Tulpenwodka bestaat uit een gestileerde zwart-wit gestreepte tulp en is bedacht door de Nederlandse ontwerper Jacques Koeweiden. Op de flessen van Clusius Dutch Tulip Vodka staat een gekleurde tulp die is geschilderd door de vader van Joris Putman, die kunstschilder is. Na de introductie spande wijnmaker Ilja Gort een rechtszaak aan tegen Clusius Craft Distillers, omdat hij vond dat het woord 'tulip' en het beeld van de bloem op de wodkaflessen zijn wijnmerk La Tulipe zou kunnen benadelen. Uiteindelijk zijn de wodkamakers door de rechter in het gelijk gesteld.