De ammoniaklijst waar niemand op komt

Veehouders die een alternatief zoeken voor de emissiearme vloer komen bedrogen uit. Het is er niet. Althans, niet op de lijst van de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV-lijst). Zonder een plek op die lijst is een techniek niet erkend door de overheid als systeem om ammoniak te reduceren. Bij nieuwe stallen is dat verplicht en in Noord-Brabant vanaf 2022 ook bij bestaande stallen.

Emissiearme vloeren staan ter discussie om hun veiligheid. Zeker nadat er in februari in Markelo een enorme ontploffing plaatsvond waarbij twintig koeien om het leven kwamen.

Frustrerend

Voor leveranciers van bijvoorbeeld mestbeluchtingssystemen is het enorm frustrerend. Zij zijn ervan overtuigd dat hun techniek ammoniakemissie bij de bron aanpakt en bovendien veel veiliger is. Er ontstaat minder ammoniak. Waar de betonleveranciers gouden zaken doen, lukt het hen echter niet om een voet tussen de deur te krijgen om op de RAV-lijst te komen.

De weg om op de RAV-lijst te komen blijkt een dure en lange te zijn. Zo moeten technieken eerst een proefstalstatus krijgen. Op vier locaties wordt de techniek dan een jaar lang getest in de praktijk. Volgens ingewijden kost het hele proces minstens 100.000 euro en waarschijnlijk wel 150.00 euro. Je bent zo een paar jaar verder en dan is een plek op de RAV-lijst nog niet zeker.

Tekening versus verhaal

'Bij een betonvloer is een tekening genoeg om in de procedure te komen', vertelt technisch adviseur Gert-Jan Monteny. 'Bij een andere techniek is daar een verhaal voor nodig. Je moet kunnen onderbouwen hoe het werkt. Waardoor komt het dat de ammoniak gereduceerd wordt? Wat is het principe? Bij betonvloeren is dat bekend. De overheid kiest voor veilig.'

Monteny vindt dat de procedure op zich goed is, maar erkent wel dat het heel lastig is voor bedrijven om ertussen te komen. 'Voor start-ups en bedrijven met weinig vermogen is het inderdaad heel lastig. Die maken geen kans. Dat is een zwak punt van de huidige procedure.'

Voor leveranciers van mestbeluchtingssystemen lijkt het nog een lastiger verhaal te worden. Enkele weken geleden kwam Wageningen University & Research (WUR) met onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat beluchting van mest niet zorgt voor ammoniakreductie. Er is gemeten op de Dairy Campus in Leeuwarden. Uit eerdere ervaringen in 2015 bleek dat effect er juist wel te zijn.

Enorme verschillen

Managing director Paul Roobol van Vogelsang is niet te spreken over dat onderzoek. Vogelsang is zelf leverancier van het beluchtingssysteem Bos Aeromix. 'Wij wilden ook meedoen aan dat onderzoek, maar uiteindelijk zijn ze verdergegaan met het systeem van een ander bedrijf. Nu wordt echter zomaar gesteld dat beluchten niet werkt, terwijl er enorme verschillen in techniek zijn. Betonvloeren worden wel afzonderlijk beoordeeld. Dan moet je dat ook met beluchten doen.'

Roobol waakt ervoor om uit te leggen hoe hun techniek precies werkt. 'Dat is nodig om beoordeeld te worden. Maar dan wordt alles openbaar en zijn wij onze concurrentiepositie kwijt.'

Ook de andere leveranciers van beluchtingssystemen vinden de RAV-procedure onrechtvaardig. Pieter Joost Bos van DSD Stalinrichting noemt het een papieren monster. 'Op papier klopt het. De wettelijk goedgekeurde vloer ligt erop. Maar wie controleert er daarna of er geen emissies vrijkomen? De kleppen kunnen ook stukgaan.'

Positieve eigenschappen

DSD heeft twee keer geprobeerd om op de lijst te komen. 'Je komt er gewoon niet doorheen. Er zijn al tal van proeven gedaan waaruit blijkt welke positieve eigenschappen beluchten heeft. In het buitenland werken ze er ook mee. In Nederland wordt er veel te beperkt naar ammoniakreductie gekeken, terwijl beluchting veel andere positieve eigenschappen heeft die de overheid ook belangrijk vindt.'

Edze Westra, eigenaar van Drijfmesttechniek.nl, vindt het een 'absurde wereld'. 'In plaats van dat we het ontstaan van ammoniak voorkomen en de stikstof behouden, sluiten we de mest op onder een betonnen vloer, waardoor er gevaarlijke gassen vrijkomen. We meten recht boven een dichte vloer. Diezelfde ammoniak ontsnapt vervolgens wel aan de zijkanten van de stal en bij de melkrobot.'

Drie keer zo duur

Om die reden heeft Westra geen poging ondernomen om op de RAV-lijst te komen. 'Aan zo'n systeem werk ik niet mee. Het is erop gericht om iets op papier te krijgen dat past.'

Volgens Westra houdt het systeem zichzelf in stand. 'De emissiearme vloer is de comfortzone van de overheid. De meetbureaus willen metingen doen en de leveranciers van betonvloeren willen vloeren verkopen. Emissiearme vloeren zijn drie keer zo duur. En de boeren hebben geen keuze. Zo'n vloer moet er nu eenmaal in.'