Brabant zet in op bewerkte dierlijke mest

De uitvoeringsagenda geeft aan hoeveel mest bewerkt moet worden en op welke manier: op de boerderijen en op verzamellocaties en wat dit betekent voor de ruimtelijke inpassing van mestbewerkingsinstallaties. Dat wordt vastgelegd in een plan- milieueffectrapportage (MER) Mest.

Dierlijke mest, die wordt gebruikt op een manier die goed is voor boer, milieu en omgeving, moet een belangrijke plaats krijgen in de kringlooplandbouw, staat in Uitvoeringsagenda Mest. Het gaat erom de waardevolle bestanddelen uit mest te behouden en te gebruiken en tegelijk overlast voor de omgeving te voorkomen.

Waardevol

'We willen kunstmest verminderen ten gunste van bewerkte dierlijke mest', licht landbouwgedeputeerde Elies Lemkes-Straver toe. 'Dat wordt in de huidige tijd steeds noodzakelijker. Helaas wordt mest, hoe waardevol ook, vaak geassocieerd met overlast. Overlast voor de omgeving wordt geminimaliseerd door de mest zo snel mogelijk te bewerken. De aanpak van overlast wordt ook actief opgenomen in de vergunning en handhaving.'

De mineralenbalans in Nederland is aan het kantelen. Een jaar of tien geleden kende Nederland een mestoverschot. De verwachting is dat er in 2030 landelijk een tekort aan mineralen uit dierlijke mest zal zijn. Noord-Brabant houdt echter meer over van de schaarser wordende waardevolle mineralen en organische stof uit mest dan nodig voor de eigen landbouwbehoefte.

Gewasbehoefte

Lemkes-Straver: 'Met de Uitvoeringsagenda Mest spelen we in op deze ontwikkelingen en slaan we de weg in naar het opwaarderen van dierlijke mest en het bewerken ervan, zodat de waardevolle stoffen uit mest beschikbaar komen. Daarbij is de gewasbehoefte van Brabant de basis en het uitsluitend bewerken van Brabantse mest, ook bij een krimpende veestapel, het uitgangspunt.'

Met de uitvoeringsagenda worden de komende jaren drie sporen gevolgd. Het uitfaseren van drijfmest en het tegelijk invoeren van een kringloopgedreven systeem is er een van. Ook gaat het om mestbewerking bij de bron of zoveel verder weg als nodig, in gespecialiseerde mestbewerkingsinstallaties. Daarnaast wil de provincie innovatie stimuleren.

Onvoldoende capaciteit

ZLTO is blij dat de provincie onderkent dat dierlijke mest een waardevolle grondstof is en dat benutting ervan belangrijk is om te komen tot kringlooplandbouw. Op haar beurt onderschrijft de belangenorganisatie het belang van een gezonde en veilige leefomgeving en ziet ze overlast als een relevant aandachtspunt.

ZLTO plaatst ook kanttekeningen. Zo onderkent de uitvoeringsagenda weliswaar het belang van mestbewerking, maar voorziet deze nog niet in voldoende capaciteit hiervoor. Wat ZLTO betreft, is dit een zorg. 'We weten uit ervaring hoe lastig het is om geschikte locaties te vinden en deze zorg is met de uitvoeringsagenda niet weggenomen', aldus ZLTO-bestuurder Janus Scheepers.

Bovendien betekent mestbewerking ook dat er kosten gemaakt moeten worden en deze aanpak moet volgens ZLTO uiteindelijk wel lonen. Scheepers: 'Dat betekent dat voor bewerkte meststromen een markt moet ontstaan. Deze is nog volop in ontwikkeling en het is vandaag de dag dan ook nog de vraag of de kosten terugverdiend kunnen worden.'

Vergisting

Zelf ziet de belangenorganisatie kansen bij de inzet van de vergisting van mest. 'Deze route is een perfect voorbeeld van een integrale aanpak, waarbij aan meerdere maatschappelijke opgaven een bijdrage wordt geleverd', weet Scheepers.

Hij somt op: 'Emissiereductie van ammoniak en methaan, betere benutting van beschikbare mineralen, de productie van emissiearme meststromen en die van groen gas.' Mede als gevolg van de ZLTO-input is dit opgenomen in de uitvoeringsagenda.

Complexe route

ZLTO is ook uiterst kritisch op het feit dat in de uitvoeringsagenda wordt gesproken over de mogelijkheden en potentie van mestscheiding aan de bron. 'Het is uiterst wrang dat juist het eigen stallenbeleid van de provincie de introductie van deze nieuwe systemen voor de voeten loopt', meent Scheepers. 'Voor ZLTO is dit andermaal reden om het stallenbeleid los te laten en aan te sluiten bij de landelijke eisen.'