Bedrijfsspecifiek hitteprotocol levert varkensboer veel op
De varkenshouderij heeft een bedrijfsspecifiek hitteprotocol, ontwikkeld door Wageningen University & Research als onderdeel van het project 'Een beter klimaat in varkensstallen'. Varkenshouder Eric Stiphout vulde hem samen met Marieke van Beers van de POV in. Een klus die weinig tijd kost, maar veel kan opleveren.
Op tafel liggen twee stapels papieren: een stapel met tips om hittestress te beperken en het bedrijfsspecifiek hitteprotocol van de POV. Bij elkaar ruim twintig velletjes. Is de informatie schokkend? Nee. Vooral een kwestie van kennis opfrissen en actualiseren.
Op de vraag hoe zinvol het invullen is, antwoordt varkenshouder Eric Stiphout met een volmondig 'zinvol'. 'Een bedrijf runnen is een continu proces. De ene keer pak je het ene op, de andere keer iets anders. Hoe je omgaat met het welzijn van je varkens tijdens periodes van extreme warmte, maakt daar een vast onderdeel van uit', zegt hij.
Stiphout heeft met zijn broer een gesloten bedrijf met 365 TN70 x Tempo-zeugen en 3.000 vleesvarkens in het Brabantse Sambeek. Alles op één locatie en de vijf stallen zijn van binnen met elkaar verbonden. 'Wij leveren onder het Beter Leven-keurmerk. Ze liggen dan al wat ruimer. Een plus bij extreem weer.'
Bij extreme hitte zoals 40 graden moet je geen dieren mengen
Ventilatiekokers reinigen
Het hitteprotocol gaat in werking als de ondernemer in het voorjaar het water van de automatische verneveling op lage druk aansluit. Een van de actiepunten in het protocol is het schoonmaken van ventilatiekokers. Met het oog op maximale ventilatiecapaciteit verdient dit aandacht, beaamt Stiphout.
De varkenshouder maakt eens per maand het gaas in de luchtinlaat schoon. Door het vocht uit de sproeiers loopt het gaas dicht met stof, heeft hij ervaren. Met het oog op de maximale ventilatiecapaciteit wordt de luchtwasser twee keer gereinigd door een professioneel bedrijf en tussentijds doet Stiphout dat nog enkele keren zelf.
Zuur toevoegen
De varkenshouder voegt zuur toe om het pakket schoner te houden. 'Des te gemakkelijker de maximale ventilatiecapaciteit wordt gehaald, des te beter is het stalklimaat te regelen', vindt hij. 'Alles wat je doet bij hitte, helpt ook op de dagen dat het minder nauw luistert.'
Op zijn bedrijf resulteert dat in weinig longproblemen. De longscores van de slachterij zijn goed en de ondernemer is ervan overtuigd dat goede longen de varkens helpen om extreme hitte goed door te komen.
Rust bewaken
Rust in de stal, procentuele verlaging van de voergift, de voersamenstelling aanpassen, wateraanbod verhogen, inzet van steunventilatoren, sproeiers op het dak, klimaatinstellingen aanpassen, warmte-instraling beperken en maatregelen bij kritieke dieren. Het is een greep uit de maatregelen die per kleurcode kunnen worden ingevuld in het hitteprotocol.
Stiphout hecht veel waarde aan rust in de stal. Hij noemt het tijdstip van vleesvarkens laden, maar ook het moment waarop de zeug na het dekken weer in de groep komt. 'Bij extreme hitte zoals 40 graden moet je geen dieren mengen. Je weet dat het eerste uur toch de rangorde wordt uitgevochten.'
Steunventilator
De varkenshouder maakt gebruik van een standalone steunventilator. 'Die blaast de wind mooi door een lastige hoek bij de dragende zeugen.' Als een zeug niet vreet, dan slaat de ondernemer niet een voerbeurt over, maar halveert hij die, nadat de bak is gereinigd.
Stiphout oriënteert zich op geconditioneerde luchtinlaat bij de speenbiggen. Dat hij dan nog meer kan sturen bij extreme temperaturen, noemt hij mooi meegenomen. Met oververhitte dieren is hij nog nooit geconfronteerd. Mocht dat toch een keer het geval zijn, dan pakt hij de tuinslang. 'Wanneer ik ergens tegenaan loop, dan pak ik dat aan en probeer dat te automatiseren. Zo ontlast je jezelf.'
Voor elk budget
Hetzelfde geldt voor het hitteprotocol. Vul je het in, dan ligt er een document waarop je kunt terugvallen. 'Het wiel hoeft niet telkens opnieuw te worden uitgevonden. En voor elk budget kun je wel wat tegen hitte doen.'
Het bedrijfsspecifiek hitteprotocol is systematisch opgeschreven. 'Dat helpt om het goed in je hoofd te krijgen', vindt Stiphout. Meest ideaal noemt Marieke van Beers van de POV om hem met je dierenarts of bedrijfsadviseur in te vullen. 'Zij kijken naar je bedrijf.' En de tijd die het kost om hem in te vullen? 'Echt geen middag', merkt Stiphout op, als hij na een uurtje een punt zet.
Anita Hoofs: 'De ventilatiecapaciteit die er is, moet je benutten'
De overcapaciteit van een ventilator moet benut kunnen worden bij hitte. Anita Hoofs van Wageningen Livestock Research pleit hiervoor. Luchtsnelheid heeft invloed op de gevoelstemperatuur van een varken. Hoofs verwijst naar de tabel die deel uitmaakt van de tips bij het bedrijfsspecifiek hitteprotocol van de POV. Die laat zien dat tussen een luchtsnelheid van 0, 1 en van 2 meter per seconde bijna 6 graden verschil in temperatuurbeleving zit. Omdat bij temperaturen van boven de 19 graden tocht geen issue is, pleit Hoofs ervoor ventilatoren zo in te regelen dat de overcapaciteit benut kan worden bij hitte. Ter illustratie haalt de onderzoeker een ventilator aan met een capaciteit van 4.000 kuub. Volgens de normen is maximaal 3.500 kuub nodig. Die 3.500 kuub wordt dan vaak ingeregeld als 100 procent. 'Ik zou willen dat de die 4.000 kuub op 100 procent wordt gezet.' De ventilatiecapaciteit die over is, kan worden ingezet bij extreme hitte of wanneer er bijvoorbeeld zware varkens in de stal liggen. De maximale ventilatiecurve onder normale omstandigheden is dan begrensd op 88 procent. Het moment van bijschakelen en het moment waarop de capaciteit teruggaat naar het 'oude' normaal, wordt opgenomen in het bedrijfsspecifiek hitteprotocol. Hoofs stelde samen met collega André Aarnink het hitteprotocol op in kader van het PPS-project 'Gezonder klimaat voor dier, mens en omgeving'.Downloads
Bedrijfsspecifiek hitteprotocolBekijk meer over:
Lees ook
Marktprijzen
Meer marktprijzen
Laatste nieuws
Nieuwste video's
Kennispartners
Meest gelezen
Nieuw op MechanisatieMarkt.nl
-
Stiga PARK 300
Nieuw, P.O.A.
-
John Deere - 6155M CQ AT FH PTO
2021, P.O.A.
-
GA7301
Gebruikt, € 5.500
-
Evers FOREST XL 9-310 R62
Gebruikt, P.O.A.
Vacatures
Redacteur
Nieuwe Oogst - Zwolle, Nederland
Medewerker Akkerbouw & NPEC
Wageningen University & Research - Wageningen
Leidinggevende Agroteam
Royal HZPC Group B.V. - Mitselwier
Specialist gewasverzorging
Syngenta Seeds - Zeewolde
Medewerker Mechanisatie
Syngenta Seeds - Zeewolde
Weer
-
Zondag15° / 10°50 %
-
Maandag17° / 6°20 %
-
Dinsdag21° / 10°60 %