Analyse: Verwacht geen wonderen van supermarkten

Woensdag werd bekend dat het bedrijf Jan Linders verdergaat als franchiseonderneming van marktleider AH, dat daarmee een belangrijke slag slaat in het relatief dun met AH's bezaaide zuiden van het land. Door de constructie met Jan Linders als franchisenemer vergroot AH ook nog eens zijn marktaandeel zonder veel te hoeven doen om aan de eisen van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) te voldoen. Er worden weliswaar elf Jan Linders-winkels afgestoten, het bedrijf krijgt er ook tien supers voor terug van AH.

Jan Linders is een van oorsprong Limburgse supermarktketen met momenteel 63 winkels in Limburg, Noord-Brabant en Gelderland. Net zoals Poiesz in het noorden en voorheen Deen in het westen profileert het familiebedrijf zich als regionale supermarkt, met veel aandacht voor producten van boeren en telers uit eigen omgeving.

Voor deze boeren kan de deal nog weleens slecht uitpakken. De focus op producten uit eigen streek zal bij het vanuit Zaandam generiek aangestuurde AH een stuk minder worden. Weliswaar blijft de naam Jan Linders naast die van AH op de gevels prijken, het assortiment zal bij AH grotendeels worden gelijkgeschakeld. Dit bedrijf wordt namelijk sterk gedreven door efficiënte logistiek.

Onvermijdelijke stap

Jan Linders-ceo Ferry Moolenschot zei in een toelichting bij de deal met AH dat het een onvermijdelijke stap was voor het bedrijf. 'Het was een moeilijke en moedige keuze, maar nodig om op de lange termijn gezond te blijven. Het is steeds lastiger gebleken om ons prachtige familiebedrijf op dezelfde voet te continueren en er zijn steeds meer investeringen nodig om onze toekomst veilig te stellen.'

Met de huidige omvang van Jan Linders ziet het bedrijf in dat het de boot mist op digitaal gebied als er nu geen stappen worden ondernomen. Niet alleen de agrarische sector staat voor een transitie, de supermarktsector zit daar al enkele jaren in. Er blijven steeds minder kleine spelers over op de markt die meer en meer wordt gedomineerd door AH en Jumbo. De snelle opkomst en gedeeltelijke ondergang van flitsbezorgers laat zien dat consumenten op zoek zijn naar nieuwe manieren van boodschappen doen.

Verdienmodel van boeren verbeteren

Landbouwminister Piet Adema verwacht van supermarkten dat zij een rol gaan spelen in het verbeteren van het verdienmodel van boeren. Hun bijdrage kan bijvoorbeeld bestaan uit het vergroten van het aandeel duurzame producten in het assortiment, transparantie over duurzaamheid of een keurmerk. Eerder zei Adema al dat hij een bijdrage van de supermarktbranche desnoods met wetgeving wil afdwingen.

Los van de vraag of ze willen, is het nog maar de vraag of supermarkten op korte termijn prioriteit kunnen geven aan het verdienmodel van boeren. De consolidatieslag in de sector, hoge energie- en voedselprijzen en arbeidstekort bewijzen dat deze sector ook een hoop eigen uitdagingen heeft.